زمزمه فیلترینگ اینستاگرام برای نجات تلویزیون
معاون دادستان کل کشور اعلام کرده که اینستاگرام صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صداوسیما خارج کرده است
6 ماه پس از آغاز فیلترینگ تلگرام بار دیگر زمزمه‌های بستن تنها شبکه اجتماعی مشهور و بین‌المللی باقی‌مانده در ایران هر روز بیشتر می‌شود. اینستاگرام بعد از فیلترینگ همه پلتفرم‌های پرطرفدار دیگر ازجمله فیسبوک و توییتر، تنها شبکه اجتماعی جهانی است که هنوز در ایران قابل دسترسی است. اکنون اما مدافعان فیلترینگ خیز جدیدی برای بستن این شبکه اجتماعی برداشته‌اند و تقریبا روندی مشابه برای فیلترینگ تلگرام در حال طی شدن است.
در تازه‌ترین اظهارنظر در این رابطه معاون دادستان کل کشور روز گذشته در کانال خود در پیام‌رسان داخلی سروش اعلام کرد که اینستاگرام برخلاف قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صداوسیما خارج کرده و بدون هرگونه محدودیت قانونی سال‌هاست که مشغول تهاجم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی است.
وی اعلام کرده که اینستاگرام برخلاف مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی و کمیسیون‌های زیرمجموعه آن بدون اینکه سرورهای خود را به داخل منتقل کند و بدون اینکه مقررات قانونی را بپذیرد در فضای مجازی کشور مشغول فعالیت رسانه‌ای است.
چندی پیش هم سیدابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی به‌صورت تلویحی از احتمال فیلترینگ اینستاگرام خبر داده بود. فیروزآبادی در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که شبکه اجتماعی خارجی که می‌خواهد در ایران فعالیت کند باید نماینده رسمی داشته باشد، مسئولیت‌پذیری داشته باشد و هر وقت لازم بود هویت کاربران را به ما اعلام کند. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی تأکید کرده که اینستاگرام هم اگر در این موارد همکاری نداشته باشد به سرنوشت تلگرام دچار شده و فیلتر می‌شود. او در این رابطه گفت: پا به پای تلگرام، گروهی در کشور هستند که تقاضای فیلترینگ اینستاگرام را دارند.
تنگ‌تر شدن حلقه فیلترینگ
براساس آخرین آمار اعلام شده، اینستاگرام بیشتر از ۲۴میلیون کاربر ایرانی دارد و کشورمان از لحاظ میزان کاربران در این شبکه اجتماعی در رده هفتم کشورهای مختلف جهان است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که اکنون تلاش گسترده‌ای برای بستن این شبکه اجتماعی وجود دارد. وزیر ارتباطات چندی پیش در گفت‌وگو با همشهری اما فیلترینگ را عامل نارضایتی عمومی و چالشی برای موضوع کیفیت اینترنت خوانده بود. محمدجواد آذری‌جهرمی تأکید دارد که نمایندگان مجلس برای اصلاح روند فیلترینگ باید با ارائه طرحی وارد عمل شوند تا «پالایش کارشناسی» جایگزین فیلترینگ فعلی شود. او تأکید دارد که به‌جای «بستن و فیلترینگ» می‌توان خیلی بهتر ماجرا را مدیریت کرد.
مدیریت به‌جای فیلترینگ
پروانه مافی، نماینده مجلس با اشاره به فرمایش حضرت امام(ره) درباره لزوم ارتباط با جهان، سال‌ها پیش از شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «حضرت امام در 40سال پیش فرمودند دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده و همه کشورها عضوی از این دهکده هستند و با یکدیگر مرتبط خواهند بود. اینکه بعد از فرمایش حضرت امام، عده‌‌ای از بزرگان چنین فرمایشی می‌کنند، جای تامل دارد.» او با اشاره به اینکه حضور در شبکه‌های اجتماعی کاملا ضرورت دارد، تأکید کرد: «امروز همه دنیا به این شبکه‌ها وصل هستند و ما نمی‌توانیم به‌صورت یک جزیره جدا از دنیا زندگی کنیم. این یک‌جور خودزنی و انتحار سیاسی و اجتماعی است.»
راه‌حل پیشنهادی پروانه مافی، مدیریت‌کردن این فضاست؛ کاری که به گفته او، در آمریکا و اروپا هم تا حدی اجرا می‌شود تا ضررهایی که از این مجموعه‌ها حاصل شده، کمتر به مردم برسد. این نماینده مجلس به همشهری می‌گوید: «مدیریت با فیلترینگ متفاوت است. فیلترینگ یعنی مسئله را پاک کنیم اما مدیریت کردن یعنی فضای شبکه‌های اجتماعی در اختیار عقلایی باشد که بدانند چه باید باشد یا نباشد. اینکه فضا را رها کنیم تا هر اتفاقی رخ بدهد، درست نیست. متأسفانه گاهی چون بلد نیستیم مدیریت کنیم، همه‌چیز را فیلتر می‌کنیم.»
تلاش قدیمی برای فیلترینگ همزمان تلگرام و اینستاگرام
سیده‌حمیده زرآبادی، نماینده مجلس هم در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرده از ابتدا هم قرار بود تلگرام و اینستاگرام با هم فیلتر شوند، اما به دلایلی این اتفاق به‌صورت همزمان رخ نداد.
او در این رابطه می‌گوید: من به این طرز فیلترینگ اعتقادی ندارم چون به‌نظرم محدودسازی هیچ وقت جواب نداده است. وقتی شما هیچ جایگزینی ندارید و صرفا به حذف یک اپلیکیشن روی می‌آورید، بعد هم دست روی دست می‌گذارید تا جایگزینش به‌وجود بیاید، هیچ شانسی برای موفقیت ندارید. فیلترینگ ما حالت منفی دارد و نتیجه‌ای نداشته است. نتیجه اینکه، مردم دوباره به آن روی آورده و از مسیرهای دیگری مثل فیلترشکن‌ها برای رسیدن به هدف‌شان استفاده می‌کنند.
مکث
انحصار در قرن فناوری
در حالی یکی از دلایل لزوم فیلترینگ اینستاگرام شکسته‌شدن انحصار صداوسیما در صوت و تصویر فراگیر خوانده شده که براساس آمار جهانی اینترنت در حال پیشی‌گرفتن از تلویزیون در جهان است. در یک روند جهانی که ایران هم نمی‌تواند خودش را از آن جدا بداند به‌صورت میانگین کاربران جهان در سال۲۰۱۸ روزانه ۱۵۷دقیقـــه از اینترنت استفاده می‌کنند. این در حالی است که میزان متوسط استفاده از تلویزیون در جهان به‌صورت روزانه ۱۶۴دقیقه تخمین زده شده است. در سال۲۰۰۹ اما این رقم ۱۸۸دقیقه استفاده روزانه از تلویزیون و ۴۹دقیقه استفاده از اینترنت بوده است. براساس گزارش بیزنس اینسایدر، در سال۲۰۱۹ میانگین استفاده مردم جهان از اینترنت از تلویزیون پیشی خواهد گرفت و در سال۲۰۲۰ به‌طور کامل تلویزیون از قافله عقب خواهد ماند.
