تهران در راه صعود به شهر پاک
شاخصهای کیفی هوای پایتخت رشد امیدوارکنندهای داشته و این رشد در 3علت خلاصه میشود
سید محمد فخار | خبرنگار
کیفیت هوای تهران طی سالهای اخیر بهتر شده و این خبری خوش است که باید برای پایدار ماندنش تلاش کرد. ناپایداریهای جوی، همهگیر شدن اخذ معاینه فنی و بهبود کیفیت سوخت توزیعی تاکنون موفق بوده و توانسته حال و هوای تهران را بهتر از سالهای دهه اخیر کند. البته این شرایط برای شهروندان پایتخت امیدوارکننده است اما نباید فراموش کرد که هنوز موج آلودگی هوایی که هر سال در ماههای آذر و دی رخ میدهد، نیامده است. و البته ابر و باد و مه و خورشید و فلک هم در کارند.
اعداد مقایسهای
در شرایطی که 61درصد از روزهای سال 97گذشته، نزدیک به کل روزهای پارسال، هوای تهران پاک بوده است. هوای امسال تا8آبان، 12روز پاک داشته درحالیکه در تمام سال 96تعداد روزهای هوای پاک تهران 14روز بود. در سال 95نیز کل روزهای پاک 17و در سال 94کل روزهای پاک، 21روز بوده است. این درحالی است که هرسال بیشترین روزهای پاک در روزهای نوروز رخ میدهد که تهران از وجود انبوه خودروها خالی است اما در سالجاری بهعلت هجوم ریزگردها، هوای پاک در نوروز 97دیری نپایید و هوا فقط یک روز پاک بود. درماه مهر امسال نیز با وجود آنکه مدارس و دانشگاهها باز شده و خودروهای تهران نیز همواره در حال افزایش بود، باز هم هوا 2روز پاک و 28روز سالم شد. براساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، این بهترین مهرماه 4سال اخیر پایتخت از نظر کیفیت هوا بود که با افزایش روزهای پاک و سالم به ثبت رسید. مهمترین علت این بهبود شرایط، علاوه بر افزایش کیفیت بنزین و گازوئیل توزیعی در تهران، بیشک ناپایداریهای جوی و وجود باد و باران بود. این در شرایطی رخ داد که در سالهای 94و 95هوای پایتخت هیچ روز پاکی نداشت و به جای آن هوای آلوده در شهر جولان میداد.
اشتباه لپی اروپا
آژانس محیطزیست اروپا دیروز در گزارش سالانه خود به اشتباه اعلام کرد که تهران هفتمین شهر آلوده جهان است. در این گزارش عجیب، شاخص کیفیت هوا(AQI) با غلظت کیفیت هوا(μg/m3) اشتباه گرفته شده است. میانگین شاخص سالانه کیفیت هوای تهران عدد 72است و میانگین سالانه غلظت، 32که در این گزارش به اشتباه اعلام شد هوای تهران در هر مترمکعب ۷۲ میکروگرم عناصر آلاینده دارد. این درحالی است که در بسیاری از روزهای سال(بیش از 200روز) غلظت هوا در حد سالم و بین اعداد 15تا 35میکروگرم بر مترمکعب است.
امیدواری به سوخت استاندارد
گزارشهای رسیده از پایش سوخت تهران نشان میدهد بنزین و گازوئیل توزیعی در جایگاههای تهران همه به استانداردهای یورو 4 رسیده است و دیگر خبری از گوگردهای 7500PPM در شهر نیست. این گامی مثبت از سوی وزارت نفت و دولت است که تاکنون با وجود همه فشارهای اقتصادی توانسته سوخت توزیعی شهر را با تولیدات پالایشگاه ستاره خلیجفارس به سطحی از استاندارد برساند. البته این وزارتخانه باید با شروع تحریمهای جدید این رویه مثبت را پایدار کند تا هوا باکیفیت بماند.
تسری معاینه فنی به کل شهر
فاز 2طرح کاهش از 5روز دیگر آغاز میشود. طبق این طرح، تردد در تهران تنها و تنها با معاینه فنی ممکن خواهد شد و 1204دوربین متخلفان را جریمه خواهند کرد. این طرح اگرچه استاندارد اولیه آلایندگی خودروها را هدف گرفته اما به واسطه همین قدم، تردد کاربراتوریها و کامیونهای فرسوده از شهر حذف خواهد شد. از سویی موضوع معاینه فنی برتر که مالیات تردد در طرح ترافیک را کاهش میدهد باعث شده بیش از 300هزار خودرو مورد تستهای پیشرفته ترد آلایندگی قرار گیرند و این تشویق میتواند در آینده گسترش یابد.
کمک باد و باران
هوای پایتخت طی 2سال اخیر ناپایداریهای جوی بهتری را نسبت به قبل تجربه کرده است. آنگونه که گزارشهای جهانی نشان میدهد شرایط هوایی جهان از سال 2016به سمت ترسالی رفته و این میتواند نوید بخش شرایط بهتر برای روزهای آتی و سالهای بعد باشد. سالها باد و باران تنها بهبوددهنده هوای شهر بود و 2سال است که برای بهبود هوا راهحلهای مهندسی هم مؤثر واقع شده است.