ساماندهی 120هزار جای پارک در تهران

مهدی اسماعیل‌پور | روزنامه‌نگار

حاشیه خیابان های  محلی برای توقف‌های کوتاه و موقت خودروهاست، با وجود این برخی رانندگان برای ساعت‌های طولانی آن را قرق می‌کنند و به جای پارکینگ‌های عمومی، ترجیح می‌دهند از پارکینگ رایگان حاشیه خیابان استفاده کنند. تنها راه‌حل این موضوع مانند بسیاری از شهرهای بزرگ جهان، ساماندهی، مدیریت و بهره‌برداری از فضاهای پارک حاشیه‌ای است تا امکان استفاده عادلانه از فضاهای پارک حاشیه‌ای برای عموم شهروندان فراهم شود و از سویی مشکلات ترافیکی از قبیل پارک دوبل در معابر اصلی کاهش پیدا کند. باتوجه به این موضوع ساماندهی پارک حاشیه‌ای در چند منطقه تهران آغاز شده است.

ساماندهی هزاران  جای پارک 
در طرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای شهرداری،120هزارجای پارک حاشیه‌ای برای شهر تهران پیش‌بینی شده است.. از این تعداد 32هزار جای پارک حاشیه درمناطق یک، 4، 5و 22پیش‌بینی شده است. همچنین در ادامه حدود60هزار جای پارک حاشیه‌ای در دیگر مناطق ساماندهی می‌شود. تاکنون 14هزار جای  پارک حاشیه‌ای در منطقه 5ساماندهی شده و برای منطقه22هم 2هزار جای پارک حاشیه‌ای درنظر گرفته شده که هزار مورد آن درحال اجراست و هزار جای پارک دیگر آماده می‌شود. برای مناطق یک و 4هم به‌ترتیب 6هزار و 10هزار جای پارک حاشیه‌ای درحال آماده‌سازی‌ است. این طرح صرفا در معابر اصلی و مهم و پس از انجام مطالعات لازم وتصویب شورای ترافیک اجرا می‌شود. معابر درجه دو یا فرعی که کم‌عرض هستند و بیشترین بافت محلی و مسکونی را دارند، شامل اجرای طرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای نمی‌شوند.

پرداخت عوارض ازطریق شهرزاد 
درمدل جدید ساماندهی پارک حاشیه‌ای مانند مدل‌های قبلی که در گذشته اجرا می‌شد، قرار نیست راننده پول نقد به شخص بدهد یا  با دستگاه پرداخت کند. شیوه پرداخت عوارض به این شکل است که مبلغ پارک حاشیه‌ای پس از محاسبه، به‌عنوان بدهی مانند دیگر عوارض شهری درحساب شهروندی مالک خودرو لحاظ می‌شود. در ادامه مالک خودرو باید با مراجعه به سامانه شهرزاد و انتخاب گزینه پارک حاشیه‌ای، نسبت به پرداخت عوارض اقدام کند. درصورت تأخیر در پرداخت عوارض به ازای هرماه تأخیر به شکل پلکانی از 2تا 24درصد به‌عنوان جریمه (دیرکرد) مبلغ اولیه افزایش پیدا می‌کند.

رایگان برای جانبازان و معلولان 
برای پرداخت عوارض پارک حاشیه‌ای، خودروهای دارای پلاک جانبازان و معلولان استثنا هستند. محل‌های ویژه پارک خودرو‌های جانبازان و معلولان با تابلوهایی از دیگر بخش‌ها مجزا شده است. به‌طور متوسط به ازای هر 70جای پارک، یک جای پارک حاشیه‌ای رایگان برای این قشر درنظر گرفته شده است. حالا اگر خودرویی با پلاک معمولی دراین بخش توقف کند، از طریق سازوکارهای پیش‌بینی شده، اعمال قانون خواهد شد.

