قلب تهران برای گردشگران خواهد تپید

سیدمحمد فخار/خبر‌نگار


گردشگری در تهران پس از سال‌ها مدیریت فرهنگی چهره‌های مختلف، هنوز در گام‌های ابتدایی خود باقی‌ مانده است. در پاییز سال‌جاری شورای راهبردی و نظارت بر اجرای طرح ویژه اراضی عباس‌آباد با حضور معاون شهردار تهران، دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری، نمایندگان وزارتخانه‌های مسئول و اعضای حقیقی و حقوقی این شورا تشکیل شد. نظارت بر چگونگی اجرای طرح ویژه اراضی عباس‌آباد ازجمله موارد مورد بررسی این شوراست. نحوه اجرای طرح‌ها و پروژه‌های متعدد و نیز رصد ساخت‌وساز و بارگذاری‌های مالکیت یکپارچه اراضی و مدیریت بخش‌های مختلف در چارچوب فعالیت‌های فرهنگی کلان ملی و فراملی باید براساس مصوبه شورای‌عالی معماری و شهرسازی کشور انجام شود. سیدمحمدحسین حجازی، مدیرعامل شرکت اراضی عباس‌آباد در گفت‌وگو با روزنامه همشهری خبرهایی از رویکرد فرهنگی گردشگری این منطقه فرهنگی و گردشگری داد و زمینه‌های رسیدن اراضی عباس‌آباد به مقصدی خاص در قلب تهران برای گردشگران را تصویر کرد.

اگر این روزها قرار باشد درباره اراضی عباس‌آباد پرسید، قطعا بحث ادامه اجرای کنسرت‌های فضای باز ازجمله پرسش‌های مهم خواهد بود. با توجه به استقبالی که در نوبت اول رخ داد، در این‌باره چه برنامه‌ای پیش‌رو دارید؟ 
کشور ما نیاز به جنب‌و‌جوش خوشحالی و تحولی در حوزه‌های مختلف دارد. امروز سبک زندگی‌ بسیاری از مردم به لحاظ شرایط اقتصادی در حال تغییر است. برخی شاید حال و روز خوشی نداشته باشند. بنابراین برای آنکه بتوان در حوزه کلان فرهنگی، بستر‌سازی‌ برای انجام فعالیت‌های جریان‌ساز شود، باید به سند طرح جامع اراضی عباس‌آباد توجه ویژه‌ای داشته باشیم. یکی از موضوعات ما که می‌تواند دست‌کم فضای عمومی را متفاوت کند، همین نگاه به اجرای زنده موسیقی است. ما این نگاه را در قالب یک ایده حرفه‌ای و با مختصاتی که جامعه و شهرمان نیاز دارد و نگاه حمایت از موسیقی سنتی ایرانی، پیش بردیم. این اراضی برای چنین اجراهایی مستعد است.
ما در این مسیر با ارکستر ملی ایران از 2‌ماه پیش از برگزاری هماهنگی‌ها را آغاز کردیم و با ارشاد هم ارتباط گرفتیم که فضایش کاملا متفاوت از بحث کنسرت خیابانی بود. منطقه ما برای کارهای فاخر قابلیت و زمینه خوبی دارد. پس از برگزاری هم تقاضاهای بسیاری داشتیم ولینگاه‌مان را چنان ارتقا دادیم که این منطقه از قالب فرهنگی فرهیخته‌ خود خارج نشود.
الگوی فرهنگی که در منطقه فرهنگی عباس‌آباد دنبال می‌شود، با کدام رویه دنبال شده است؟
مجموعه اراضی عباس‌آباد از سال1345 مقدماتی برای انجام محفل‌های عمرانی معماری و شهرسازی ایجاد کرد تا یک فضای متفاوتی در مرکز شهر ایجاد کند. متروی تهران را در آن دوره تا فرودگاه امام فعلی هم دیده بودند. طراحان معروف فرانسوی این را پایه‌ریزی کردند و سال53 کلنگ طرح زده شد‌ و آن سال مصوبه‌ای برای ساماندهی 560 هکتار آن در مجلس سنای وقت تصویب شد با سرمایه یک میلیارد تومان. نگاه اول، نگاه جامعی بود برای فضایی شامل همه جوانب کار. پس از انقلاب هم بخشی از آن به مصلای تهران اختصاص یافت. مقام معظم رهبری و آیت‌الله هاشمی خدمت امام راحل رفتند و اعلام کردند ما فضایی نیاز داریم برای مصلای شهر و سال63 امام فرمودند جایی نباشد که بنای اسلام آمریکایی (مثل عربستان) در آن باشد. سال71 مرحوم کازرونی مکتوبی به مجموعه اراضی عباس‌آباد دادند و قرار شد منطقه عباس‌آباد با نگاه فرهنگی در مقیاس ملی و منطقه‌ای طراحی شود. بنابراین مجموعه عادی نیست. اسناد بالادستی دارد. مصوبات شورای‌عالی شهرسازی تحت طرح جامع اراضی دارد. چندی پیش هم ما شورای راهبری تشکیل دادیم.

