زیان 50درصدی دلالان دلار در 2ماه

قیمت هر دلار آمریکا در 2‌ماه گذشته با 50درصد کاهش به محدوده 11هزارتومان در پایان مبادلات هفته قبل رسید.

به گزارش همشهری، مطابق رویه 2دهه گذشته پس از جهش ناگهانی نرخ ارز، بار دیگر سیاست‌های کنترل قیمت در حال اعمال است. این سیاست بانک مرکزی در 2‌ماه گذشته موجب شده ارزش هر ریال ایران در برابر دلار آمریکا در 2‌ماه گذشته بین 45 تا 50درصد تقویت شود و از مرز 20هزار تومان به محدوده 11هزار تومان بازگردد. با این حساب دلالانی که در روز چهارم مهرماه دلار را با نرخ 19هزار و 600تومان خریده‌اند، حالا با یک زیان 50درصدی در سبد دارایی‌هایشان مواجهند. با این حال کارشناسان می‌پرسند آیا این سیاست‌ها قادر است بازار ارز را در یک دوره بلندمدت به تعادل برساند یا اینکه اثر این سیاست‌ها مانند دهه‌های قبل مقطعی است و باید در دوره‌های بعد دوباره منتظر افزایش جهشی قیمت بود؟

تضمین ثبات
کارشناسان بازار سرمایه یک‌دهه پیش طرحی را به سیاستگذار پولی پیشنهاد کرده بودند که می‌توانست ریسک‌های حاصل از نوسان‌های ارزی را پوشش دهد. این طرح که در قالب بورس ارز شناخته می‌شود از طریق انتشار اوراق آتی قادر است بازار را در بلندمدت به تعادل برساند. با این حال این طرح در میان سیاستگذاران پولی خریدار نداشت تا اینکه اخیرا بانک مرکزی برای آغاز این معاملات چراغ سبز نشان داده است. اما این‌بار گویا مسئولان بازار سرمایه با توجه به فشار‌های سیاسی مضاعفی که در مورد به‌کارگیری چنین ابزاری وجود دارد چندان رغبتی برای تاسیس بورس ارز ندارند؛ به‌ویژه آنکه ظرف ماه‌های گذشته معاملات آتی سکه هم در بورس کالا تحت‌تأثیر همین فشار‌های سیاسی غیرمنصفانه به تعطیلی کشیده شد و مسئولان بازار سرمایه را با واهمه‌های بزرگی در مورد به‌کارگیری ابزار‌های مدرن مالی مواجه کرده است.

با وجود این اختلاف نظرها آنچه اقتصاددانان در آن اتفاق نظر دارند این است که اولا تصمیم‌های بانک مرکزی نباید تحت‌تأثیر دولت برای کاهش قیمت ارز تحت هر شرایطی باشد و دوم اینکه باید سیاست‌هایی در پیش گرفته شود که بازار در دوره‌های زمانی بلندمدت به تعادل برسد؛ نه اینکه با کنترل مداوم، قیمت ارز در سال‌های بعد یکباره با جهش‌های ناگهانی از تعادل خارج شود.
آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد بانک مرکزی اگرچه بازهم تحت‌تأثیر سیاست‌های دولت عمدتا در تلاش برای تقویت ارزش پول ملی است اما گویا برنامه‌هایی برای ایجاد تعادل بلندمدت از طریق سامانه نیما در دست دارد و این سیاست‌ها سیگنال‌های آشکاری برای کاهش قیمت ارز به بازار صادر کرده و توانسته سرعت نزولی قیمت دلار آمریکا را بیشتر کند؛ به‌طوری که اغلب کارشناسان را به این نتیجه رسانده که احتمالا قیمت هر دلار آمریکا جایی در محدوده 7 تا 9هزار تومان آرام خواهد گرفت.

کارشناسان چه می‌گویند؟
سیدبهاء‌الدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی به همشهری می‌گوید: به‌طور کلی براساس نظریه قدرت برابری خرید ارزها، نرخ برابری ریال در برابر دلار در شرایط حاضر مطابق با مولفه‌های اقتصادی نیست. همه مولفه‌های اقتصادی می‌گویند نرخ برابری ریال در برابر دلار باید حداکثر در محدوده 7هزار تومان باشد و اقتصاد ایران با این نرخ از یک رونق نسبی برخوردار می‌شود. او تأکید می‌کند: با رویه کنونی قیمت دلار ظرف 2 تا 3‌ماه آینده به محدوده 7 تا 8هزار تومان هم خواهد رسید زیرا اساسا قیمت واقعی ارز در اقتصاد ایران همین رقم است. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم با این نظر موافق است و می‌گوید: روند نزولی قیمت دلار ادامه خواهد یافت. با وجود اینکه نرخ دلار نسبت به روزهای قبل کاهش یافته اما همچنان قیمت فعلی ارز واقعی نیست و بر این اساس روند کاهش نرخ باید ادامه یابد. وحید شقاقی، کارشناس دیگر اقتصادی هم در این‌باره می‌گوید: احتمالا اخبار خوبی در ماه‌های آینده شاهد باشیم؛ همچنین با عمل به وعده‌های اروپایی‌ها، احتمال دارد شاهد کاهش دلار تا ۹هزار تومان نیز باشیم.

او درباره دلایل کاهش نرخ ارز توضیح می‌دهد: سران 3قوه در شورای هماهنگی، اختیارات بیشتری برای بازار آزاد و ورود به سامانه نیما به بانک مرکزی دادند و بانک مرکزی هم در آخرین برنامه خود، خروج سرمایه را کنترل کرد و بازار ساماندهی شد. با ساماندهی ارز، عرضه و تقاضا نیز کنترل شد که و اینها زمینه‌ای برای ورود به کانال ۱۱هزار تومانی دلار را فراهم کرده است.

او با بیان اینکه مدیریت بانک مرکزی بهبودیافته، گفت: هرخبر خوبی در آینده بشنویم، موجب فروکش کردن انتظارات و کاهش نرخ ارز خواهد شد؛ ضمن اینکه با کاهش قیمت ارز، تقاضای دلار کاهش خواهد یافت.

حمید زمان‌زاده، دیگر کارشناس پولی و بانکی اما موضوع را کاملا از زاویه دیگری می‌سنجد و علت اصلی افزایش قیمت ارز را تبلیغات شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ها می‌داند و می‌گوید: ما در نیمه نخست امسال با فراواکنش در بازار ارز مواجه شدیم. شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های ماهواره‌ای با جوسازی سعی در به بن‌بست رساندن اقتصاد ایران داشتند. حمید زمان‌زاده تأکید می‌کند: در واقع کم‌کم جو انتظارات رسانه‌ای به‌نحوی پیش رفت که وارد بن‌بست اقتصادی می‌شویم اما بعد از 13آبان آن بن‌بستی که مورد انتظار آمریکا و دیگران بود از بین رفت و هیمنه آنها شکسته شد. وقتی عرصه واقعی تحریم‌ها مشخص شد، مردم متوجه شدند آنچنان هم انتظاراتی که از تحریم‌ها مدنظر بود، مهم نبود.