رئیس آژانس یا پیمانکار غرب؟

نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی روز دوشنبه در وین آغاز شد که بررسی پرونده هسته‌ای ایران در کانون توجه این نشست قرار دارد و کارشناسان معتقدند با توجه به تحولات اخیر، یکی از حساس‌ترین نشست‌های این شورا درحال برگزاری است.
نشست جاری شورای حکام درحالی تا روز جمعه (21شهریورماه) ادامه دارد که علاوه ‌بر استمرار رایزنی‌ها میان ایران و آژانس، تهران و تروئیکای اروپایی نیز درحال پیشبرد گفت‌وگوهای مهمی با محوریت مذاکرات هسته‌ای و همچنین رفع تحریم‌ها هستند.

چرا این نشست مهم است؟
شرایط ویژه کنونی: پس از جنگ تحمیلی 12روزه علیه ایران و حملات مشترک آمریکا و رژیم‌صهیونیستی به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، انتقادهای گسترده‌ای ازسوی ایران متوجه عملکرد آژانس در قبال جمهوری‌اسلامی مطرح شد؛ وضعیتی که تصویب قانون الزام دولت ایران به تعلیق همکاری با آژانس را به‌همراه داشت. اکنون نشست جاری شورای‌حکام نقش ویژه‌ای در تداوم همکاری‌های 2طرف خواهد داشت.
تأثیرگذاری بر مذاکرات هسته‌ای: کارشناسان بر این اعتقادند که تصمیم‌های این نشست، تأثیری راهبردی بر آینده مذاکرات هسته‌ای برجا خواهد گذاشت. تصویب قطعنامه‌های خصمانه علیه ایران می‌تواند مذاکرات را به محاق ببرد یا حتی اقدام واکنشی تهران را به‌دنبال داشته باشد.
تعهد به دیپلماسی: در شرایطی که طی روزها و هفته‌های اخیر مقام‌های ایرانی بارها تعهد خود را به «مسیر دیپلماتیک» اعلام کرده‌اند، رویکرد آژانس به تحولات جاری، آزمون سختی برای غرب در مواجهه با پرونده هسته‌ای ایران به‌حساب می‌آید و می‌تواند در روند تحولات پیش‌رو نقشی حیاتی داشته باشد.
مدیریت تنش‌های فزاینده: در وضعیتی که حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران و همچنین فعال‌سازی فرایند «اسنپ‌بک» ازسوی تروئیکای اروپایی، مناسبات ایران و غرب را با تنش‌های فزاینده‌ای مواجه کرده، مواجهه فنی و غیرسیاسی با موضوع هسته‌ای ایران، گامی راهگشا در مدیریت تنش‌های فزاینده کنونی خواهد بود.
واکنش ایران: به‌طور قطع نوع مواجهه و تصمیم‌گیری آژانس درباره پرونده هسته‌ای ایران در جریان نشست جاری شورای حکام، تأثیر ویژه‌ای بر نوع همکاری و تعامل ایران با آژانس خواهد داشت و ترسیم‌کننده چشم‌انداز پیش رو خواهد بود.

گروسی چه گفت؟
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان نشست فصلی شورای حکام، به بیان نکات مهمی درباره موضوع هسته‌ای ایران پرداخت که مهم‌ترین محورهای آن را در ادامه می‌خوانید:
  نشانه‌های پیشرفت: پیشرفت‌هایی حاصل شده و امید است ظرف چند روز آینده همکاری‌ها با ایران ازسر گرفته شود.
  تلاش برای استمرار همکاری‌ها: به‌صورت مستمر و نظام‌مند با ایران در تماس بوده‌ایم تا راه‌هایی برای بازگرداندن همکاری ضروری بیابیم. تحولات اخیر در تهران، ازجمله تصویب قانون تعلیق همکاری با آژانس، به دقت دنبال شده‌است.
  واکنش به‌احتمال خروج از ان.پی.تی: اکنون موضع رسمی ایران، باقی ماندن در ان.پی.تی است. البته صداهای مخالفی در ایران خواستار خروج از این پیمان هستند، اما امیدوارم ایران در ان.پی.تی باقی بماند.
  نگرانی‌های ایران: شرایط ایران پس از حمله به تأسیسات اتمی درک می‌شود؛ آژانس آماده بررسی نگرانی‌ها و پیشنهادهای ایران در چارچوب پادمان است.
  محور رایزنی‌ها: محور گفت‌وگوها در تهران و وین، دستیابی به گام‌های عملی برای اجرای فعالیت‌های راستی‌آزمایی بوده‌است.
  شرط بهبود اوضاع: اجرای کامل حقوق و تعهدها ذیل پادمان، شرط اساسی بهبود واقعی اوضاع است.
  احتمال حملات آینده: اگر بتوانیم با ایران همکاری خود را به‌طور جدی ازسر بگیریم و بازرسی‌ها به‌طورکامل آغاز شود، احتمال وقوع حملات بیشتر کاهش می‌یابد.