
چگونه تخیل پول میسازد؟

آرش نهاوندی/مترجم
داستانهای مارول (داستانهایی درباره ابرقهرمانان شگفتانگیز) میلیاردها دلار سود نصیب صنعت سینما، مؤسسات انتشاراتی داستانهای کمیک و بهویژه انتشارات مارول کرد. پس از درگذشت استن لی(استن مارتین لیبر) خالق شخصیتهای کمیک استریپهای مارول، اکونومیست در تحلیلی دلیل موفقیت بزرگ اقتصادی این آثار را بررسی کرده است. بخش عمدهای از اقبال مردم به کمیکهای مارول، مرهون درک استن لی از جامعهاش و نیاز مردم به خواندن داستانهایی با شخصیتهای متفاوت بود. او متوجه شده بود که ابرقهرمانان از زمان یونان تا زمان معاصر در میان مردم از محبوبیت کمنظیری برخوردار بودهاند و امروز مردم دوست دارند شخصیتهای ابرقهرمان مدرن را دنیای بسیار پیشرفتهای تجسم کنند که یا به نجات مردم میپردازند یا در مقام ابرقهرمان نقش منفی رو در روی ابرقهرمان نقش اصلی داستان به مبارزه میپردازند.
استن لی مؤسس انتشاراتی کمیکهای مارول و فردی فرصتطلب، شومن، خلاق و فعال و در عین حال رویاگرا و خیالپرداز بود. او بیش از هر فرد دیگری در ارتقای داستانهای کمیک مارول از هنری کمدرآمد به هنری پولساز، قدرتمند و محبوب در میان عموم مردم تأثیر داشت. اسپایدرمن (مرد عنکبوتی)، مردان ایکس، هالک، انتقامگیرندگان، مرد آهنی و پلنگ سیاه که همه از ابرقهرمانان شگفتانگیز خلق شده توسط استنلی هستند، توانستهاند بر صنعت فیلمسازی تسلط یابند و برای این صنعت در سراسر دنیا 17میلیارد دلار درآمد کسب کنند. استن لی کار خود را در عصر طلایی کتابهای کمیک آغاز کرد. او در 17سالگی به استخدام کمپانی «تایملی» درآمد، این همان شرکتی بود که بعدها استن لی آن را در «عصر نقرهای کتابهای کمیک» تبدیل به شرکت انتشاراتی مارول کرد.
مارتین گودمن، رئیس استن لی در آن زمان 2 نظریه اقتصادی داشت؛ اولی این بود که اگر محصولی فروش کرد شما باید تا زمان اشباع شدن بازار آن را تولید کنید، دومی نیز این بود که برای علاقهمندان به کتابهای کمیک کیفیت مهم نیست، آنها دنبال هیجان هستند.
استن لی بعدها در زمان ریاست خود نظریه اول را بهعنوان یک توصیه بهکار برد، اما از بهکار بردن نظریه دوم خودداری کرد و آن را به کنار گذاشت. در دهه 1960کاهش تمایل به آثار کمیک در میان مردم ظاهر شد. کاهش اقبال خرید کتابهای کمیک از سوی مردم زنگ خطر را برای انتشاراتیهای عمده در عرصه تجارت کتابهای کمیک بهصدا درآورد. استن لی که نگران ورشکستگی بود به توصیه همسرش شروع به نگارش در ژانر کمیک کرد. او با همکاری دستیارانش و برخی از گرافیستهای برجسته شخصیتهای جدیدی خلق کرد. استن لی همچنین برخی از شخصیتهای محبوب قدیمی را دوباره زنده کرد. او این کار را برای زنده کردن ژانر کمیک ابرقهرمانی انجام داد. موفقیت او باعث شد نامش بهعنوان یکی از نویسندگان نوآور در زمینه داستانهای کمیک ثبت شود.
تحت سردبیری استن لی انتشاراتی مارول، تبدیل به رقیبی قدرتمند برای انتشاراتی دی سی که پیشتر کتابهای سوپرمن و بتمن را منتشر کرده بود، شد. پس از مدتی و با انتشار داستانهای جدیدتر کمیک مارول از سوی استن لی، انتشاراتی مارول از نظر محبوبیت انتشاراتی دی سی را نیز پشت سر گذاشت.