سحر سخایی
حس غریبی است اینکه خودمان را به یاد می‌آوریم؛ بوداهای کوچکی که فتح جهان را آغاز می‌کردند؛دخترانی با مانتو‌های سرمه‌ای و مقنعه‌های کج‌شده بدقواره‌ای به همان رنگ، ته کلاس با گوجه سبز و امید و عکس عابدزاده توی کیف‌های پول و موسیقی دهاتی شادمهر عقیلی توی گوش‌هایشان. هنوز جهان سهم ما از سیاهی را نشان نداده بود. اردیبهشت بود.
۱۳۷۸ سال انفجارِ موسیقی مردم‌پسند داخل ایران بود؛ سال حضور قاطع خشایار اعتمادی، علیرضا عصار، حسین زمان، محمد اصفهانی، بهروز صفاریان، فواد حجازی و بسیاری دیگر از هنرمندان موسیقی پاپ بعد از سال‌ها ممنوعیت و حذف. معلوم نبود آن همه سال این همه صدای عزیز چرا نباید می‌خواندند؟ تابستان بدی داشت این سال ۱۳۷۸. سال اکتشاف برای بوداها. گفتم که. پدرم یک ماشین آبی‌تیره داشت. در تیر‌ماه داغی می‌راندیم به سمت شیرینی فرانسه. من برایش دنده عوض می‌کردم. از دور حجمِ سرخ و خاکستری‌ای را دیدم و دیگر دنده عوض نکردم و عصار داشت می‌خواند: ای کاروان! من دزد شب‌رو نیستم.. و من مات مانده بودم و مات ماندم و ما هیچ وقت به شیرینی فرانسه نرسیدیم و عصار ادامه داد: من پهلوان عالمم، من تیغ رویارو زنم...
سال ۱۳۷۸ است اما هیچ‌کدام از ما باور نمی‌کنیم برای نخستین بار داریم صدای یکی از مهم‌ترین خوانندگان 20سال بعد را می‌شنویم. پدرش درجه یک بود و از فضل پدر او را چه حاصل؟ اما همایون شجریانی که زیر صدای پدرش و لحظه کوتاهی به تنهایی در آلبوم آهنگ وفا آواز خواند، خود جمع فضایل آواز پدرش بود. هیچ یادم نمی‌رود که تا مدت‌ها سرگرمی مردم این بود که بفهمند این همایون است یا پدرش. همایون اما همان‌جا توی آن سرگرمی نماند. او خودش را ساخت؛ آنگونه که خودش دوست می‌داشت.
جزیره کیش در سال ۱۳۷۸ از زمان و مکان ایرانی که در تهران وجود داشت بیرون بود. شب‌های شرجی بسیاری در این جزیره با صدای مردی گره خورد که سال‌ها نگذاشتند بخواند. در سال ۱۳۷۸ در هتلی در جزیره کیش، فریدون فروغی آواز می‌خواند. با همان صدای بزرگ و دربرگیرنده‌ای که مثل پدر بود و قوزک پایش دیگر حوصله رفتن نداشت. خسته بود. مگر یک آدم چند سال می‌تواند مهم‌ترین کاری که بلد است را نکند؟ چرا؟ عمر چرا مفت بود؟
برای ما بوداهای سرگردان، که حالا داشتیم زندگی را با چشم خودمان می‌دیدیم، شنیدن صدای خشایار اعتمادی شبیه یک انقلاب بود. چرا این شبیه آن یکی است؟ مگر ممکن است؟ مادربزرگ‌ها و معلم‌های زیادی را همینجوری سرکار گذاشتیم... می‌گفتیم مامان جان فهمیدی فلانی برگشته؟ این یکی‌ام برگشته. برای ما نگاه کردن به عکس گروه آریان هم به‌تنهایی یک جور انقلاب بود. لازم نبود بخوانند.
آن سال‌ها محمد اصفهانی را خیلی دوست داشتم. کم‌سن‌وسال بودم و برایم اصفهانی نسخه رقیق‌شده‌ای از موسیقی شجریان بود؛ شجریانی هم‌سن و سال خودم. ترانه حسرت با شعر سهیل محمودی و آهنگ شادمهر عقیلی اینجوری شروع می‌شد: نمی خواستم خورشیدو ازت بگیرم/ نمی‌خواستم آسمونت ابری باشه... من بارها با این ترانه گریستم.
روح زمانه کجاست؟ روح آن بوداهای کوچک که ما بودیم، بوداهای دانشجویی که آن روز نزدیک امیرآباد سرخ و خاکستری می‌شدند و می‌افتادند و بلند می‌شدند، و روح آن شادی دویده زیر پوست‌شهر که دیگر نمی‌شد کاریش کرد کجا بود؟ در ترانه‌ای به نام قدغن، از نابغه‌ای به نام شهیار قنبری ۱۳۷۸ داشت نفس می‌کشید: آبی دریا قدغن/ شوق تماشا قدغن / برای خواب تازه / اجازه بی‌اجازه / در این غربت خانگی / بگو هرچی باید بگی / غزل بگو به سادگی
/ بگو زنده باد زندگی...
خانه‌ای برای تئاتر
فهیمه پناه‌آذر
سرانجام خانه تئاتر در زمستان سال 78 تاسیس شد. حسین سلیمی 2سال بعد از ریاستش بر مرکز هنرهای نمایشی به همراه مجید شریف خدایی (رئیس وقت شورای نظارت و ارزشیابی این مرکز)، لاله تقییان (مسئول انتشارات نمایش و سردبیر ماهنامه نمایش)، حسن قرایی(مسئول امور مالی مرکز هنرهای نمایشی)، ایرج راد (بازیگر، کارگردان)، آتیلا پسیانی (بازیگر، نویسنده وکارگردان تئاتر) و محمود عزیزی (بازیگر، مدرس، پژوهشگر و کارگردان تئاتر) از پایه‌گذاران این نهاد صنفی بودند. شریف خدایی، راد 3، اصغر همت، پسیانی و قرائی هیأت مؤسس و تنظیم‌کنندگان اساسنامه خانه تئاتر شدند. آنها پس از عضو‌گیری موقت خانه تئاتر، در جلسه مجمع عمومی اساسنامه را تصویب کردند و انتخابات هیأت مدیره موقت خانه تئاتر برگزار شد. در مهرماه 79 پس از تأیید نهایی اساسنامه خانه تئاتر توسط اکثریت، نخستین انتخابات هیأت مدیره خانه تئاتر معرفی شدند. ایرج راد، آتیلا پسیانی، اصغر همت، محمد رضا خاکی، بهزاد فراهانی، بهروز غریب‌پور، رؤیا تیموریان، داوود فتحعلی‌بیگی، فرشید ابراهیمیان و داوود آریا، به‌ترتیب به‌عنوان 7 عضو هیأت مدیره، 2 عضو علی‌البدل هیأت مدیره، بازرس و بازرس علی‌البدل خانه تئاتر انتخاب شدند. هم‌اکنون خانه تئاتر دارای 14صنف است.
بودا تابستان و آزادی
در همینه زمینه :
تاریخ اندیشه
تاریخ اندیشه