آغاز طرح در گوشه وکنار تهران
طرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای با اولویت اجرا در4منطقه دارای اولویت شهر شامل مناطق یک، 4، 5و 22 از ابتدای امسال آغاز شده که درمنطقه 5این طرح از 23فروردین در 110معبر آن  از جمله بلوار آیت‌الله کاشانی، خیابان جنت‌آباد، بلوار اباذر، خیابان کوهسارو... اجرا شده است. همچنین در منطقه 22هم 15معبر درطرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای قرار گرفت. از 27مهر هم طرح در 6معبر منطقه 22از  جمله خیابان امیرکبیر، خیابان صدف و خیابان گلها شروع شده است. 9معبر دیگرهم درمرحله آماده‌سازی‌ زیرساخت‌هایی چون نصب تابلو، خط کشی قرار گرفته است. در ادامه هم طرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای تا پایان سال در مناطق یک و 4اجرا خواهد شد. پس از این مرحله نوبت به مناطق 2، 6، 7، 11و 12می‌رسد تا طرح در آنها اجرا شود. در فاز نخست این طرح در 11منطقه شمالی و مرکزی تهران اجرا می‌شود.

عوارض پارک حاشیه‌ای چطور محاسبه می‌شود؟ 
شکل اجرای کار به این صورت است که با توقف در حاشیه خیابان،پلاک خودرو توسط دوربین‌ها  ثبت می‌شود. پس از آن به ازای هر نیم ساعت توقف، مالک خودرو باید مبلغی را پرداخت کند. تعیین این مبلغ براساس درجه‌بندی معابر(ازیک تا 4) صورت می‌گیرد؛ یعنی هرچه معبر براساس معیارهای تعریف شده به‌عنوان نمونه شلوغ‌تر و پرتقاضا‌تر باشد عوارض آن هم بیشتر است. به‌طور میانگین نحوه محاسبه برای خودروهای سواری و وانت‌ها به این صورت است که تا 2ساعت اول به ازای هر 30دقیقه توقف مبلغ عوارض 4350تومان است و پس از 2ساعت مبلغ عوارض به ازای هرنیم ساعت توقف 5650تومان می‌شود. درمورد خودروهای سنگین شامل مینی‌بوس و اتوبوس و کامیون هم مبلغ عوارض در 2ساعت اول به ازای هر نیم ساعت 8840تومان و پس از گذشت 2ساعت به ازای هر نیم ساعت 10870تومان می‌شود. زمان اجرای طرح هم ازساعت 7صبح تا 9شب است؛ به‌عبارت دیگر تنها توقف دراین بازه زمانی شامل پرداخت عوارض می‌شود.

ساماندهی پارک حاشیه‌ای به نفع مردم است
آرش رسا ایزدی، معاون بهره‌برداری از سیستم‌های حمل ونقل و محدوده‌های ترافیکی سازمان حمل‌ونقل وترافیک شهر تهران: استفاده از پارک حاشیه‌ای حق تمام شهروندان است و هیچ فرد یا کسبه‌ای نباید برای ساعت‌های طولانی یا گذاشتن موانعی حاشیه خیابان را به نفع خودش مصادره کند. تنها راه‌حل این موضوع هم ساماندهی پارک حاشیه‌ای است. با استفاده از تمام تجربیات کسب شده در طرح‌های قبلی، طرح تازه‌ای برای ساماندهی پارک حاشیه‌ای درحال اجراست. این طرح با اولویت مناطق شمال و مرکز شهر و به مرور درمناطق جنوبی هم اجرا می‌شود. همچنین با اجرای این طرح مشکلاتی از قبیل پارک دوبل یا اجاره جای پارک توسط افراد سودجو درمعابر اطراف بازارها و فروشگاه‌ها و مراکز درمانی بزرگ نیز برطرف می‌شود. در طرح ساماندهی پارک حاشیه‌ای معابر و شریان‌های اصلی و درجه یک با تقاضای سفر زیاد مدنظر هستند. با چرخیدن و دست به‌دست شدن پارک حاشیه ای  دیگر شهروندان برای نیم ساعت یا یک ساعت توقف دچار مشکل نمی‌شوند و مجبور نیستند تا دور خیابان‌ها بچرخند یا توقف دوبله داشته باشند و جریمه شوند.