گردوغبار
اعزام هیأت ویژه رئیس‌جمهور برای مقابله با ریزگرد‌های خوزستان
تأمین حقابه و تغییر رویکرد مدیریت منابع آب کشور، گردوغبار را زمینگیر می‌کند
بحران گرد و غبار در خوزستان سبب شد تا با دستور رئیس‌جمهور، روزگذشته رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزیر جهادکشاورزی برای پیگیری فوری طرح‌های دولت در زمینه مبارزه با ریزگردها راهی این استان شوند.
به گزارش همشهری، اسفندماه سال گذشته هم در پی بحرانی شدن وضعیت خوزستان بر اثر وقوع پدیده گردوغبار، رئیس‌جمهور برای گره‌گشایی از این معضل به خوزستان سفر کرد و در پی این سفر، فروردین‌ماه امسال هیأت دولت، وظایف دستگاه‌های مختلف را برای رفع مشکلات خوزستان ازجمله مهار گردوغبار مشخص کرد. با وجود این، گردوغبار بزرگ‌ترین چالش محیط‌زیستی استان خوزستان است. بخشی از این چالش منشأ خارجی دارد اما بخش قابل توجهی از آن، ناشی از توسعه ناپایدار کشاورزی و تأمین نشدن حقابه‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی است؛ به‌طوری که بی‌توجهی به ملاحظات زیست‌محیطی و در راس آن عدم‌تأمین حقابه، باعث شکل‌گیری 350هزار هکتار کانون جدید گردوغبار در این استان شده است.
مدیر ملی پدیده گردوغبار در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد:یک میلیون هکتار کانون فرسایش بادی و گردوغبار در استان خوزستان وجود دارد که از قدیم هم وجود داشته اما 350هزار هکتار از این کانون‌ها، کانون‌های نوظهور است که به‌دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی، عدم‌آورد رودخانه‌های بالادست و مدیریت نادرست منابع آبی شکل گرفته است.
علی‌اصغر طهماسبی بیرگانی البته اقدامات انجام شده در پی سفر سال گذشته رئیس‌جمهور برای مهار کانون‌های گردوغبار در خوزستان را در طول فعالیت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور بی‌سابقه اعلام می‌کند و می‌گوید: دولت 150میلیارد تومان اعتبار هم برای مهار این کانون‌ها پیش‌بینی کرده است. علاوه براین، با توجه به اهمیت موضوع، برای نخستین بار امسال 100میلیون دلار هم از محل صندوق توسعه ملی برای مقابله با گردوغبار اختصاص یافته است که همه این موارد نشان از توجه ویژه دولت به معضلی دارد که نفس شهروندان خوزستانی را به شماره انداخته است.
با وجود آنکه دولت اهتمام ویژه‌ای برای معضل گردوغبار دارد اما کارشناسان و منتقدان حوزه محیط‌زیست، آب و منابع طبیعی معتقدند تنها زمانی می‌توان این معضل را به‌صورت ریشه‌ای درمان کرد که اراده‌ای برای تأمین حقابه‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی وجود داشته باشد و مدیریت کلان منابع آب کشور با تغییر سیاست‌های خود، سدسازی‌های بی‌رویه و طرح‌های انتقال آب میان حوضه‌ای را به بایگانی بسپارد.
توسعه ناپایدار کشاورزی از دیگر عواملی است که به وضعیت گردوغبار در خوزستان دامن زده است. برهمین اساس، تغییر الگوی کشت و جایگزین شدن شیوه‌های نوین آبیاری به جای شیوه‌های غرقابی از دیگر مواردی است که هنوز در دستور کار قرار نگرفته است و در نتیجه هر سال سناریوی گردوغبار در خوزستان و بسیاری از استان‌های دیگر تکرار می‌شود.
