گزارش
تصفیهکنندهها نجاتبخش هستند؟
درباره پشت پرده صنعت چندمیلیارددلاری هوای پاک که اینروزها بسیاری را درگیر خود کرده است
ساسان شادمان | روزنامهنگار
در سالهای اخیر، دستگاههای تصفیه هوا از یک کالای لوکس به یکی از پرفروشترین ابزارهای خانگی تبدیل شدهاند؛ محصولاتی که بسیاری از خانوادهها در اروپا و خاورمیانه برای مقابله با آلودگی شهری، آلرژیهای فصلی و حتی خواب بهتر به آن پناه بردهاند. افزایش آلودگی هوای بیرون، زندگی در خانههای کوچک با تهویه محدود و شیوع بیماریهای تنفسی، مردم را بیش از گذشته متقاعد کرده که «هوای سالم» دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. اما پرسش اصلی هنوز پابرجاست: آیا این دستگاهها واقعا کار میکنند یا تنها یک بازی تبلیغاتی هوشمندانه هستند؟
علم چه میگوید؟
مطالعات متعددی در اروپا و آمریکا نشان میدهند که تصفیهکنندههای هوا، بهویژه مدلهای مجهز به فیلتر HEPA میتوانند تا 99درصد ذرات معلقی مانند گردوغبار، گرده گل، شوره حیوانات، هاگ کپک و آلودگی ریز PM2.5 را جذب کنند. این همان ذراتی هستند که بیشترین نقش را در آلرژیها، تشدید آسم و تحریک مزمن دستگاه تنفسی دارند. پزشکان نیز گزارش میدهند که بیماران مبتلا به آسم، آلرژی و سینوزیت مزمن، پس از استفاده مداوم از دستگاههای معتبر کاهش محسوسی در علائم روزمره تجربه کردهاند، بهخصوص هنگام خواب.
همه مشکلات را حل نمیکند
پدرام یوسفی، شیمیدان و قائم مقام مدیرعامل یک شرکت دانشبنیان در گفتوگو با برنامه «پارکوی» تلویزیون اینترنتی همشهری به نکات مهمی درخصوص استفاده از دستگاههای تصفیه هوا اشاره کرد. او گفت: «فیلتر HEPA اصل داستان تصفیه است. این فیلتر میتواند ذرات آلودگی تا 2.5میکرون را مهار کند، اما برخی آلایندهها در شهری مانند تهران ریزتر از 2.5میکرون هستند. با این حال این دستگاهها تا 80درصد توانایی جذب چنین آلایندههایی را دارند. برای بهرهوری بیشتر از این دستگاهها باید مراقب باشیم که در و پنجره خانه باز نماند. هرچند دستگاههای تصفیه هوا در حذف ذرات بسیار موفقند اما همه آنها قادر به حذف آلایندههای گازی یا بوهای شیمیایی نیستند؛ مگر اینکه مجهز به «فیلتر کربن فعال» باشند. حتی با وجود این فیلترها، میزان جذب گازها بسته به مدل و طراحی دستگاه متفاوت است و همیشه کامل نیست. از سوی دیگر، فضای کارکرد دستگاه محدود است. بسیاری از مردم دستگاهی با توان نامتناسب با اندازه خانه میخرند و در نتیجه تصور میکنند تصفیهکننده کار نمیکند، درحالیکه مساحت اتاق بسیار بزرگتر از ظرفیت دستگاه است.»
