غوغای کاتالیستهای اجارهای
فاز دوم طرح کاهش و نوسازی کاتالیست خودروها باید به داد هوای تهران و کشور برسد اما پلیس و خودروسازها همکاری نمیکنند
سیدمحمد فخار/خبرنگار
آلودگی هوا این روزها حکم دشمن پشت دروازهها را دارد که هر لحظه به واسطه پایداری هوا ممکن است به شهر بیاید و راه نفس را بر شهروندان تنگ کند. در چنین شرایطی 2نهاد رسمی کشور که باید به اجرای قانون توجه کنند، در تلاش هستند تا موانع جدی برای اجرای قانون بهوجود آورند و موجب آلودهترشدن هوای تهران شوند؛ پلیس راهور و خودروسازان. آنها اجازه نمیدهند قوانین مقابله با آلودگی هوا در کشور و تهران اجرایی شود.
تعویق 25روزه طرح
در همه شهرهای دنیا در چنین شرایطی سیاستهای سختگیرانه برای جلوگیری از تردد خودروهای آلاینده وضع میشود اما کشور ما و تهران از این رویه نتوانستهاند بهرهای ببرند. بر مبنای قوانین بالادستی مصوب هیأت دولت و شورایعالی ترافیک، باید فاز دوم طرح کاهش از ابتدای آبان شروع میشد اما عدمهمکاری پلیس با وسایل نقلیه آلاینده موجب شده این طرح دستکم 25روز به تعویق بیفتد. این طرح با هدف قراردادن معاینه فنی، تلاش دارد تردد خودروهایی را که آلایندگی کنترلشدهای ندارند، در تهران محدود کند. در جلسه روز چهارشنبه 23آبان شورایعالی ترافیک درخصوص برگزاری مرحله دوم طرح کاهش قرار شد این طرح از امروز (شنبه 26آبان) در تهران اجرایی شود، اما بدون همکاری پلیس این طرح اجرایی نخواهد شد. در این زمینه تماسهای مکرر خبرنگار همشهری با سردار مهماندار، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ بدون نتیجه مانده و گویا پلیس هنوز قصد ندارد فاز دوم طرح کاهش را اجرایی کند. از سوی دیگر، سیدنواب حسینیمنش به همشهری میگوید: قرار بود طرح کاهش آلودگی هوا از ابتدای آبان آغاز شود اما پلیس بهدلیل صفهای طولانی در مراکز معاینه فنی این طرح را به تعویق انداخت. پس از آن قرار بود طرح از 15آبان آغاز شود اما دوباره پلیس این طرح را بهتعویق انداخت. بهگفته مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروی شهر تهران، زیرساختها برای اجرای مرحله دوم طرح کاهش فراهم شده و دوربینها در سطح شهر تهران نصب شده و آماده پلاکخوانی هستند. بدینترتیب از امروز خودروهای فاقد معاینه فنی 50هزار تومان باید جریمه شوند.
قوطی خالی جایگزین کاتالیست
شاهد دوم بر همراهی برخی نهادهای رسمی در آلودهترکردن هوا را میتوان در قطعات یدکی جلوگیری از دود دید. شواهد رسیده به همشهری نشان میدهد برخی خودروسازان داخلی در نمایندگیهای مجاز کاتالیستهای قلابی به بازار وارد کردهاند. کاتالیست 7گرم پلاتین دارد و هماکنون با افزایش قیمت طلا برخی از سازندهها این فلز گرانقیمت را از داخل کاتالیست برداشته و قوطی خالی روی خودروها برای کاهش آلودگی هوا نصب میکنند. از سویی، خبرهای رسیده تأیید میکند که برخی تعمیرگاهها کاتالیست را برای گرفتن معاینه فنی به برخی رانندگان اجاره میدهند و پس از اخذ معاینه فنی آن را از خودرو باز و روی خودروی اجارهای بعدی نصب میکنند که این تخلف بیشتر در تعمیرگاههای اطراف مراکز معاینه فنی جریان دارد. در عین حال طبق بند ماده6 قانون هوای پاک، این موضوع جرم کیفری دارد و هر کسی دخل و تصرف برای معاینه فنی غیرواقع داشته باشد، باید براساس قانون با وی برخورد شود.
بدینترتیب با برداشتن فلزات گرانبها فقط یک فیلتر در داخل کاتالیست وجود دارد و تعمیرگاهها قوطی خالی را با نصف قیمت واقعی روی خودروها نصب میکنند. این اتفاق بیشتر در خودروهای سنگین مانند خودروهای دیزلی، اتوبوس و کامیون که قطعاتش گران است، بین رانندهها مرسوم شده که قطعات را قرض یا اجاره میدهند تا جایی که حتی رانندگان، پمپ گازوئیل خودرویشان را قرض میدهند.
محصول مماشات
روزانه 1800 تا 2000تن آلودگی هوا در شهری نظیر تهران از اگزوز وسایل نقلیه و دودکش کارخانهها و پالایشگاهها خارج میشود که 1300تن آن محصول منابع متحرک است. از سویی، طرح کاهش (تا دیروز) 25روز تعویق داشته است. بدینترتیب، آسمان پایتخت 32هزار تن آلودگی ذرات معلق و گازهای سمی بهخود دیده که مستقیما بهواسطه مماشات با وسایل نقلیه در تهران پدید آمدهاند. اگر آبان امسال به واسطه بهبود کیفیت سوخت و باد و بارانهای مکرر، ماهی استثنایی در پاییز 4سال اخیر نبود، بیشک میشد اثرات تسامح با آلایندههای جوی متحرک را به چشم دید و با ریه تنفسشان کرد اما باید دید چه زمانی صبر ناپایداریهای جوی تمام میشود؟