این شورا چه مختصاتی دارد؟ 
شورای راهبری منطقه فرهنگی عباس‌آباد یک تکلیف قانونی بر زمین مانده در سال‌های گذشته بوده که متأسفانه بسیاری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز تکه‌تکه‌شدن مدیریت‌ها و فضاها و آسیب جدی به یکپارچگی منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد هم به‌خاطر بی‌توجهی به این شورا، تکالیف و مصوبات قانونی و اسناد بالادستی مصوب این منطقه صورت گرفته و یک لازمه برای ادامه کار بود. ما باید برای جریان‌سازی‌ در شهر فعالیت داشته باشیم.
وقتی مخاطب شما ساحت ملی و منطقه‌ای را در‌بر‌می‌گیرد، باید برنامه‌ای جامع برای توسعه گردشگری داشته باشید.
بله. ما نیازمند یک بستر گردشگری هستیم و باید بسترهای این مهم را در شهری نظیر تهران به دقت فراهم کنیم. نگاه منطقه عباس‌آباد همواره فرهنگی بوده و نگاه متمرکز بر گردشگری نداشته اما این مهم باید در شرایط فعلی پیگیری و اجرا شود. در مقاطع گذشته سیاست ایجاد خط سیر گردشگری در منطقه بوده و در دوره فعلی سند راهبری گردشگری منطقه آماده شده است. حالا پل طبیعت به نماد گردشگری تهران تبدیل شده است. پارک طالقانی، گنبد مینا، باغ موزه دفاع مقدس و... همه را داریم. در و دیوار مجموعه این بوستان‌ها تعریف شده و حالت عادی ندارد. بوستان آب و آتش ما در پس‌زمینه، موضوع معاد جسمانی را دارد. در بوستان کشتیرانی، بحث حیات و ممات مطرح است. ارتباط اراضی با پل، یعنی طبیعت، باید در زندگی جریان داشته باشد و متوقف نشود. ریشه‌های این پل مثل ریشه‌های یک درخت طراحی و گسترده شده‌اند. اینها همه جذابیت دارد. ما در این اساس داریم مجامع گردشگری را پای کار می‌آوریم. سازمان جهانی گردشگری از مجموعه ما بازدید داشته‌اند و پیشنهاد عضویت ما در این نهاد جهانی را کرده‌اند.
یکی از محورهای رونق‌یافته گردشگری در تهران طی سال‌های اخیر، گردشگری شبانه و استفاده از فضای آرامش طبیعت در ساعات غیراداری بوده است. آیا برای این نیاز هم ایده‌ای دارید؟ 
در گردشگری شبانه براساس نگاهی که در شورای شهر بوده، اقدام کرده‌ایم. بازار شب را برقرار کرده‌ایم. مقدماتش انجام‌شده که از ساعت 6عصر تا 2شب، در منطقه بازار‌شب را راه‌اندازی کنیم و اواخر سال یکی دو پروژه جدی را رقم خواهیم زد.
لازمه هر منطقه گردشگری یا فضای عمومی که قرار است برای اقبال عمومی ساخته شود، برند‌سازی موضوعی اساسی و حائز اهمیت است. آیا قرار نیست برای عنوان طولانی و غیرجذاب «اراضی عباس‌آباد» برندی جذاب نظیر «باغ ایرانی» یا «برج میلاد» طراحی شود؟
نکته جالبی است. طی 4‌ماه اخیر تیمی را دعوت کرده ‌و بحث مارکتینگ و برندینگ را پیگیری کرده‌ایم. بله، باید فراتر از پارک آب و آتش و بوستان طالقانی، برای عنوان اراضی هم فکری شود و همه زیر پرچم آن باشند. ما قرار است آن را به مشورت و فراخوان بگذاریم تا به‌عنوانی جدی برسیم. این اتفاق برای ما هم دغدغه است و باید سریع به نتیجه برسیم تا برای کاربری عمومی، برند را اجرایی کنیم.