گزارش
سفر به سواحل نورانی
اواخر پاییز تا اوایل بهار بهترین زمان تماشای سواحل نورانی در 5ساحل شگفتانگیز جنوب ایران است
محمود مولایی | روزنامهنگار
درست در همین روزهایی که بهدلیل هوای مطبوع جنوب، پای گردشگران به سواحل خلیجفارس و دریایعمان باز میشود، سواحل هنگام، هرمز، قشم، چابهار و لارک شبها درخشش خیرهکنندهای دارند؛ درخششی با نور آبی که گردشگران را بهخود میخواند. این درخشش شبهنگام که از اواخر پاییز تا اوایل بهار خودنمایی میکند، حاصل یک پدیده طبیعی است؛ فعالیت فیتوپلانکتونها. اما چرا فیتوپلانکتونها میدرخشند؟ بهدلیل واکنش شیمیایی که نوعی مکانیسم دفاعی و همینطور مکانیسم جذب جفت پلانکتونهاست.
فیتوپلانکتونها 2.4میلیارد سال قدمت دارند
گرچه درخشش حیرتانگیز فیتوپلانکتونها بهویژه در سالهای اخیر سر زبانها افتاده و با رفتوآمد گردشگران به شهرت رسیده، اما جالب است بدانید که قدمت این موجودات طبق گفته دانشمندان، به حدود 2.4میلیارد سال پیش برمیگردد. فیتوپلانکتونها موجودات بسیار ریزی هستند که در آبهای شور و شیرین زندگی میکنند و به قلمرو گیاهان تعلق دارندبههمیندلیل باید در لایههای بالایی آب زندگی کنند تا به نور خورشید برای رشد دسترسی داشته باشند.
محمد غواصی، یک مدرس غواصی در جزیره قشم به همشهری میگوید: «واژه پلانکتون بهمعنای موجود شناور است. این موجود توانایی حرکت مستقل ندارد و همراه با جریان آب جابه جا میشود.»
تولیدکننده 70درصد اکسیژن کره زمین
فیتوپلانکتونها در کنار جذابیتهایشان، اجزای مهم شبکه غذایی دریایی هستند و ۴۰درصد از کل تولید اولیه ثابت جهانی را تشکیل میدهند.
مدرس غواصی جزیره قشم میگوید: «مهمترین کارکرد فیتوپلانکتونها در اقیانوسها و دریاهای سراسر کره زمین، جذب دیاکسیدکربن بهعنوان یکی از مهمترین گازهای گلخانهای و تولید اکسیژن است. برآورد میشود حدود۷۰درصد اکسیژن موجود در کره زمین توسط فیتوپلانکتونها تولید میشود.» محمد غواصی با بیان اینکه فیتوپلانکتونها بهعنوان منبع تغذیه پایه در زنجیره غذایی موجودات دریایی عمل میکنند، میافزاید: «فیتوپلانکتونها تولیدات اولیه انرژی در دریاها را بر عهده میگیرند.»
هاله نورانی فیتوپلانکتونها
سواحل هنگام، هرمز، قشم، چابهار و لارک از جمله جزایری هستند که پدیده فیتوپلانکتونها در آنجا بروز میکند تا جلوهای از زیبایی خاص را پیش روی گردشگران بگذارد. انتشار نور آبی و سبز توسط فیتوپلانکتونها از دلایل اصلی جذب گردشگر در این مناطق است.
مدرس غواصی جزیره قشم میگوید: «زیستتابی حاصل فرایندهای شیمیایی در بدن فیتوپلانکتونهاست که منجر به انتشار نور آبی و سبز میشود. در شب، این نور به وضوح قابل مشاهده و بسیار چشمگیر است.» محمد غواصی میافزاید: «زیستتابی معمولا با حرکت و جابهجایی فعال میشود؛ هنگام برخورد امواج، حرکت قایقها و شناگران، نور درخشان به شکل هالهای در اطراف آنها پدیدار میشود.»
در همینه زمینه :
