توهم اتحاد

رضا عمویی | روزنامه‌نگار

12موشک اسرائیلی که هفته گذشته مقر نیروهای فلسطینی حماس را در دوحه، پایتخت قطر هدف قرار داد نه فقط شهر دوحه‌، بلکه کل جهان عرب را لرزاند. از بحرینی که بیش از 4 سال است میزبان سفارت اسرائیل شده‌ تا اماراتی که حتی خرید و فروش ملک را برای صهیونیست‌ها آزاد کرده تا سوریه‌ای که پس از بشار اسد به هر ‌سازی‌ که نتانیاهو خواست، رقصید و حتی مصری که اکنون 47سال است دست دوستی به‌سوی تل‌آویو دراز کرده، همگی در یک سؤال با هم اتفاق‌نظر دارند: نتانیاهو پس از دوحه قطر کدام کشور منطقه را بمباران خواهد کرد؟ بمباران دوحه قطر توسط صهیونیست‌ها نشان داد حتی بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه  نیز که در قطر احداث شده، تضمین امنیت کشور میزبان، یعنی قطر نخواهد بود.

امتیازات داده شده اعراب به اسرائیل و نقض تمام توافقات 
بخشی از کشورهای منطقه از دهه 1970به سمت عادی‌سازی‌ روابط با اسرائیل حرکت کردند اما همه این توافقات تا‌کنون از سوی طرف صهیونیستی نقض شده است.
مصر: 1978- عادی‌سازی‌ روابط براساس پیمان کمپ دیوید و بازگشایی سفارتخانه‌های 2طرف با تعهد اسرائیل بر عدم‌انجام عملیات نظامی در مرز رفح. طبق این معاهده اسرائیل اجازه اقدام در منطقه مرزی بین نوار غزه و مصر به‌ویژه در محور صلاح‌الدین (فیلادلفیا) را ندارد مگر اینکه مصر با آن موافقت کند.
نقض توافق: ارتش رژیم صهیونیستی در جریان جنگ غزه برای تکمیل پروسه حمله به رفح، ضمن تصرف گذرگاه این شهر از محور فیلادلفیا (محور حائل مرزی بین مصر و سرزمین‌های اشغالی) نیز عبور کرد. این اقدام نقض توافقنامه صلح مصر و اسرائیل در سال1979موسوم به توافقنامه کمپ دیوید است.
لبنان: 1982- انعقاد توافق بین لبنان و اسرائیل در طول جنگ داخلی لبنان در  ۱۷ می‌۱۹۸۳ پس از جنگ ۱۹۸۲ لبنان و محاصره بیروت با درخواست خروج نیروهای ارتش اسرائیل از لبنان و زمینه‌سازی عادی‌سازی‌ روابط 2طرف
نقض پیمان:  پس از این پیمان اسرائیل حداقل در 4نوبت جنوب لبنان را اشغال کرد و همچنان با وجود پیمان آتش‌بس لبنان را بمباران می‌کند.
اردن: 1994- پیمان عادی‌سازی‌ روابط اردن و اسرائیل با هدف حل‌و‌فصل اختلافات مربوط به آب و زمین و گسترش همکاری در زمینه گردشگری و تجارت
نقض پیمان:  به موجب توافقنامه صلح «وادی عربه» که در سال 1994بین اردن و اسرائیل به امضا رسید مقرر شد اسرائیل سالانه 50میلیون مترمکعب آب مورد نیاز اردن را از دریاچه طبریه تأمین کند. در ژوئیه سال 2021در توافقی جدید مقرر شد اسرائیل 50میلیون مترمکعب آب مازاد به اردن بفروشد اما تنها یک موضع‌گیری ساده اردن در قبال آنچه پس از عملیات توفان‌الاقصی بر سر فلسطینی‌ها می‌گذرد، باعث شد تل‌آویو، امان را تهدید به قطع فروش آب کند. این تهدید باعث شد اردن به سرعت بابت موضع‌ خود در قبال فلسطینی‌ها از اسرائیل عذرخواهی کند و پس از آن در برابر همه جنایاتی که در نوار غزه رخ داد و همچنان رخ می‌دهد سکوت اختیار کند. اکنون بیشتر منابع آبی اردن ازجمله در پایتخت این کشور که از سوریه سرچشمه می‌گیرد، در کنترل اسرائیل است و به‌نظر نمی‌رسد راه‌حلی برای برون‌رفت از این بحران برای اردن وجود داشته باشد.
امارات، بحرین، سودان، مراکش: 2020- پیمان ابراهیم مجموعه‌ای از توافق‌هاست که در آن عادی‌سازی روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و چند کشور عربی (ابتدا با امارات متحده عربی و بحرین) انجام شد و قرار بود این توافقات به سایر کشورهای عربی ازجمله عربستان نیز تسری یابد.
نقض پیمان:   درحالی‌که تل‌آویو بر اجرای طرح الحاق کرانه باختری تأکید دارد، امارات در اقدامی هماهنگ با ریاض این امر را «خط قرمز» اعلام و تهدید کرد درصورت پیشروی اسرائیل در این طرح، توافقات ابراهیم را لغو و روند عادی‌سازی را متوقف خواهد کرد. به‌گفته مقامات امارات تصرف کرانه باختری برخلاف پیمان ابراهیم است.

