چوقا ملی شد

محمود مولایی ؛ روزنامه‌نگار

الیگودرز به‌عنوان شهر ملی چوقابافی ثبت شده. الیگودرز بعد از بروجرد دومین شهر لرستان است که در فهرست شهرهای ملی صنایع‌دستی قرار می‌گیرد. مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان هنر چوقابافی را یکی از کهن‌ترین دستبافته‌های عشایری ایران معرفی می‌کند و به همشهری می‌گوید: «چوقابافی هنری قدیمی است که طی آن بالاپوشی از پشم گوسفند بافته می‌شود. این پوشش سنتی با نقش‌های سیاه و سفید درهم‌ تنیده تزئین می‌شود؛ نقشی که به ۲طایفه بزرگ بختیاری یعنی چهارلنگ و هفت‌‌لنگ نسبت داده و به نام نقش ۷۴ شناخته می‌شود. باور بر این است که این نقش‌ها برگرفته از نقوش بالایی و پایینی چغازنبیل هستند.»  عطا حسین‌پور با بیان اینکه چوقا همواره همراه مردان بختیاری بوده است، می‌افزاید: «در لرستان به‌ویژه در شرق استان و شهرستان‌های دورود، ازنا و الیگودرز، این قوم اصیل و ریشه‌دار زندگی می‌کند و هنر چوقابافی همچنان در میان آنان رواج دارد.» به‌گفته مدیرکل میراث فرهنگی لرستان، برای ثبت یک هنر در میراث ملی، وجود تعداد قابل‌توجهی هنرمند فعال اهمیت دارد. او تأکید می‌کند: «در حال حاضر حدود ۵۰۰‌هنرمند فعال در این حوزه داریم و نزدیک به هزار نفر نیز آموزش دیده‌اند. آموزش‌های رایگان در حوزه فنی و حرفه‌ای و میراث فرهنگی ارائه شده است و این هنر در جوامع روستایی و عشایری نیز رواج دارد. هنوز روح کوچ در میان عشایر لرستان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان زنده است و این هنر بخشی از زندگی آنها محسوب می‌شود.» حسن‌پور با اشاره به نقش زنان در این هنر می‌گوید: «زنان به‌ویژه زنان سرپرست خانوار، حضوری پررنگ در چوقابافی دارند. اگرچه چوقا بیشتر به‌عنوان پوشش مردانه شناخته ‌ و همراه شلوار دبیت، کمربند و کفش گیوه یا آژیه پوشیده می‌شود، ‌زنان نیز در بافت آن نقش اساسی دارند. لباس‌های زنان با موتیف‌های نقشی و عناصر جاذب تزئین می‌شود و نقش ۷۴ در آنها نیز دیده می‌شود. با این حال، بافندگان عمدتا زنان هستند و مردان کمتر در این حوزه فعالیت دارند.»‌‌