حکایت پرماجرای تعیین تعداد سکه برای مهریه

در حالی که مجلس شورای اسلامی در حال بررسی طرح اصلاح قانون محکومیت‌های مالی و مواد مرتبط با مهریه است، بحث درباره تعیین عدد ثابت برای مهریه بار دیگر به موضوعی چالش‌برانگیز در افکار عمومی و میان نمایندگان تبدیل شده است. فاطمه محمدبیگی، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با همشهری با انتقاد از طرح تعیین مهریه ثابت: گفت چنین تصمیمی با واقعیت‌های اقتصادی و تنوع فرهنگی جامعه ایران سازگار نیست و نمی‌توان برای بیش از ۴۵میلیون زوج نسخه‌ای واحد پیچید.
به گفته او، طرح اصلاح قانون محکومیت‌های مالی که بخشی از آن به مهریه مربوط است، پیش‌تر برای اصلاحات به کمیسیون مربوطه ارجاع شده و اکنون در دستور صحن علنی مجلس قرار گرفته است. محمدبیگی افزود: اطلاع‌رسانی درباره ارائه پیشنهادهای نمایندگان با تأخیر انجام شد و به همین دلیل برخی از نمایندگان نتوانستند دیدگاه‌های خود را ثبت کنند؛ موضوعی که به گفته او، می‌تواند در کیفیت بررسی نهایی طرح اثر بگذارد.
محمدبیگی با اشاره به جایگاه مهریه در فقه اسلامی، یادآور شد: مهریه از حقوق مسلم زنان در نظام مالی اسلام است و باید با رضایت، عشق و صداقت میان زوجین تعیین شود. به گفته او، مهریه نه صرفاً یک مبلغ مالی بلکه جزئی از نظام مالی روابط خانوادگی است که اگر از مسیر شرعی خود منحرف شود، سایر اجزای این نظام از جمله نفقه، ارث و دیون نیز دچار اختلال خواهد شد. او افزود که قانون‌گذاری درباره تعیین عدد ثابت برای مهریه در گذشته نیز تجربه‌ای ناموفق بوده است. چه زمانی که ۱۱۰ سکه به‌عنوان سقف قانونی تعیین شد و چه امروز که پیشنهاد عددی دیگر مطرح است، نتیجه آن چیزی جز نارضایتی و بی‌اعتمادی نبوده است. محمدبیگی معتقد است قانون‌گذار نباید در اموال شخصی افراد دخالت کند و هر فرد باید بر اساس توان مالی خود، میزان مهریه را تعیین کند.
این عضو فراکسیون زنان تأکید کرد که تعیین عدد یا الزام به سکه در قانون، موجب شده مهریه از مسیر اصلی خود خارج شود و به‌جای آنکه نشانه صداقت و احترام در ازدواج باشد، به عاملی برای تنش، مطالبه‌گری افراطی و حتی طلاق تبدیل شود. او گفت: مهریه‌های سنگین از یک‌سو فشار اقتصادی بر مردان را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، تلقی غلطی از امنیت مالی برای زنان ایجاد می‌کند که در نهایت به فروپاشی روابط خانوادگی می‌انجامد. محمدبیگی در ادامه با اشاره به لزوم اصلاح قانون در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی افزود: هدف اصلی از بازنگری قانون مهریه باید بازگرداندن آن به جایگاه واقعی‌اش در نظام خانواده باشد. مهریه باید بر پایه تفاهم و محبت تعیین شود نه بر اساس ترس از آینده یا رقابت‌های اقتصادی.
او در پایان با تأکید بر اینکه مجلس از اصلاح قانون در جهت عدالت و منطق حمایت می‌کند، گفت: تعیین عدد واحد برای مهریه در سطح ملی نه منطقی است و نه با واقعیت‌های اقتصادی خانواده‌های ایرانی همخوانی دارد. باید به جای عددگذاری، به سمت فرهنگ‌سازی، آموزش و بازتعریف مفهوم مهریه در جامعه رفت تا از تبدیل آن به منبع اختلاف و فشار جلوگیری شود.