قطار امید و افتخار

مهدی اسماعیل پور | روزنامه‌نگار

روز گذشته تهران شاهد رونمایی از 2رام تولید انبوه قطار ملی مترو بود که یک سال زودتر از موعد مقرر به ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت پیوستند. این 2رام، هرکدام با 7واگن، در شرایطی وارد مسیر خدمت شدند که هوای تهران به‌شدت آلوده است و مسئولان امیدوارند این اقدام به بهبود خدمات حمل و نقل و کاهش زمان انتظار شهروندان کمک کند، اما این تنها خبر خوب نبود! شهردار تهران با اعلام کاهش سرفاصله حرکت قطارها، نوید روزهای بهتری را برای تهرانی‌ها داد و از بهبود کیفیت زندگی در پایتخت گفت. علیرضا زاکانی، شهردار تهران خبرهای خوش دیگری هم داشت.

330 ایستگاه و 498 کیلومتر افق آینده  متروی تهران 
در ابتدای این دوره از مدیریت شهری، ۲۶۹کیلومتر مسیر مترو با ۱۴۱ایستگاه در 7خط وجود داشت. امروز طول خطوط به ۳۱۰کیلومتر و تعداد ایستگاه‌ها به ۱۶۱ایستگاه رسیده است. تا پایان سال نیز 3ایستگاه دیگر و بخشی از خط توسعه جنوبی خط۶ مترو افتتاح می‌شود تا مترو به قبله تهران(شهرری) برسد. در حوزه زیرساخت، قراردادهای توسعه خطوط ۲، ۴، ۶ و ۷ مترو درحال انجام و قراردادهای ساخت خطوط ۸، ۹ و۱۰ نیز بسته شده و کار در برخی بخش‌ها نیز آغاز شده است. حفاری تونل خط۱۰ درحال اجراست. خط۹ مترو هم تجهیز کارگاهی شده و زمین‌های خط۸ هم تحویل داده شده‌اند. تفاهمنامه خط۱۱ نیز امضا شده و امیدواریم در نخستین فرصت و ترجیحا امسال قراردادش منعقد شود. ۳۱۰کیلومتر خطوط فعلی مترو باید طی سال‌های آینده به حدود ۴۹۸کیلومتر برسد و ۱۶۱ایستگاه فعلی به ۳۳۰ایستگاه برسد. این افق 5سال آینده متروی تهران است.

تولید 80درصد واگن‌های چینی در واگن‌سازی‌ تهران 
تحویل ۱۷رام قطار ۷واگنه به‌طورکامل از امسال آغاز می‌شود و از مردادماه سرعت می‌گیرد. ۱۰رام قطار هم در قالب قطعات وارد و در شرکت واگن‌سازی‌ تهران مونتاژ می‌شود. ۶۳رام قطار ۷واگنه نیز در داخل کشور ساخته خواهد شد، اما در کل ۸۰درصد واگن‌های این قرارداد در شرکت واگن‌سازی تهران ساخته می‌شود. همچنین در  قرارداد  چین طرف مقابل ملزم به انتقال تکنولوژی ساخت بوژی به ایران است. امروز تولید هوشمند و رباتیک بوژی در مجموعه واگن‌سازی‌ تهران آماده و شکل گرفته است. از مرداد‌ سال آینده هرماه 14دستگاه واگن وارد کشور می‌شود. از فصل پاییز هم قطعات مربوط به 10رام قطار مترو وارد خواهد شد تا در شرکت واگن‌سازی‌ مونتاژ شود و بقیه رام‌های قطار مترو در ایران ساخته می‌شود. با این شیوه زمان تحویل را از ۲۷‌ماه به ۱۴‌ماه کاهش داده ایم.

قراردادهای مانده به سرانجام رسید
در ۲۵سال گذشته ۱۱۸۱واگن در خطوط متروی تهران قرار گرفت. البته برای توسعه واگن‌ها در سال1397، قرارداد چین برای ۶۳۰دستگاه واگن و در سال1398 قراردادی برای ۱۱۳دستگاه قطار ملی بسته شد که هیچ‌کدام به سرانجام نرسید، اما از حدود 2سال قبل این قراردادها عملیاتی شدند. البته قرارداد ۶۳۰دستگاه واگن چینی با ۲۵درصد افزایش و اضافه‌شدن ۲۸۰واگن دیگر پیگیری و به 1701واگن افزایش پیدا کرد. در گذشته سهم داخلی‌سازی واگن‌های مترو۳۰ تا ۳۵درصد بود که این میزان در تولید واگن‌های چینی با ۲۰درصد ارتقا به 55درصد می‌رسد.

