آداب گفت‌وگو را بیاموزیم

پوران درخشنده| نویسنده و کارگردان سینما:

«این جوان‌ها تجربه زندگی ندارند. سرد و گرم روزگار را نچشیده‌اند و نمی‌دانند چطور باید زندگی کنند.»

مشابه جمله‌های بالا را خیلی از پدر و مادرها درباره فرزندانشان به کار می‌برند؛ والدینی که احساس می‌کنند بچه‌هایشان خام و کم‌تجربه هستند. این تصوری است که معمولا نسل قدیمی‌تر نسبت به نسل‌های بعدی خود دارند و منحصر به امروز نیست. اگر بخواهیم ارزیابی منصفانه و دقیقی از نسل جوان داشته باشیم باید به این موضوع اشاره کنیم که این نسل بسیار باهوش است.

این هوش می‌تواند آینده‌ای درخشان برای جوان‌ها و در سطحی کلان‌تر، کشور ایران رقم بزند. به هر حال آتیه این سرزمین را باید همین جوان‌ها بسازند. گسست میان والدین و فرزندان هم مسئله‌ای است که در گذشته هم وجود داشته. طبیعی است که متولدان دهه40 نگاهشان به زندگی با متولدان دهه 70 متفاوت باشد.  قرار نیست همه نسل‌ها مثل هم فکر کنند و اساسا چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر نیست. همین والدین امروز که منتقد رفتار فرزندانشان هستند اگر جوانی خود را به یاد بیاورند متوجه می‌شوند که روزگاری خودشان هم عقاید متفاوتی نسبت به پدر و مادر خود داشته‌اند. هر چند در گذشته تربیت سنتی باعث می‌شد شکاف‌ها و اختلاف‌ سلیقه‌ها کمتر به چشم بیاید.

نسل به نسل هر بزرگ‌تری خود را نسبت به فرزندان و کلا  اطرافیانی که سن و سالشان کمتر از او بوده، واجد تجربیاتی می‌دانسته که براساس‌اش حقیقت را نزد خویش می‌دیده. این روحیه‌ای عمومی است که معمولا دوست داریم یکطرفه به قاضی برویم. شاید به این دلیل که از کودکی مونولوگ را جای دیالوگ آموخته‌ایم. تک‌گویی به جای گفت‌وگو باعث می‌شود هر طرف فقط حرف خودش را بزند بی‌آنکه شنونده صحبت‌های طرف مقابل هم باشد.  برای برقراری رابطه مناسب میان والدین و فرزندان باید تک‌گویی کنار گذاشته و گفت‌وگو آغاز شود.

از راه گفت‌وگوست که می‌توان مواضع را به هم نزدیک‌ کرد، نقاط اشتراک را یافت و به درک متقابل رسید. برای فهم دنیای جوان‌ها باید با مناسبات دنیای امروز هم آشنا شد. در دوران تازه نمی‌شود با الگوهای رفتاری سنتی و قدیمی، مکالمه‌ای مؤثر با نسل جوان برقرار کرد. برای کاستن از سوءتفاهم‌ها میان پدر و مادرها و فرزندان ابتدا باید آداب گفت‌وگو را آموخت.