انواع همکاری‌های نظامی و امنیتی با آمریکا
به‌نظر می‌رسد همکاری‌های امنیتی کشورهای عربی با آمریکا نتوانسته امنیت آنها را تامین کند.
همکاری نظامی: تأسیس پایگاه‌های نظامی آمریکا در کشورهای عربی مانند قطر (پایگاه هوایی العدید)، بحرین (پایگاه ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا)، کویت و امارات.
فروش و انتقال تسلیحات پیشرفته:  آمریکا بزرگ‌ترین صادرکننده سلاح به کشورهای عربی است مانند فروش جنگنده‌های F-15، F-16 و سیستم‌های دفاع موشکی پاتریوت و تاد.
همکاری اطلاعاتی سایبری: تبادل اطلاعات درباره گروه‌های تروریستی و مشارکت در رصد و تحلیل فعالیت‌های سایبری و اینترنتی در منطقه.
ائتلاف‌های نظامی و راهبردی مشترک:  ائتلاف بین‌المللی ضد‌داعش با آمریکا از ۲۰۱۴ تاکنون با مشارکت برخی کشورهای عربی مانند عربستان، امارات، اردن و بحرین انجام شده و شراکت‌های استراتژیک در قالب گفت‌وگوهای امنیتی منطقه‌ای مانند ابتکار امنیتی خاورمیانه (MESA) یا ناتوی عربی میان کشورهای عربی و آمریکا جریان دارد.

قطر چه امتیازاتی به آمریکایی‌ها داده است؟
  استقرار پایگاه نظامی آمریکا در قطر: پایگاه هوایی العدید (Al-Udeid Air Base) به‌عنوان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه میزبان بیش از ۱۰۰۰۰نیروی نظامی آمریکا و مقر فرماندهی مرکزی نیروهای هوایی آمریکا در منطقه (CENTCOM)  است و قطر میلیاردها دلار برای توسعه پایگاه العدید سرمایه‌گذاری کرده تا آن را برای استفاده بلندمدت نیروهای آمریکایی آماده کند. 
  مشارکت در عملیات نظامی مشترک: قطر در عملیات ائتلاف بین‌المللی ضد‌داعش نقش پشتیبانی لجستیکی و عملیاتی داشته و هواپیماهای آمریکایی از پایگاه العدید برای عملیات‌های هوایی در عراق، سوریه و افغانستان استفاده می‌کنند.
   خرید و دریافت تسلیحات پیشرفته آمریکایی: قطر یکی از مشتریان اصلی تسلیحات آمریکایی در منطقه است و خرید جنگنده‌های F-15QA به‌عنوان مدرن‌ترین مدلF-15 و دریافت سامانه‌های دفاع موشکی مانند پاتریوت (PAC-3)و همچنین دریافت سامانه‌های راداری و هواپیماهای شناسایی از سوی قطر صورت گرفته است.
   آموزش نظامی و تبادل نیرو: نیروهای قطری در آمریکا در پایگاه‌هایی مثل وست پوینت(Wes‌t Point) و دیگر مؤسسات نظامی آموزش می‌بینند و همزمان مربیان و مشاوران آمریکایی در قطر برای آموزش و ارتقای توانمندی نیروهای مسلح قطر حضور دارند.
  هدیه ویژه به ترامپ: حتی بزرگ‌ترین هدیه مالی به ترامپ نیز توسط قطری‌‌ها پیشنهاد شد. در جریان سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه دولت قطر یک فروند بوئینگ ۸-۷۴۷ مجلل به ارزش ۴۰۰میلیون دلار به او به‌عنوان هدیه پیشنهاد داد؛ هواپیمایی که با نام «کاخ پرنده» شناخته می‌شود و از نظر ابعاد، امکانات و طراحی داخلی بسیار مدرن‌تر و پیشرفته‌تر از ایرفورس وان فعلی است اما حتی این هدیه نیز نتوانست قطر را امن نگه دارد.