در بازار روغن خوراکی چه خبر است؟

با مطرح شدن احتمال حذف ارز ترجیحی، مجددا شاهد کاهش عرضه روغن خوراکی هستیم. از آنجا که عمده مواد اولیه روغن تولیدی کشور با ارز ترجیحی وارد می‌شود و با توجه به امکان ماندگاری بالای روغن، معمولا هر وقت بحث حذف ارز ترجیحی مطرح می‌شود، شاهد کاهش عرضه از سوی کارخانه‌ها یا احتکار در مراکز توزیع هستیم.  به ‌نظر می‌رسد مطرح شدن حذف ارز ترجیحی در لایحه بودجه سال آینده دوباره در حال اثرگذاری بر بازار روغن است. علیرضا شریفی، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با بیان اینکه کارخانه‌های روغن نباتی یا تعطیل شده‌اند یا در آستانه تعطیلی قرار دارند گفت: تولید ‌ماه گذشته روغن نباتی کمتر از 130هزار تن بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل(آذرماه سال۱۴۰۳) ۱۰درصد، نسبت به‌ ماه گذشته ۲۶درصد و نسبت به مهر‌ماه ۴۳درصد کاهش نشان می‌دهد. ضمن اینکه تولید آبان‌ماه نیز نسبت به ‌ماه قبل از آن ۲۳درصد کاهش یافته بود.
وی اعلام کرد: مطالبات ارزی واردکنندگان روغن خام ازجمله کارخانجات روغن نباتی از یک میلیارد دلار فراتر رفته است که با توجه به ظرفیت و توان این کارخانه‌ها در تأمین سرمایه در گردش ارزی، اعتبار نزد فروشندگان خارجی و استقراض ارزی شدنی نیست.
به ‌گفته دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، وزارت جهاد کشاورزی عدالت و انصاف را در تخصیص ارز رعایت نکرده، زیرا در ۹ماه امسال فقط برای 40درصد واردات روغن خام ارز اختصاص داده، درحالی‌که این نسبت در مورد دیگر بخش‌ها به‌مراتب بیشتر و حتی بالای ۸۰درصد است. رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با برنامه پارک وی همشهری در این ‌باره گفت: متاسفانه از سوی کارخانجات تولیدی، روغن به طور قطره‌چکانی و خارج از شبکه با قیمت بالاتر از نرخ مصوب عرضه می‌شود و حتی می‌توان گفت عرضه متوقف شده است. 
کارخانجات می‌گویند مواد اولیه نداریم اما وزارت جهادکشاورزی مدعی است که مواد اولیه در حال توزیع است. وی علت توقف عرضه روغن خوراکی را تغییر نرخ ارز واردات روغن دانست و گفت: نرخ ارز ترجیحی روغن حذف شده و قرار است ‌ با نرخ ارز توافقی تولید شود. به همین دلیل واحدهای تولیدی عرضه را متوقف کرده‌اند تا با نرخ جدید بفروشند. درواقع علت مشکل بازار روغن، تولیدکنندگان هستند. این تولیدکنندگان هم‌اکنون روغن را به صورت دوفاکتوره  و ‌ محدود عرضه می‌کنند. بدین ترتیب مراکز توزیع مجبورند با قیمت بالاتر روغن را بفروشند اما نهادهای نظارتی به جای برخورد با کارخانجات، با مراکز توزیع برخورد می‌کنند.