حالا آنطور که در خبر منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری آمده است، با دستور روحانی؛ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست به همراه وزیر جهادکشاورزی برای پیگیری فوری طرح‌های اخیر و کوتاه‌مدت دولت در زمینه مبارزه با ریزگردها به استان خوزستان سفر کرده‌اند. روحانی صبح دیروز در جلسه ویژه بررسی وضعیت آلودگی هوا و مشکل ریزگردها در بخش‌هایی از مناطق جنوب غربی کشور، ضمن اخذ گزارش آخرین اقدامات انجام شده این دستور را صادر کرد.
رئیس‌جمهور در جلسات اخیر هیأت وزیران هم ضمن بررسی آخرین وضعیت و علل توسعه ریزگردها و آلودگی هوا در بخش‌هایی از کشور، دستور داده بود علاوه بر برنامه‌های درازمدت، اقدامات عاجل و کوتاه‌مدتی برای مدیریت و کاهش آلودگی محیط‌زیست در مناطق یادشده انجام شود.
طرح‌های در حال اجرا
همزمان با سفر هیأت اعزامی از سوی رئیس‌جمهور برای پیگیری طرح‌های مقابله با گردوغبار به خوزستان، استاندار این استان گفت: امسال 14 هزار و 700 هکتار از کانون‌های تولید گردوغبار استان خوزستان مالچ پاشی می‌شود.
به گزارش مهر، غلامرضا شریعتی در گفت‌وگوی ویژه با رادیو جوان اظهار کرد: تا پایان امسال 14 هزار و 700 هکتار از کانون‌های گردوغبار استان مالچ‌پاشی می‌شود و علاوه بر این از روش‌های دیگری مانند احداث کانال و آبرسانی به تالاب‌های خشک و نهال‌کاری برای مقابله با ریزگردها استفاده شده است.
وی درباره اقدامات مقابله با ریزگردها با بیان اینکه امسال خشکسالی در خوزستان به‌نحوی بود که در نقاط مختلف از 30 تا 80 درصد کاهش نزولات جوی داشتیم، اظهارکرد: سال گذشته هم خشکسالی نسبتا شدیدی گذراندیم و به‌طور متوسط 50 درصد میزان بارش هامون کمتر از متوسط سال‌های قبل بود به همین علت در چند سال پیاپی خشکسالی را می‌گذرانیم و وضعیت آورد رودخانه‌های استان نیز کاهش پیدا کرد چون در استان‌های دیگر مثل چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد نیز به همین نسبت خشکسالی بوده و بارش مناسبی نداشته‌اند به همین علت ما در زمینه‌های مختلف با مشکل مواجه شدیم.
وی افزود: بیش از 12 سال است که خوزستان با معضل ریزگردها دست و پنجه نرم می‌کند و شدت و ضعف آن در سال‌های مختلف متفاوت بوده است. در این راستا دولت به دستور رئیس‌جمهور به‌طور جدی وارد عمل شد، قبلا اقداماتی در این راستا انجام می‌شد که بیشتر حالت تسکینی داشت. اما اقدامات کارساز برای کنترل و مدیریت این پدیده از سال گذشته کلید خورد و در سال گذشته حدود 7هزار هکتار نهال کاری داشتیم و 70 درصد آنها اکنون سبز شده است.
استاندار خوزستان تصریح کرد: از دیگر اقدامات، احداث کانال آبی به‌طول 47 کیلومتر و عرض 50 متر و عمق یک و نیم متر در این مدت کوتاه بود . کار بسیار سنگینی که در جهاد نصر و جهادکشاورزی انجام شد؛ این کانال در هفته جاری تکمیل می‌شود و موانع طبیعی زیادی داشته است که با دقت، مدیریت و احداث شد تا بتواند چندین کار برای استان انجام دهد؛ یکی اینکه در تالاب‌های فصلی که قبلا آب جاری بوده و به‌دلیل خشکسالی و انتقال آب خشک شده و به کانون ریزگرد تبدیل شده بود، آب رها شود و به قوت قبلی برگردد و در نهایت کانون‌های ریزگرد مهار شود.
