کودکان آواره در پناه ایران

لیلا شریف | روزنامه‌نگار

میلیون‌ها کودک در جهان امروز به‌جای خانه و مدرسه، مجبور شده‌اند که مسیر پناهندگی و آوارگی را تجربه ‌کنند و طبق گزارش‌های سازمان ملل، نزدیک به ۱۳ میلیون کودک و 28میلیون بزرگسال به‌عنوان پناهنده، آواره هستند. این آمار نشان می‌دهد که تقریبا  از هر 3پناهنده سال 2024در جهان، یک نفر کودک است. بیشتر پناهندگان از کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، ونزوئلا و سودان جنوبی آمده‌اند و برخلاف تصور عموم که گمان می‌کنند کشورهای اروپایی بهترین میزبانان هستند، باید گفت که ایران در رتبه اول این میزبانی قرار گرفته است. در دهه‌های گذشته، کشورهای ایران و ترکیه پذیرای بیشترین میزان کودکان مهاجر بودند و ایرانی‌ها با اینکه به‌دلیل شرایط تحریم در روزگار سختی به‌سرمی‌برند، در تمام این سال‌ها پذیرای مهاجران قانونی و غیرقانونی شدند تا در چهره‌های معصوم کودکان مهاجر بذر امید و آینده روشن همچنان رشد کند. هر چند سیاست‌های مهاجرپذیری ایران در سال‌جاری مسیر عقلانی‌تری را نسبت به گذشته در پیش گرفته، اما هنوز ایران به‌دلیل همسایگی با کشور افغانستان و شرایط خاص این کشور، پذیرای کودکان و خانواده‌های مهاجر است.

200هزار کودک پناهنده در ایران
اگر بخواهیم آمار رسمی ثبت‌نام پناهندگان در سال۲۰۲۴ را مبنا قرار دهیم باید گفت طبق اطلاعات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، ایران با حدود 8/1میلیون نفر، بزرگ‌ترین میزبان پناهندگان در جهان بوده است. پس از ایران نیز ترکیه با 4/1میلیون نفر و اوگاندا با نزدیک به یک میلیون نفر در رده‌های بعدی قرار دارند. مروری بر آمار رسمی پناهندگان در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که کشورهای در حال‌توسعه بنابر جبر جغرافیایی و با وجود شرایط سخت اقتصادی بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته پذیرای کودکان پناهنده هستند.

پیوند جنگ  با آمار کودکان آواره
در میان تمام کشورهایی که مجبور به تجربه آوارگی و پناهندگی شده‌اند، داده‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که جنگ، نخستین تهدید برای کودکان است. طبق آمار سازمان ملل، دوسوم از جمعیت کودکان پناهنده تنها از 4 کشور جنگ‌زده‌ همچون افغانستان، سوریه، ونزوئلا و سودان جنوبی می‌آیند. در واقع جنگ همان نقطه سیاه و نحسی است که کشورها را با بحران‌های سیاسی و اقتصادی درگیر می‌کند تا جایی که برخی از اهالی آن سرزمین‌ها، گزینه خروج را در ذهن خود فعال می‌کنند و در قامت یک پناهنده، راهی کشور دیگری می‌شوند.

رتبه‌بندی کشورها براساس تعداد کودکان آواره
براساس اطلاعاتی که سایت آمار‌فکت به‌عنوان مرجع تخصصی آمار ایران از منابع مرتبط با سازمان ملل منتشر کرده است، باید گفت که افغانستان و سوریه به‌ترتیب با 280و 270هزار کودک، در صدر لیست کودکان آواره قرار دارند.