هجرت حضرت معصومه س قیامی دخترانه

حرکت حضرت فاطمه معصومه(س) از مدینه به سمت مرو در سال ۲۰۱ هجری قمری، به‌دنبال هجرت اجباری برادر بزرگوارشان، امام رضا(ع) به ایران، تنها یک سفر برای دیدار با برادر نبود، بلکه یک قیام بود؛ یک «قیام دخترانه» و تمدن‌ساز علیه حکومت جور عباسی به رهبری بانویی جوان.

هدف اصلی: جهاد تبیین و دفاع از حقانیت امامت امام رضا(ع) در مقابل توطئه مأمون‌
گسترش پایگاه‌های تشیع: تبدیل شهرهای مسیر حرکت به پایگاه‌های تشیع و برافراشته‌شدن پرچم ولایت در ایران، به‌ویژه با استقرار در قم‌
قیام دخترانه: دیدار خواهر با برادر هر‌چند شائبه قیام نظامی را برای حکومت کم می‌کرد اما حضرت با استفاده از ابزار عاطفه و تبیین حقایق، به پشتیبانی از حرکت هوشمندانه امام رضا علیه مأمون پرداختند.
قیامی الگو‌ساز: حرکت حضرت معصومه(س) الگو و معیاری برای «قیام‌های دخترانه» در طول تاریخ اسلام و تشیع ارائه می‌دهد که بر مبنای نقش‌آفرینی مؤثر زنان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی استوار است و نشان داد که یک بانوی مسلمان چگونه می‌تواند در عین حفظ حریم و کرامت، در مهم‌ترین حوادث سیاسی-اجتماعی زمان خود نقش‌آفرینی کند.
شکست توطئه مأمون: این هجرت مانع از عادی جلوه‌دادن شهادت احتمالی امام رضا(ع) توسط حکومت می‌شد و هدف مأمون برای منزوی‌کردن امام را خنثی کرد.
قیامی سیاسی: حملات حکومت عباسی به کاروان ایشان نشان از ماهیت سیاسی و خطرناک‌بودن این حرکت برای دستگاه خلافت داشت.
عناصر قیام حضرت:
ولایتمداری: هجرت حضرت با هدف یاری‌رساندن به امام جامعه(امام رضا‌) و خنثی‌کردن دسیسه‌های خلافت علیه جایگاه امامت بود.
جهاد تبیین و گفتمان‌سازی: استفاده از ابزار علم، منطق و کرامت برای روشنگری، پاسخگویی به شبهات و نشر معارف حق(شهرت حضرت به مقام علمی و عصمت که ایشان را به مرجعی برای شیعیان تبدیل کرده بود و حضرت در مسیر و در قم به پرسش‌های مردم جواب می‌داد).
کنشگری فرامرزی و تمدنی با ایجاد کانون تشیع: ‌محدودنشدن به مرزهای جغرافیایی و ایفای نقش تمدنی در نشر ارزش‌ها و ایجاد پایگاه‌های فکری در مسیر عبور به‌نحوی که قم تبدیل به مرکز تمدن تشیع شد.