
بومرنگ بیآبی
نتانیاهو در حالی به ایرانیان وعده آب داده است که کمآبی در اسرائیل یک مشکل مزمن محسوب میشود

رضا عمویی | روزنامهنگار
کمتر از یکماه پس از آنکه نتانیاهو با یک پارچ آب روبهروی دوربین نشست و مدعی توانایی برای حل مسئله آب در ایران شد، تصاویری از صفهای دریافت آب در برخی مناطق فلسطین اشغالی منتشر شده است؛ بهعنوان نمونه روز گذشته رسانهها تصاویری را منتشر کردند که ساکنان شهر حیفا را در حال ایستادن در صف برای دریافت آب از تانکرها نشان میداد. خبرهای دیگر نیز حاکی از آن است که آبرسانی با تانکر در برخی مناطق اسرائیل انجام میشود. رسانههای عبریزبان نیز از سلسلهاختلالات مراکز پمپاژ و ترکیدگی لوله آب اصلی در برخی مناطق ناحیه حیفا بهخصوص در شهر رِخاسیم خبر دادند که منجر به قطعی بدون برنامهریزی چند روزه آب شده است. انتشار این تصاویر نشان داد برخلاف تبلیغات و ادعاها، اسرائیل در زمینه تامین آب با بحران جدی روبهرو است و ساکنان فلسطین در معرض بحران آب قرار دارند.
خشکسالی متوالی طی سالهای گذشته
افزایش تقاضای مصرف آب در بخشهای خانگی بهدلیل رشد جمعیت
وجود بالاترین نرخ زاد و ولد در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در میان ساکنان فلسطین اشغالی
استفاده بیش از حد از منابع آب تجدیدپذیر طی دهههای گذشته
فقدان اقدامات کافی برای مقابله با بحران کمبود آب و انباشت بحران در چند دهه گذشته
آسیب رساندن بخش کشاورزی به منابع آب و افزایش بیملاحظه سطح کشت
افزایش شوری آبهای زیرزمینی در بسیاری از چاهها بهدلیل گسترش شهرها و افزایش جمعیت
عدموجود چشمانداز بلندمدت و طرح جامع برای تغییرات سیاسی، نهادی و عملیاتی کنترل جمعیت
مشکل تأمین آب از روش نمکزدایی
اتکای اسرائیل به نمکزدایی آب دریا برای حل بحران آب شیرین، اگرچه در حل بحران آب تا حد زیادی مؤثر است، اما این روش تامین آب خودش منجر به خطرات بزرگتری شده است. کرن ستون، در گزارشی درباره مشکلات تامین آب از روش نمکزدایی در سایت مدیا لاین (themedialine) گزارش داده است:
7کارخانه نمکزدایی: فعال در اسرائیل برای تامین آب
75درصد: تامین آب آشامیدنی اسرائیل از دریای مدیترانه از روش نمکزدایی
90درصد: پیشبینی برای اتکای 90درصدی آب به روش نمکزدایی در آینده نزدیک
مشکل نمکزدایی: آب نمکزداییشده فاقد منیزیم است؛ درحالیکه آب طبیعی بین ۱۰ تا ۲۰درصد از نیاز منیزیم بدن انسان را تامین میکند. براساس گزارش «کرن ستون»، کمبود منیزیم منجر به افزایش شیوع دیابت نوع ۲ و موارد بیشتر سکته مغزی خواهد شد و افزایش بیماریها به سیستم مراقبتهای بهداشتی اسرائیل فشار بیشتری وارد خواهد کرد.
30درصد: افزایش هزینههای مربوط به دیابت در بودجه درمانی و بهداشتی اسرائیل (براساس گزارش مرکز مطالعات سیاست اجتماعی تاوب در اسرائیل)
بحران دامنهدار
تداوم وضعیت بحرانی آب در اسرائیل طی دهههای گذشته تاکنون باعث شده تا آب دزدی، سیاست ثابت این رژیم برای تامین نیازهای آبی خود باشد؛ بهویژه آنکه تازهترین گزارش واینت حاکی از آن است که اسرائیل با بدترین خشکسالی خود در یک قرن اخیر روبهرو است؛ چون رودخانههای شمالی خشک شدهاند و با کاهش بارندگی و افزایش تقاضا، مقامات محلی نسبت به بحرانی قریبالوقوع هشدار میدهند. از سوی دیگر بررسی گزارشها نشان میدهد که رژیم صهیونیستی تاکنون درگیریهای متعددی بر سر منابع آب در منطقه داشته و در مواردی تلاش کرده تا منابع آبی دیگران را هم اشغال کند:
تنشها بر سر رودخانه اردن: رژیم صهیونیستی با اردن، سوریه و فلسطینیها بر سر استفاده از آب رودخانه اردن همواره تنش داشته است.
