سرب در ریه «کلاونگاه»

 معمولا روستاها به‌ویژه روستاهای کوهستانی با کیفیت‌ترین مناطق از نظر آب و هوا هستند. هر چه روستا مرتفع‌تر و دورافتاده‌تر؛ تمیزتر و سالم‌تر.

اما «کلاونگاه» با داشتن شرایط مناسب جغرافیایی و اقلیمی چنین وضعی ندارد.

این روستا در ارتفاعات بخش بلده شهرستان نور و در دهستان اوزرود قرار دارد و سال‌هاست اهالی آن با آلودگی‌های ناشی از فعالیت یک معدن سرب دست و پنجه نرم می‌کنند.

اول آبان امسال، سد پساب معدن سربی که در منطقه بالادست این روستا قرار دارد شکست و حجم زیادی از آلودگی وارد منطقه شد.

با شکایت اهالی، معدن تعطیل شد و شرکت پیمانکار هم که وابسته به بنیاد مستضعفان و جانبازان است، سعی کرد رسوب پخش شده در منطقه را جمع‌آوری کند.

اما به گفته اهالی، ریزگردها در هوای روستا وجود دارند و آب و خاک منطقه هم آلوده شده است. اهالی این روستا سال‌هاست با فعالیت این معدن مشکلاتی را تحمل می‌کنند. 

آلودگی همیشگی است

عضو شورای اسلامی روستای «کلاونگاه» در این باره می‌گوید: بیش از یک میلیون تن پساب در سد وجود داشت که در منطقه پخش شد. 70 درصد پساب را که تا 4 کیلومتر پخش شده بود جمع‌آوری کردند و دوباره در همان سد ریختند. 

امیر تورانی با بیان اینکه رودخانه به سد چسبیده است و همیشه احتمال آلودگی وجود دارد، می‌افزاید: با توجه به اینکه معدن و سد در بالادست روستا قرار دارند، آلودگی همیشه در هوای روستا دیده می‌شود. قطعا آب و خاک هم آلوده شده است. 

وی با بیان اینکه این معدن در دهه 30 با هدف استخراج باریت ایجاد و از دهه 40 هم استخراج و فراوری سرب از آن انجام شد، اظهار می‌کند: در گذشته فعالیت معدن برای روستا خوب بود، زیرا به واسطه آن، راه، برق و جاده به روستا رسید. اما کم‌کم آثار سوء آن را دیدیم. کارگران معدن چند سال بعد دچار بیماری شدند و فوت کردند. خیلی از بچه‌های دهه 40 و 50 پدرانشان را بعد از 10 سالگی خود ندیدند. 

تورانی درباره شکسته شدن سد هم توضیح می‌دهد: مشکل ما با شکسته شدن ایجاد نشد. پیش از آن هم دچار مشکل بودیم. مواد داخل سد خشک شده است و با کمی باد روی محل و زمین‌های کشاورزی پخش می‌شود. فعلا کارخانه تعطیل است، اما بر اساس خبرهای غیررسمی و شنیده‌ها ظاهرا پیگیر باز شدن معدن هستند. پرسش من از مدیرکل حفاظت محیط زیست استان این است که چه تضمینی وجود دارد تا این واحد، روستا را آلوده نکند؟ 

شرط محیط زیست برای فعالیت معدن

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در پاسخ به این دغدغه توضیح می‌دهد: فعلا کارخانه با دستور محیط زیست غیرفعال و شرکت بهره‌بردار در حال پاکسازی مناطقی است که با مواد باطله آلوده شده بود. برای ترمیم سد باطله هم شرایطی تعیین شده که باید به آن‌ها عمل شود.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی تصریح می‌کند: شرط محیط زیست برای سد پسماند این است که یک شرکت معتبر سازه‌ای دارای گرید، سدی مورد تایید بسازد یا اینکه سازه سد ساخته شده را تایید کند. این شرکت اقداماتی برای ترمیم سد انجام داده بود که مورد تایید نیست و برای از سرگیری فعالیت باید سازه مناسب و مقاومی اجرا شود. ما می‌خواهیم سدی با مقاومت لازم ساخته شود تا نگران اتفاقات مشابه نباشیم.

وی با بیان اینکه مسئولان این واحد معدنی برنامه‌های خوبی در زمینه نوسازی و بهسازی سیستم، بازچرخانی آب مورد استفاده و به حداقل ممکن رساندن میزان پسماند و باطله ارائه کرده‌اند، اظهار می‌کند: پس از اینکه جمع‌آوری باطله را به درستی انجام دهند و سدی ساخته شود که مورد تایید یک شرکت معتبر سازه‌ای باشد، برای ادامه فعالیت معدن تصمیم‌گیری خواهد شد. اگر تصمیمی که مسئولان معدن برای بهسازی و نوسازی سیستم گرفتند انجام شود، بخش زیادی از مشکلات مجموعه رفع خواهد شد.