لالجین از قافله عقب ماند

ناهید زندی صادق/همدان - خبرنگار

همدان از روز گذشته میزبان اجلاس جهانی گردشگری است. این اجلاس می‌تواند فرصت مناسبی برای شناساندن شهر جهانی سفال یعنی لالجین و ظرفیت‌های بالای این شهر درحوزه صنایع ‌دستی و گردشگری به شرکت‌های گردشگری خارجی باشد و موجب شود همدان در مسیر گردشگری شرکت‌های خارجی قرار گیرد. لالجین با کارگاه‌های سفال فراوان و امکان کار کردن گردشگر با چرخ‌های سفالگری می‌تواند تجربه خوبی را برای گردشگران خارجی به یادگار بگذارد. اما در چنین شرایطی نبود بخشدار، آسیب جبران‌ناپذیری به گردشگری این شهر وارد کرده است و کسی هم پاسخگوی این مشکل نیست. 

بخشدار چه شد؟
نوروز 97 بود که زمزمه‌های رفتن بخشدار لالجین به گوش ‌رسید. بخشداری که مردم، اعضای شورای شهر و شهردار از او به عنوان فردی پاکدست یاد می‌کردند و معتقد بودند تمام تلاش خود را برای اعتلای شهر به کار می‌بندد. رضا حاکمی پس از تعطیلات نوروز این زمزمه‌ها را تایید کرد و بر واقعی بود آن صحه نهاد، اما هیچ توضیحی درباره دلیل رفتنش به زبان نیاورد. او بدون تودیع به کیش رفت و در سازمان منطقه‌ آزاد کیش مسئولیت جدیدی پذیرفت، اما با گذشت 8 ماه همچنان بخشداری لالجین زیر نظر سرپرست اداره می‌شود.
برخی بر این باورند که داستان بخشداری لالجین کمی حساس شده و نباید پای رسانه‌ها به این موضوع باز شود. برخی دیگر ادعا می‌کنند دست‌های پشت‌پرده درباره این موضوع تصمیم می‌گیرند. برخی دیگر از گزینه‌های پیشنهادی قدرتمندان شهر به استانداری سخن به میان می‌آورند و این‌که استاندار حاضر به پذیرش آنها نیست. به هر روی این روزها که زمزمه‌های تازه‌ای از بازنشستگی محمد‌ناصر نیکبخت، استاندار همدان، بر سر زبان افتاده و ترک مسند استانداری برای او لاجرم قطعی شده باید صبور ماند و دید چه اتفاقی برای بخشداری لالجین رقم خواهد خورد.

لالجین بدون اعتبار ماند
با این همه نباید فراموش کرد همدان ما این روزها عنوان بلندبالای «پایتختگردشگری کشورهای آسیایی» را یدک می‌کشد و شهرها و شهرستان‌های استان هم باید تلاش کنند از این عنوان پرطمطراق سهمی به خود اختصاص دهند. به‌ویژه شهرهایی که در حوزه گردشگری حرفی برای گفتن دارند. لالجین هم در حوزه تولید سفال شهرتی تام و تمام در ایران و جهان دارد و 2 سالی است که به لقب شهر جهانی سفال مفتخر شده. این شهر ظرفیت بسیار خوبی در حوزه گردشگری دارد و با توجه به قرار گرفتن در مسیر همدان به علیصدر می‌تواند مقصد گردشگری مناسبی به شمار آید. از این روی توجه به ظرفیت‌ها، تقویت داشته‌های این شهر و رفع کاستی‌های موجود می‌تواند سود سرشاری را برای این شهر و استان به ارمغان آورد.  با توجه به اقدامات مثبتی که امسال شهردار این شهر انجام داده، شاید نبود بخشدار در شهر چندان به چشم نیاید، اما در سالی که بودجه‌های نسبتا کلانی به گردشگری استان تخصیص یافته و مسئولان هر شهر و شهرستانی در تلاشند سهم بیشتری از این سفره برگیرند، لالجین به دلیل نداشتن بخشدار از این قافله عقب مانده است. مبل و منبت تویسرکان و ملایر، گردوی تویسرکان، جشنواره شیره‌پزی و انگور ملایر، جشنواره آلوی ملحمدره در اسدآباد، جشنواره انگور در اکنلوی کبودرآهنگ و جشنواره اسب اصیل عرب در بهار هر یک با دریافت بخشی از اعتبار جاری 2018 نقشی در جذب گردشگر ایفا کردند. البته برخی از این جشنواره‌ها به بدترین شکل ممکن برگزار شدند و به عبارتی تخصیص اعتبار برای آنها هدر دادن بودجه به شمار می‌آید. با این حال حتی در این بازی هم شهر جهانی سفال هیچ نقشی ایفا نکرد و نتوانست توفیقی در جذب اعتبار کسب کند.  این در حالی است که با توجه به کارگاه‌های سنتی سفال، کوره‌های پخت سفال، فروشگاه‌های سفال و حضور استادکارانی چون «حاج‌عسگر عسگری»، که از او به عنوان پدر سفالگری ایران یاد می‌شود، لالجین هم می‌توانست در برنامه‌های مربوط به همدان 2018 نقشی بارز ایفا کند و اعتباری برای گسترش و ارتقای این هنر به خود اختصاص دهد.

