
سبیلهای قبله عالم

این عکس صحنهای روزمره و در عین حال نمادین از اواخر دوره قاجار را به تصویر میکشد؛ مأمور یا آرایشگری که بهگونهای نمادین سبیلهای ناصرالدینشاه قاجار (ملقب به قبله عالم) را رنگ یا مرتب میکند. ناصرالدینشاه در مرکز تصویر نشسته است و اطراف او مردانی از دربار حضور دارند. این عکس از مجموعه آثار آنتوان سوریوگین (Antoin Sevruguin)، عکاس مشهور سده نوزدهم و اوایل سده بیستم در ایران است و بهعنوان یکی از عکسهای تاریخی او در آرشیوهای دیجیتال (Wikimedia Commons) نگهداری میشود و در دسترس پژوهشگران قرار دارد.
آنتوان سوریوگین یکی از پیشگامان عکاسی در ایران بود که از دهه۱۸۷۰ بهبعد مجموعه گستردهای از پرترهها، صحنههای درباری و مناظر شهری را ثبت کرد؛ آثار او برای پژوهش درباره پوشش، مناسک دربار و زندگی اجتماعی دوره قاجار منبعی ارزشمنداست. بسیاری از نسخههای مرئی از عکسهای او اکنون در موزهها و آرشیوهای معتبر مثل موزه فریرـ سَکلِر (وابسته به اسمیتسونین) و موزه ملی قومشناسی لایدن نگهداری و دیجیتال شدهاند. نمونههای مرتبط با ناصرالدینشاه و صحنههای درباری نیز در این مجموعهها ثبت شدهاند. از دید تاریخی، چنین عکسهایی علاوه بر ارزش بصری، سند فرهنگیاند؛ نمایش مناسبات قدرت و نقش تشریفات دربار. همچنین عکسهایی از این دست نشان میدهند چگونه عکاسی وارداتی در ایران قاجار تبدیل به وسیلهای برای ثبت خودنمایی دربار و ساخت نمادهای بصری مدرن شد.