ابر آلودگی در آسمان عسلویه

علیرضا برازجانی/ بوشهر - خبرنگار:

3 دهه از فعالیت صنایع نفت و گاز در عسلویه می‌گذرد. با اینکه این صنایع روز به روز دامنه فعالیت خود را گسترش می‌دهند، اما بدعهدی آنها در قبال محیط زیست، مشکلات زیادی برای اهالی بومی منطقه ایجاد کرده است.  

حال و روز ساکنان قطب انرژی کشور حکایت دردآوری از همنشینی محرومیت در همسایگی ثروت است که علی آن را این گونه توضیح می‌دهد: در اغلب ساعت‌های روز نفس کشیدن برای ما مشکل است. گاز طبیعی تنها هوای موجود در عسلویه است که تنفس می‌کنیم.

راضیه زن خانه‌داری است که نگرانی از آینده بچه‌هایش او را رها نمی‌کند. می‌گوید: پسر هفت ساله‌ام مشکل پوستی دارد و مراکز درمانی دلیل آن را آلودگی هوای منطقه می‌دانند. بارها هم شنیده‌ام که سقط جنین‌هایی در منطقه افتاده که احتمال می‌دهند نتیجه همین آلودگی باشد. هر چه هم اعتراض می‌کنیم، گوش کسی بدهکار نیست. نمی‌دانیم چه کنیم. 

درخواست از دادستانی

یکی از فعالان اجتماعی عسلویه با اشاره به آلودگی مستمر ناشی از فعالیت صنایع نفتی در عسلویه به همشهری می‌گوید: در حالت عادی هم شاهد آلودگی هوا هستیم، اما گاهی به دلیل نقص فنی در تجهیزات صنایع نفتی، این آلودگی تشدید می‌شود به طوری که ساکنان به شدت با مشکلات تنفسی مواجه می‌شوند.

یوسف صفری با بیان اینکه آلودگی چندوقت اخیر دو پتروشیمی منطقه به دلیل نقص فنی، مشکلات تنفسی زیادی برای ساکنان منطقه به‌ وجود آورد، می‌افزاید: علاوه بر آلودگی هوای منطقه، به دلیل ریختن پساب‌های صنعتی واحدهای پتروشیمی به دریا، احتمال آلودگی آبزیان به مواد خطرناکی مثل سرب و جیوه هم وجود دارد.

وی با اشاره به بی‌توجهی واحدهای فعال در منطقه و همچنین مسئولان تصریح می‌کند: شکایت خود را از این آلودگی‌ها اعلام کرده و درخواست ورود دادستانی به عنوان مدعی‌العموم را داده‌ایم. دادستان دستور لازم را برای اعلام نظر محیط زیست شهرستان طی 10 روز صادر کرده است و امیدواریم با ورود دستگاه قضا در آینده نزدیک به نتیجه خوبی برسیم.

صفری با بیان اینکه هنوز پایش علمی و تحقیقات میدانی در منطقه برای بررسی و کارشناسی آثار زیانبار این آلودگی‌ها انجام نشده است، اظهار می‌کند: گزارش‌های غیررسمی حاکی از این است که حدود یک سال پیش در خانه‌های بهداشت یکی از روستاهای همجوار عسلویه طی 2 ماه 6 مورد سقط جنین رخ داده است و وقوع چنین اتفاقاتی لزوم تحقیقات بیشتر در این زمینه را دوچندان می‌کند.

 او البته توضیح می‌دهد: حدود 2 سال پیش دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تحقیقات گسترده‌ای درباره سلامت شیر مادران در منطقه انجام داد، اماهیچ‌وقت نتایج آن منتشر نشد.

پیگیری برای رفع مشکل 

سکینه الماسی، نماینده کنگان، جم، دیر و عسلویه در مجلس شورای اسلامی، هم با اشاره به مشکلات آلایندگی صنایع پتروشیمی در جنوب بوشهر از پیگیری قانونی برای رفع چالش‌های موجود خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: در نشستی که به تازگی با مدیران و مسئولان محیط زیست استان داشته‌ام، قرار شد گزارش کاملی از وضع محیط زیست منطقه تهیه کنند تا به صورت جدی پیگیر رفع این مشکل باشیم.  مدیرعامل منطقه ویژه انرژی پارس هم درباره خاموش کردن مشعل گازهای فلر در عسلویه می‌گوید: نمی‌شود بگوییم از فردا هیچ شعله‌ای نباشد.

 رفع این مشکل به برنامه‌ریزی، اعتبار و البته زمان نیاز دارد. مهدی یوسفی درباره گاز ناشی از فعالیت فلرها هم توضیح می‌دهد: فلر برای این است که وقتی برق قطع شد، کل گاز پالایشگاه در 2 ساعت تخلیه شود تا انرژی از طریق فلر سوزانده شود و انفجاری رخ ندهد. از ۱۵سال قبل این کار انجام می‌شود و امروز هم به هر دلیل اگر شیر فلکه ورودی پتروشیمی دچار مشکل شود، ۱۲ پتروشیمی همزمان خاموش می‌شوند. یعنی هرچه را درونشان است طی 6 ساعت باید در فلر بسوزانند. 

 به همین دلیل است که منطقه را ابر سیاهی از دود فرا می‌گیرد. در چند سال گذشته، سالی یک بار این اتفاق رخ داده است. به دنبال راه حل برای رفع این مشکل هستیم.  وی با بیان اینکه تاکنون 2 مدیر از صنایع به‌ واسطه آلوده کردن دریا از سوی مراجع قضایی احضار و بازداشت شده‌اند، ادامه می‌دهد: مدیران پتروشیمی می‌دانند وزارت نفت از آلایندگی دفاع نمی‌کند و اگر به وزیر هم شکایت شود، او می‌گوید درست کار کنید. ممکن است بعضی‌هایشان بگویند هزینه دارد، اما با کسانی که موضوع را جدی نمی‌گرفتند برخورد و پرونده قضایی و کیفری برایشان تشکیل شد.  

یوسفی تصریح می‌کند: به هر حال خروجی پتروشیمی و پالایشگاه به دریا می‌ریزد و شاید در این مورد چندان حرفی زده نمی‌شد، اما با سازمان محیط ‌زیست مشورت کرده و به این نتیجه رسیده‌ایم که این آلایندگی را پالایش کنیم. 

آلودگی؛ 100 برابر تهران

براساس اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست بوشهر؛ از مجموع 10 واحد پالایشگاه گازی و 15 پتروشیمی فعال در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، 55 فلر با مشعل فعال وجود دارد. روزانه 3 هزار و 300 هزار تن گاز so2 و co2 از مجموع پالایشگاه‌ها و پتروشیمی فعال در منطقه پارس جنوبی در اثر فلرسوزی در هوا منتشر می‌شود. وضع آلودگی هوای عسلویه به حدی است که برخی کارشناسان آلودگی آن را 100 برابر تهران اعلام کرده‌اند.