هیچ کس به فکر مردم نیست 
یکی از فروشندگان سفال در لالجین می‌گوید: برای جهانی شدن این شهر تلاش‌های زیادی صورت گرفت، اما به دلیل اختلاف عقیده‌ای که میان مسئولان این شهر وجود داشت، نتیجه‌ای که از تلاش‌های مدیران میراث فرهنگی و برخی مسئولان دیگر انتظار می‌رفت، به دست نیامد و جهانی شدن این شهر فقط در حد شعار باقی ماند.
او می‌افزاید: متاسفانه در چند ماه اخیر که این شهر زیر نظر سرپرست بخشداری اداره می‌شود کارهای عجیب و غریب زیادی صورت گرفته‌است. شاید اگر بخشدار مقتدری در لالجین سرکار بود هماهنگی بهتری میان سازمان‌ها و ارگان‌ها وجود داشت و خیلی از آن اتفاقات روی نمی‌داد. 
فرد دیگری که در لالجین بنگاه معاملاتی دارد هم معتقد است: بخشدار پیشین تلاش خود را کرد تا مردم کمترین ضرر و زیان را در کشمکش‌های سیاسی مسئولان ببینند، اما از زمانی که لالجین بخشدار ندارد برخی از مردم هم کارشکنی می‌کنند. در جریان گران‌شدن لعاب، نه تعزیرات کاری کرد نه بخشداری قدرت مداخله داشت. قدرت سرپرست بخشداری به اندازه بخشدار نیست و خیلی‌ها‌ از این موضوع سوءاستفاده می‌کنند. 

سهم لالجین از جهانی شدن چه بود؟
لالجین شهر عجیبی است. نام‌ها و مسئولیت‌ها در آن گم‌اند. مردم حرف خودشان را در لفافه می‌گویند و کسی حاضر نیست اشاره‌ای هر چند کوچک کند به کسانی که مسئول این مشکل هستند. هر کس حرفی می‌زند، اول شرط می‌گذارد که نامی از او به میان نیاید. مسئولان شهر و استان هم حاضر به رمزگشایی از این معما نیستند و هر یک به بهانه‌ای از پاسخ طفره می‌روند. حال مساله این است که تا کی مردم و صنعت گردشگری و صنایع‌ دستی باید قربانی دعواهای جناحی مسئولان باشند؟ تا کی سود و منفعت شخصی و جناحی به منافع عموم مردم ترجیح داده خواهد شد؟ سهم لالجین از جهانی شدن چه بود؟ آیا اهالی لالجین نباید سهمی از رویدادهای همدان 2018 داشته باشند؟ 
یکی از وظایف بخشدار «نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات در حوزه استحفاظی بخش» است و نبود بخشدار موجب شده است در این زمینه مسائلی گریبانگیر لالجین باشد. هماهنگی با ارگان‌ها و نهادهای استانی و ملی و جذب اعتبار برای امور عمرانی و فرهنگی هم از وظایفی است که مردم لالجین معتقدند در 7 ماه گذشته چنان که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. آسیب و زیانی که مردم از نبود بخشدار متحمل می‌شوند بسیار بیشتر از مسئولان است. شاید وقتش رسیده باشد که برای رفاه حال مردم تدبیری برای حل این مشکل اندیشیده شود.

   دو نظر متفاوت درباره اداره لالجین بدون بخشدار

در حالی که کارشناسان معتقدند نداشتن شهردار، لالجین را از قافله گردشگری عقب ‌نگه‌‌داشته است، مسئولان نظر دیگری دارند. علی‌اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری، در این باره به همشهری می‌گوید: بخشدار نداشتن آسیبی به شهر جهانی سفال نزده است و لالجین هم به هر حال از عواید گردشگری 2018 بی‌نصیب نمانده.  با وجود این، رضا زراعتکار مقدم، کارشناس گردشگری، می‌گوید: شاید این روزها از هر مسئولی درباره بخشدار نداشتن لالجین سوال کنید پاسخ دهد که این مساله مشکلی ایجاد نکرده، اما واقعیت این است که مردم لالجین نبود بخشدار را بیش از مسئولان احساس می‌کنند. مسائل و‌ مشکلات مردم تا پیش از این و با داشتن بخشدار راحت‌تر حل می‌شد، اما نبود بخشدار موجب شده است هنرمندان صنایع ‌دستی، چنان که خود ادعا می‌کنند، در پیچ و خم کاغذبازی‌های اداری زمان بیشتری صرف کنند. محمدناصر نیکبخت، استاندار همدان، البته از انتخاب بخشدار در روزهای آینده خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: 5 گزینه را برای تصدی بخشداری معرفی کرده‌ایم و به‌زودی بخشدار لالجین انتخاب خواهد شد.