تنش با سوریه: شکلگیری 2تنش نظامی با سوریه بر سر رودخانه اردن در دهه 1950(مداخله نظامی سوریه علیه پروژه اسرائیل برای انتقال آب از رود اردن) و در دهه1960 (بمباران کانالهای آب سوریه برای هدایت بخشی از آب رودخانه اردن توسط رژیم صهیونیستی)
اختلاف با اردن: کاهش سهم اردن به نصف توسط رژیم صهیونیستی در چند سال گذشته و نقض توافقنامه1994تقسیم آب رودخانه اردن
اشغال منابع آبی جولان: یکی از بزرگترین اهداف رژیم صهیونیستی از اشغال جولان در دهه1960و سپس بخشهای باقیمانده آن در سال گذشته پس از سقوط دولت بشار اسد، اشغال منابع آبی مهم این منطقه بوده است.
اشغال یک دریاچه آب شیرین: محروم شدن سوریه از آب شیرین دریاچه تیبریوس بهدلیل اشغال ارتفاعات جولان توسط اسرائیل در سال1967
اشغال کامل بزرگترین سدهای جولان: اشغال و کنترل سد الوحده بهعنوان تامینکننده 30درصد از آب شیرین سوریه و 40درصد از آب اردن و همچنین اشغال سد المنطار در حومه قنیطره (منبع اصلی تامین آب قنیطره و مناطق اطراف، یکی از بزرگترین سدهای آبی جنوب سوریه) با پیشروی در خاک سوریه پس از دوران اسد در اواخر سال2023
روشهای مورد استفاده در تأمین آب تجدیدپذیر
با توجه به کمبود منابع آب، صهیونیستها بخش عمده تامین آب موردنیاز را از روشهای دیگری ازجمله روشهای ذیل پیگیری میکنند:
پسابهای تصفیهشده فاضلاب
جمعآوری روانابها
تغذیه مصنوعی
بارندگی مصنوعی از طریق بارورسازی ابرها
نمکزدایی
جنایات جنگی با آب
رژیم صهیونیستی همچنین در تمام جنگهای گذشته و فعلی همواره از آب بهعنوان یک سلاح برای فشار به طرف مقابل استفاده کرده است:
جنگ غزه
گزارش آکسفام نشان میدهد که چگونه اسرائیل بهطور سیستماتیک از آب بهعنوان یک سلاح علیه فلسطینیان در جنگ غزه استفاده میکند.
از دست رفتن تقریبا تمام ظرفیت تولید آب غزه در ماه اول جنگ در اکتبر2023
نابودی 5مجموعه ازتاسیسات اصلی تامینکننده آب غزه در 3روز اول جنگ
نابودی 80درصد از کل پمپهای فاضلاب
نابودی 100درصد تصفیهخانههای فاضلاب و آزمایشگاههای آزمایش کیفیت آب
بمباران و نابودی 88درصد از چاههای تامین آب غزه
نابودی 100درصد کارخانههای آب شیرینکن
نابودی خط برق نیروگاه نمکزدایی در منطقه دیرالبلح در مرکز نوار غزه
بمباران منابع آبی لبنان
رژیم صهیونیستی در جنگ اخیر علیه لبنان هم، منابع آبی این کشور را هدف قرار داد:
حملات به ایستگاه پمپاژ چشمه وازانی (بزرگترین ایستگاه پمپاژ آب در جنوب لبنان) در پاییز۲۰۲۳
مختل شدن انتقال ۱۲هزار مترمکعب آب روزانه و قطع دسترسی۷۰شهر و روستا در جنوب لبنان به آب در نتیجه بمباران ایستگاه پمپاژ چشمه وازانی
قطع دسترسی ۱۳۳۶۰۰نفر در ۸۳شهر و روستای منطقه مرزی جنوب لبنان در نتیجه بمباران تاسیسات آب توسط ارتش اسرائیل براساس آمار وزارت کشور لبنان
آپارتاید آبی در کرانه باختری
تلآویو در جهت تسریع روند تخلیه کرانهباختری از جمعیت فلسطینی و گسترش شهرکسازی در این منطقه، سیاست تبعیضآمیز دسترسی به منابع آب را علیه فلسطینیان و به سود شهرکنشینان صهیونیست بهکار گرفته است:
سرانه مصرف روزانه آب برای ساکنان فلسطینی کرانهباختری 353لیتر و برای شهرکنشینان اسرائیلی ساکن در کرانهباختری 900لیتر در روز
اشغال 85درصد از منابع آب زیرزمینی توسط ارتش اسرائیل معادل 500 تا 600ملیون مترمکعب آب
احداث 70درصد از شهرکهای صهیونیستی در مناطق آبخیز شرقی کرانهباختری
کاهش 25درصدی فشار آب ورودی به 2استان الخلیل و بیتاللحم توسط شرکت آب اسرائیل (مکوروت)
کاهش سرانه حقابه ساکنان شهر الخلیل از 40هزار لیوان آب در روز به 15هزار لیوان براساس گفته تیسیر ابوسنیته، شهردار الخلیل
جلوگیری از حفر چاه توسط فلسطینیها و صدور مجوز چاه برای شهرکنشینان