درد خوددرمانی

گروه تندرستی

  خوردن یک لیوان چای و نبات برای دل درد و معده‌درد یا انواع مسکن‌های مثلا ساده برای سردرد، عادت رایج بسیاری از ایرانی‌هاست؛ عادتی که نظام سلامت آن را خوددرمانی عنوان می‌کند و خیلی‌ها هم نمی‌دانند که این اقدام چه آسیب‌هایی را می‌تواند برای افراد داشته باشد. براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت میانگین شیوع خوددرمانی در جمعیت عمومی در پاندمی کرونا حدود 49درصد و بیشترین شیوع در آسیا و کمترین هم در اروپا بوده است. در ایران هم براساس پژوهش‌ها، درباره برخی داروها از ۱۸تا حدود ۸0درصد خوددرمانی شایع است؛ اقدامی که می‌تواند زمان طلایی درمان را به تأخیر بیندازد. در تلویزیون اینترنتی همشهری علی پیرصالحی و رئیس بخش داخلی بیمارستان شهدای تجریش در این‌باره به نکات مهمی اشاره می‌کند

پیامدهای خوددرمانی 
خوددرمانی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین عادت‌های مردم است؛ به‌معنای مصرف دارو (شیمیایی و گیاهی) بدون مشورت با پزشک یا تغییر دوز و قطع دارو بنا به میل شخصی. این رفتار می‌تواند تشخیص بیماری‌ها را به تأخیر و حتی جان بیمار را به خطر بیندازد.

دل‌درد‌ها را جدی بگیرید
برخی درمان‌های خانگی ممکن است موقتا درد را تسکین دهند اما می‌توانند تشخیص بیماری‌های جدی را پنهان کنند. درد در ناحیه فوقانی شکم در یک مرد بالای ۴۰سال سیگاری می‌تواند نشانه سکته قلبی باشد. برخی دل‌دردها هم ممکن است ناشی از مشکلات لوزالمعده، زخم معده، خونریزی گوارشی یا حتی سرطان معده باشد.

مجوز خوددرمانی!
تنها زمانی می‌توان برای مدت کوتاهی از یک مسکن ساده یا روش‌های رایج خوددرمانی استفاده کرد که هیچ‌کدام از علائم خطر وجود نداشته باشد. مثلا سردرد خفیف ناشی از خستگی روزمره را می‌توان با یک استامینوفن آرام کرد. برای درد شدید، جدید یا همراه با علائم هشداردهنده به پزشک مراجعه کنید.

چه باید کرد؟ 
خوددرمانی، ناشی از بی‌سوادی نیست و طبق آمار در بین دانشجویان 67درصد خوددرمانی شایع است. مردم داروهای مسکن و بدون نسخه را هم به راحتی از داروخانه‌ها تهیه می‌کنند که سوءمصرف‌شان عوارض دارد. در این‌باره نیازمند اطلاع‌رسانی هستیم. حاکمیت هم با افزایش دسترسی به خدمات درمانی با هزینه کمتر می‌تواند خوددرمانی را کاهش دهد. توسعه پزشکان در مناطق محروم هم کمک‌کننده است.

عوارض مصرف خودسرانه مسکن‌ها
خوددرمانی مصرف بی‌رویه مسکن‌ها هم هست، حتی استامینوفن ساده هم می‌تواند باعث آسیب شدید کبدی شود. سوءمصرف بروفن، ژلوفن، دیکلوفناک و ناپروکسن هم می‌تواند آسیب‌های زیر را داشته باشد:‌
   آسیب به معده و روده 
   خونریزی گوارشی 
   اختلال عملکرد کلیه 
   عامل معکوس بروز سردردهای مزمن 

علائم خطر 
اگر دردهای شکمی با این علائم همراه بود، خوددرمانی نکنید:‌

   شروع ناگهانی درد
   شدیدتر بودن درد نسبت به دفعات قبل
   تعریق، تهوع یا استفراغ
   بیدار شدن از خواب به‌دلیل درد
   درد همراه با تب
   تکرار غیرعادی یا مداوم درد
   کاهش وزن غیرقابل توجیه