ورود 2رام قطار ملی مترو، یک‌سال زودتر
واگن‌های جدید مترو در آینده شامل 1071واگن چینی به همراه 113واگن ملی است. در سال1398 قرارداد تولید انبوه قطار ملی بسته شد، اما کاری صورت نگرفت. در دوره شهید رئیسی به همت 2مجموعه بخش خصوصی و 25شرکت دانش بنیان، جهاد دانشگاهی و شرکت مپنا، یک رام 8واگنه از قطار ملی را در مسیر تهران– پرند وارد کردیم. این میان قرارداد تولید انبوه 113واگن قطارملی دی‌ سال گذشته نهایی شد و طبق قرارداد باید در 29‌ماه همه این 113دستگاه واگن عملیاتی شود. طبق قرارداد زمان آغاز تحویل واگن‌ها از آبان و آذر سال آینده  بود که هر‌ ماه باید 2رام قطار ملی تحویل متروی تهران داده می شد. اما یک‌سال جلو افتادیم و زمان تحویل واگن‌ها را تسریع کردیم تا امروز افتخار این را پیدا کنیم که 2رام قطار متروی ساخت داخل رونمایی شود.

واگن‌های مترو 2برابر می‌شود 
تا پایان سال یک رام دیگر آماده می‌شود و از سال آینده به‌طور میانگین هر ماه 21واگن ساخت داخل تولید خواهد شد و یک‌سال پس از آن هم تولید شتاب بیشتری خواهد گرفت تا به‌طور میانگین هر روز یک واگن مترو ساخت داخل تولید شود. در 29سال گذشته متروی تهران در مجموع 1181دستگاه واگن داشته، اما در بازه زمانی 2تا 5سال آینده با ورود 1071واگن چینی و 113واگن ساخت داخل، تعداد واگن‌های مترو به بیش از 2برابر خواهد رسید. طبق قرارداد، همه واگن‌های چینی باید در مدت 60‌ماه و 113واگن ساخت داخل(قطار ملی مترو) در مدت 29‌ماه تکمیل و تحویل داده شود.

هدیه مدیریت شهری برای تهرانی‌ها 
علاوه بر تلاش برای ورود زودهنگام قطارها، تلاش‌های دیگری هم صورت گرفته است. در قرارداد 1071واگن چینی و 113واگن ساخت داخل، دولت و شهرداری شریک هستند. اکنون برای ساخت 70واگن قطار با مدیریت شهری تفاهم کرده‌ایم و در مرحله تنظیم قرارداد هستیم. این واگن‌ها هدیه‌ای از طرف مدیریت شهری برای مردم تهران است. از شرکت واگن‌سازی‌ تهران می‌خواهم تا دانش و تکنولوژی ساخت واگن مترو را به دیگر شرکت‌ها و مجموعه‌های واگن‌سازی‌ کشور منتقل کند و اگر آنها هم تجربه و دانشی در این زمینه دارند که حتما همینطور است، آن را در اختیار شرکت واگن‌سازی‌ قرار دهند. چون نتیجه‌اش بازشدن گره ترافیک، رفع مشکل آلودگی هوا و دیگر مشکلات شهر تهران است.


باید روزی یک واگن مترو در کشور تولید شود 
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران : در حال حاضر از جمله  آلودگی هوا در شهر وجود دارد که باعث افزایش فوتی‌ها شده است. یکی از راه‌های اصلی از بین‌بردن آلودگی هوا حمل‌ونقل عمومی‌ است و قطار، پاک‌ترین، سالم‌ترین و انبوه‌ترین مدل حمل و نقلی  است. بنابراین در این کار هرقدر سرمایه‌گذاری کنیم، مفید است و نتیجه درستی می‌گیریم. اگر به این کار بیشتر بپردازیم بسیاری از مشکلات‌مان حل می‌شود. در سرعت مترو نیز می‌توانیم سر فاصله ۶دقیقه‌ای را به ۳دقیقه برسانیم که ارزشمند است، چون تعداد مسافران را 2برابر کرده‌ایم و این کار میزان استفاده از اتومبیل را کاهش می‌دهد. ما خودمان می‌توانیم بسازیم و باید همکاری‌ها بین دستگاه‌ها اتفاق بیفتد. امیدوارم به جایی برسیم که روزی یک واگن مترو تولید و به ما تحویل داده شود. از دوستانمان در وزارت کشور گلایه دارم، چرا که اگر همکاری داشتند، واگن‌ها را در سال گذشته به ما تحویل می‌دادند.

پروژه قطار ملی مترو در این دوره جان تازه‌ای گرفت 
علیرضا شیخ‌طاهری، مدیر عامل شرکت واگن‌سازی‌ تهران: حدود ۷سال از انعقاد قرارداد ساخت 15رام قطار متروی ساخت داخل بر پایه پلتفرم قطار ملی مترو می‌گذرد. ساخت قطار ملی در این دوره از مدیریت شهری جان تازه‌ای پیدا کرد. در سال گذشته نمونه اولیه قطار ملی مترو با حمایت شهرداری تهران و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری  در مسیر تهران – پرند  رونمایی شد  . امروز هم از یک‌سال زودتر از موعد مقرر از 2رام تولید انبوه قطار ملی مترو رونمایی و این 2رام تقدیم مردم تهران شد. اینها نتیجه علم‌باوری و خودکفایی است. بدون حمایت شهرداری و شورای شهر تهران تولید قطار ملی به نتیجه نمی‌رسید.