کارگران با جیب خالی مشغول کارند

فرزاد عسگری|  البرز-خبرنگار:



در حالی به شروع سال جدید و عید نوروز نزدیک می‌شویم که در این شرایط گرانی و تورم، پایه حقوق کارگران کفاف هزینه‌های زیاد زندگی و آماده شدن برای عید نوروز را نمی‌دهد. با این حال کارگران همچنان امیدوارند که پرداخت مبالغی تحت عنوان عیدی و پاداش بتواند کمکی به این شرایط کند، اما همه اینها در حالی است که نه تنها عیدی برخی از کارگران مشغول در واحدهای صنعتی خصوصی پرداخت نشده، بلکه بخشی از حقوق‌های آنها به صورت معوقه باقی مانده است.


گذران زندگی با مساعده‌های ناچیز

یک کارگر شاغل در یکی از واحدهای صنعتی در نظرآباد با اشاره به این‌که هنوز حقوق آذرماه خود را دریافت نکرده است، می‌گوید: سه ماه است که حقوقی به کارگران شرکت پرداخت نشده و تنها با مساعده‌های ناچیز تلاش می‌کنند ما را راضی نگه دارند. درواقع با مبالغی که به عنوان مساعده به ما پرداخت می‌شود، تنها می‌توانیم هزینه‌های رفت و آمد خود را تامین کنیم.

«قاسم کلهر» می‌افزاید: شرکت درآمد خوبی از فروش محصولات خود در بازار‌های داخلی و خارجی دارد، اما حقوق کارگران را به بهانه هزینه‌های بیمه و مالیات پرداخت نمی‌کند. امکان اعتراض نیز برای ما وجود ندارد، چون در این صورت بلافاصله اخراج خواهیم شد و خبری از تسویه حساب و پرداخت حقوق معوقه نیز نخواهد بود.


بن خرید کالا به جای حقوق

 کارگر  یک کارخانه تولید محصولات شیمیایی در نظرآباد نیز می‌گوید: شرکت هر ماه مبلغی از حقوق‌های ما کسر می‌کند و به جای آن بن خرید مواد غذایی در یکی از فروشگاه‌های شهر را به ما می‌دهند. در صورتی که باید پول به طور‌کامل به ما پرداخت شود تا خودمان برای هزینه‌های شخصی و زندگی برنامه‌‌ریزی کنیم.

«حامد اسلامی» درباره پرداخت به موقع حقوق‌های ماهانه می‌افزاید: در اصل باید حقوق کارگران در یک تاریخ مشخص به آنها پرداخت شود تا بتوانند روی آن حساب کنند. این در حالی است که ما به هیچ وجه از زمان دریافت حقوق خود مطلع نیستیم. کارفرمایان و مدیران شرکت با وعده و قول سر کارگران را گرم می‌کنند و در نهایت بعد از یک تا دو ماه تاخیر، حقوق‌ها پرداخت می‌شود.
وی همچنین می‌افزاید: روی پرداخت عیدی‌ها نظارتی وجود ندارد و مبالغ عیدی توسط مدیر عامل شرکت تعیین می‌شود. در صورتی که طبق قانون عیدی باید دو برابر حداقل حقوق باشد. سال‌های گذشته نیز مبلغ عیدی چیزی نزدیک به 500 تا 600 هزار تومان بود.


عیدی‌ها باید زودتر پرداخت شود

یکی از کارگران مشغول در کارخانه تولید رنگ هم می‌گوید: فلسفه پرداخت عیدی این است که کمک هزینه‌ای برای خرید عید باشد. در حالی که این مبلغ روز 28 اسفند یعنی دو روز قبل از تحویل سال به کارگران پرداخت می‌شود. حقوق اسفند ماه نیز قرار است بین 27 تا 29 اسفند واریز شود. یک کارگر ساده چطور باید جوابگوی خانواده خود باشد؟ زمان خریدهای مربوط به عید حدودا یک یا دو هفته پیش از تحویل سال است، اما کارفرما به این موضوع اهمیتی نمی‌دهد. در واقع عیدی باید زمانی پرداخت شود که به کار بیاید و گره از کار کارگران باز کند. من و تعداد زیادی از همکارانم روی مبلغی که با نام عیدی قرار است به ما پرداخت شود حساب کرده‌ایم و برای گذران عید به این پول نیاز 
داریم.

«صفا پوردشت» می‌افزاید: شرایط مدیران مجموعه‌های صنعتی، کارآفرینان و کارفرمایان را درک می‌کنیم و سعی می‌کنیم در همه چالش‌های مجموعه خودمان، با آنها همراه و همسو باشیم، اما شرایط اقتصادی کنونی به نحوی نیست که بتوانیم از دیرکرد در پرداخت حقوق‌ها حتی به اندازه یک هفته چشم‌پوشی کنیم. من سه ماه حقوق از شرکت طلب دارم، اما هربار فقط با وعده‌های پوچ و تو خالی مواجه می‌شوم. اعتراض و شکایت جدی نیز به هیچ عنوان قابل طرح نیست، زیرا در این صورت فرم صورت حساب را آماده کرده و عذر ما را می‌خواهند. اگر در اجرای قانون حمایت از کارگران به طور صحیح بازرسی شود، شاهد این‌گونه رفتارها نخواهیم بود.


چاره‌اندیشی برای حمایت کارگران

رئیس اداره کار، رفاه و تعاون اجتماعی نظرآباد با بیان این‌که پرداخت هرچه سریع‌تر عیدی کارگران باید از الزامات در واحدهای صنعتی باشد، می‌گوید: حقوق‌های معوقه و عیدی‌ها باید پیش از شروع سال جدید به کارگران مشغول در کارخانه‌ها پرداخت شود. مبالغ عیدی و پاداش نیز طبق آیین نامه وزارت کار به کارگران تعلق می‌گیرد. برابر مصوبه شورای عالی کار در اسفند ماه سال گذشته، حداقل دستمزد کارگران یک میلیون و 111 هزار تومان تعیین شده که بر اساس قانون مصوب مجلس، کارفرمایان باید حداقل دو ماه پایه حقوق و حداکثر سه ماه به عنوان عیدی و پاداش آخر سال به کارگرانشان بدهند.

«جمشید عزتی» با اشاره به اهمیت موضوع معیشت کارگران در جامعه می‌افزاید: تامین معیشت و رفاه کارگران در جامعه از مهم‌ترین کارهایی است که بخش دولتی و خصوصی باید دست به دست هم دهند و در اجرای آن بکوشند. به همین علت کارگروه ویژه بررسی امور پرداخت حقوق و مزایای کارگران در شرکت‌های خصوصی و دولتی تشکیل شده که هر روز و به طور اتفاقی از واحدهای صنعتی بازرسی می‌کنند. درصورت تخلف کارفرمایان، ابتدا به آنها اخطار داده می‌شود و در صورت تکرار جریمه خواهند شد.
وی در انتها می‌افزاید: البته کارفرمایان خوش حسابی نیز وجود دارند که به خاطر داشتن تمکن مالی و شرایط اقتصادی مناسب، عیدی کارگران را همراه با حقوق بهمن ماه پرداخت کرده‌اند.