تاریخ مبارزه با کشف حجاب در ایران

 ۱. ریشه تاریخی پوشش در ایران
   فرهنگ پوشش از ایران باستان تا بعد از اسلام همواره بخشی از هویت ایرانی بوده.
   حتی اقوام مهاجم مثل سلوکیان و مغول‌ها که پوشش بازتری داشتند، در جامعه ایرانی حل شدند و پوشش ایرانی را پذیرفتند.

 ۲. تهاجم فرهنگی غرب در دوران معاصر
   استعمار غرب وقتی از راه نظامی و اقتصادی در ایران شکست خورد، سراغ تهاجم فرهنگی رفت.
   هدف: حذف عناصر فرهنگی اصیل ایران، ازجمله حجاب زن ایرانی.
   پروژه حذف حجاب از پیش از مشروطه آغاز شد؛ با تبلیغات جریان‌هایی مثل بابیت و بهاییت.

 ۳. دوران مشروطه و تبلیغات ضدحجاب
   بعضی نشریات و روشنفکران، حجاب را نشانه «عقب‌ماندگی» معرفی کردند.
   شاعرانی مثل ایرج‌میرزا با ادبیات تمسخرآمیز از بی‌حجابی دفاع کردند.
   اما در مقابل، ده‌ها نویسنده، عالم و زن ایرانی در دفاع از حجاب نوشتند.
   طبق پژوهش رسول جعفریان، پژوهشگر و نویسنده حوزه تاریخ، ۷۰ رساله در دفاع از حجاب در همان دوران منتشر شد.

 ۴. دوران رضا‌شاه و «منع حجاب» (۱۳۱۴)
   رضا‌شاه با حمایت انگلیس و اطرافیانش (مثل فروغی و تیمورتاش) فرمان منع حجاب را صادر کرد.
   این طرح پس از سفرش به ترکیه (۱۳۱۳) اجرا شد.
   برخلاف ادعا، این «کشف حجاب» نبود، بلکه اجبار به بی‌حجابی بود.
   روز ۱۷ دی ۱۳۱۴، در واقع روز منع حجاب است نه آزادی زن.

 ۵. واکنش و مقاومت مردم
   مردم ایران، مخصوصا زنان مذهبی، با چند شیوه مقاومت کردند: 
   خانه‌نشینی و قطع ارتباط اجتماعی تا مجبور به بی‌حجابی نشوند.
   طراحی لباس‌های جدید پوشیده با کلاه و روسری مخفی.
   تحریم مهمانی‌های درباری؛ حتی در مهمانی پاکروان (استاندار)، همسران مردان درباری حاضر نشدند بی‌حجاب شرکت کنند.
   طبق گزارش پیتر ایوری (مورخ انگلیسی):
بعد از ۶ سال اجبار، تنها کمتر از ۳۰۰۰ زن بی‌حجاب در کل ایران دیده شدند!
   قیام گوهرشاد در ۲۱ تیر ۱۳۱۴: بزرگ‌ترین و خونین‌ترین مقاومت در برابر بی‌حجابی
مردم مشهد به رهبری علما ازجمله آیت‌الله بهلول و آیت‌الله قمی علیه کشف حجاب و سیاست‌های ضد‌دینی قیام کردند.
حکومت با تانک و مسلسل وارد شد، صدها نفر شهید و زخمی شدند.

 ۶. استمرار مبارزه تا انقلاب اسلامی
   در سال‌های بعد، زنان ایرانی نماد مقاومت فرهنگی شدند.
   در ۱۷ دی ۱۳۵۶، زنان مشهد در اعتراض به مراسم سالگرد کشف حجاب، راهپیمایی قرآنی برگزار کردند.
شعارشان: 
«ما زنان خراسان، آزادی خواهران دربند را خواهانیم.»
   این حرکت، یکی از نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی بود.