گزارش
حیوانات عجیب در خانه ایرانیها
نگهداری از حیوانات عجیب و غریب بهعنوان حیوان خانگی در سالهای اخیر رواج یافته است
زهرا رفیعی | روزنامهنگار
تب نگهداری از حیوانات عجیب و غریب روزبهروز فراگیرتر میشود. کافی است چرخی در اینستاگرام بزنید و از مادربزرگی که قربان صدقه یک ایگوانا میرود تا کودک خردسالی که حیوان خانگیاش گلوی لئوپارد است را ببینید. نگهداری از یک خزنده یا دوزیست چه بومی و چه غیربومی، فقط یک انتخاب شخصی نیست؛ تصمیمی است که میتواند زنجیرهای از تهدیدها را برای تنوع زیستی کشور ایجاد کند. تجربه نشان داده است رهاسازی یا نشت گونههای غیربومی در طبیعت میتواند تهدیدی برای ذخیره ژنتیک کشور شود.
درست همان مسیری که تیلاپیا، راکون، میمون رزوس و لاکپشت گوشقرمز طی کردند و سر از اکوسیستمهای کشور درآوردند. به همین بهانه، همراه با یک دامپزشک و یک کارشناس محیطزیست در برنامه تلویزیون اینترنتی همشهری به تبعات محیطزیستی، قانونی و اخلاقی نگهداری از حیوانات اگزاتیک پرداخته شد.
عجیب و غریبها را بشناسید
یک دامپزشک در تعریف «حیوانات اگزوتیک» با اشاره به «حیوانات اگزوتیک» و «حیوانات خانگی اگزوتیک» گفت: اگزوتیکپت به تمام حیوانات پستاندار خانگی بهجز سگ و گربهگفته میشود مانند خرگوش، پرندگان زینتی از فنچ و قناری تا انواع طوطیها، خزندگان خانگی مانند برخی لاکپشتها، مارمولکها و مارها، دوزیستانی مثل بعضی قورباغهها و سمندرهای خاص و حتی برخی بیمهرهها مانند تارانتولاها و بعضی عقربهای خانگی غیرسمی میشود. ماهیهای آکواریومی که نگهداری آنها رایج است نیز در این دسته قرار میگیرند. نیما پویان تأکید میکند که «اگزوتیک انیمال» مفهوم گستردهتری دارد و گونههای حیاتوحش را هم شامل میشود و لزوما هر حیوان اگزوتیکی، حیوان خانگی محسوب نمیشود. نماینده پرورشدهندگان اگزوتیکپت تأکید کرد اگر مسیر ورود گونهها از طریق تکثیر در اسارت یا واردات کنترلشده و با گواهی روشن شود، امکان نظارت کامل، کنترل بیماریها و جلوگیری از قاچاق فراهم خواهد شد. او به نکته اخلاقی اشاره میکند و میگوید: هیچکس حق ندارد هر طور که خواست حیوان را نگهداری کند و هرحیوانی را که دوست داشت بهعنوان حیوان خانگی انتخاب کند. حیوان خانگی باید در اسارت تکثیر شده باشد، در زیستگاه اصلی در معرض انقراض نباشد، بیماریهای مشترکش قابل کنترل باشد، خطر جانی نداشته باشد و امکان ایجاد شرایط استاندارد نگهداری از آن وجود داشته باشد.
تشکیل کمیته نظارتی
معاون دفتر حفاظت و مدیریت حیاتوحش سازمان حفاظت محیطزیست گفت: پدیده نگهداری از حیوانات اگزوتیک بهعنوان حیوان خانگی در سالهای اخیر رواج پیدا کرده و لازم است این موضوع در یک چارچوب قانونی قرار گیرد تا امکان نظارت کافی وجود داشته باشد و از مخاطرات آن برای حیاتوحش جلوگیری شود. معصومه صفایی افزود: سازمان حفاظت محیطزیست برای بررسی ریشهای این موضوع، طی رایزنیهایی با ستاد ملی مبارزه با قاچاق، کمیتهای متشکل از حدود ۲۰دستگاه و نهاد تشکیل داده است.
بهگفته او، هدف این کمیته تعیین مرز میان گونههای مجاز و ممنوع است؛ پیشنویس یک فهرست از گونهها تهیه شده، هرچند اکنون هیچکدام از این فعالیتها بهصورت قانونی مجوز رسمی ندارند.صفایی یکی از معیارهای اصلی در انتخاب گونههای مجاز را این مسئله دانست که حیوان برای شخص نگهدارنده خطر جانی نداشته باشد.
همچنین بیماریزا نبودن، نداشتن بیماری مشترک با انسان، تطابق با قوانین داخلی و بینالمللی، نداشتن قابلیت مهاجم بودن در طبیعت و داشتن قابلیت تکثیر در اسارت دیگر معیارهای تعیینکننده است.
در همینه زمینه :
