بودجه دوچرخه در تهران98؛ یک‌دهم درصد!

سید‌محمد فخار/خبر‌نگار

تعداد کل سفرهای روزانه شهر تهران سال آینده به 19.3میلیون نفر خواهد رسید. خیابان‌ها در سال98 شاهد 300هزار سفر جدید علاوه بر 19میلیون سفر روزانه فعلی خواهند بود. طبق آمار اعلام‌شده هر روز بیش از هزار خودروی جدید در تهران تردد خواهد داشت و اگر برنامه‌ای جدی برای بهبود ترددهای شهری طرح‌ریزی و تصویب نشود، همین 300هزار سفر جدید می‌تواند مقدمه مشکلات جدی و وخیم شهری باشد. 28روز پیش یعنی 14بهمن، شهردار تهران لایحه بودجه98 را به شورای شهر داد. در این لایحه سهم بودجه حمل‌ونقل عمومی نیز از مهم‌ترین ردیف‌ها بود که باید برای توسعه ترددهای شهری تصویب و اجرا شود. در این بودجه پیشنهادی اگرچه سهم‌هایی نظیر توسعه دوچرخه، موتورسیکلت برقی، پیاده‌محوری، مترو و اتوبوس بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان برآورد شده، اما نسبت به شرایط اقتصادی فعلی و رشد چشمگیر تورم، این عدد آنچنان که باید درخور درنظر گرفته نشده است.

۳۰درصد برای حمل‌ونقل عمومی
طبق لایحه سال98 شهرداری تهران که هم‌اکنون مراحل بررسی را در شورای شهر طی می‌کند، ۳۰درصد از بودجه شهرداری تهران به حوزه حمل‌ونقل عمومی اختصاص داده شده است. این رقم شامل کلیه هزینه‌های جاری و توسعه‌ای در مترو، اتوبوس، تاکسیرانی، دوچرخه، پیاده‌محوری و هزینه‌های جانبی می‌شود که عدد آن در مجموع به ۵هزار و ۷۳۷میلیارد تومان می‌رسد. در برابر این رقم، 25درصد از بودجه حمل‌ونقل تهران به‌خودرو‌محوری اختصاص دارد که عددی بالا و نگران‌کننده محسوب می‌شود و کاملا مخالف‌ با رویه حاکم بر تهران است.
از سویی سهم پیاده البته هر سال رقم مشخص و رشدی نه‌چندان قابل‌قبول دارد. این عدد امسال 2درصد بودجه است که معادل 378میلیارد تومان می‌شود اما در بخش‌هایی نظیر تعمیر پیاده‌رو‌ها و دریچه‌ها، بهسازی معابر برای معلولان و احداث روگذر و زیرگذر عابر پیاده هزینه خواهد شد. برای نمونه در بخش پل‌های عابر نباید فراموش شود که تهران بیش از 900پل دارد که بسیاری از آنها نماد خودرومحوری هستند و باید برچیده شوند اما هنوز رقم بالایی برای ساخت پل‌های جدید درنظر گرفته شده است.

بیچاره دوچرخه
سهم دوچرخه در بودجه98 تهران چنان نحیف است که کمتر کسی باور می‌کند بزرگ‌ترین طرفدار دوچرخه شخص شهردار تهران باشد. در سال آینده قرار است 19میلیارد تومان برای توسعه برنامه دوچرخه هزینه شود که 0.1درصد کل بودجه است. سهم دوچرخه از کل سفرهای روزانه شهر تهران از 0.3درصد در سال‌جاری است که باید به 0.6درصد برسد. به‌عبارت دیگر، باید تعداد سفر روزانه با دوچرخه در شهر تهران از 57هزار سفر فعلی به 115هزار سفر برسد. در لایحه بودجه98، تنها یک بند به دوچرخه اختصاص یافته است. در تبصره19 آمده: به‌منظور ترغیب بخش خصوصی و تعاونی به سرمایه‌گذاری در تأسیس، تجهیز و توسعه سامانه‌های حمل‌ونقل دوچرخه‌محور تا سقف 20میلیارد ریال کمک فنی و اعتباری پرداخت مابه‌التفاوت تسهیلات بازسازی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و دوچرخه با عنوان احداث و تجهیز معابر ویژه دوچرخه سطح شهر تهران تا سقف 100میلیارد ریال اقدام کند. از سویی در بخش احداث، مرمت و تجهیز معابر و تجهیزات دوچرخه نیز باید 16.9میلیارد تومان هزینه شود تا سرجمع رقم اختصاصی بودجه در تهران98 به 19میلیارد تومان برسد.
در شهری که روزانه نزدیک 20میلیون سفر شهری به‌خود می‌بیند، باید به سمت حمل‌ونقل پاک حرکت کرد و جز این راه که هم‌عرض توسعه حمل‌ونقل عمومی است، راه دیگری برای رسیدن تهران به دروازه‌های «شهری برای همه» وجود ندارد.