
سفر به شهر آبانبارهای ایران

راحله عبدالحسینی؛ روزنامهنگار
9شهریور، روز ملی قزوین، نگاهها را به مرور تاریخ قزوین میکشاند؛ شهری که به دستور شاپور ساسانی رونق گرفت، در چهارراه تجاری جاده ابریشم حرفی برای گفتن داشت؛57سال پایتخت ایران در دوره صفوی بود و به تازگی پژوهشهای باستانشناسان از غار قلعه کرد آوج در قزوین نشان میدهد که قدمت زیست انسان در این غار به نیم میلیون سال پیش میرسد.
بر پیشانی قزوین القابی ازجمله پایتخت خوشنویسی ایران، باغشهر، مینودر (دروازه بهشت)، داشتن نخستین خیابان و نخستین مهمانخانه مدرن میدرخشد، اما بهدلیل موقعیت جغرافیایی خود و واقع شدن در فلات مرکزی ایران که مواجهه با کمآبی را همیشه پیشرو داشته، با داشتن 130آبانبار به شهر آبانبارهای ایران نیز معروف است که این روزها فقط تعدادی از آنها باقی ماندهاست.
کمبود آب در قزوین سابقه طولانی داشته و ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره کرده است. در قرن پنجم هجری قمری، افراد خیر برای رفع کم آبی قنات حفر میکردند و آبانبار میساختند. آبانبارهای حکیم، حاج کاظم، آبانبار مسجد جامع، زنانه بازار، آقا، سردار کوچک و سردار بزرگ ازجمله آبانبارهای معروف شهر قزوین هستند.
گل سرسبد آبانبارهای قزوین، آبانباری به نام سردار بزرگ است که در جهان نیز همتا ندارد و به بزرگترین آبانبار تک گنبدی جهان معروف است. بانیان احداث این آبانبار،
2 برادر به نام محمدحسن خان و محمدحسین خان از سرداران زمان فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه بودند. این آبانبار یک نظام بزرگ و جالب از آبرسانی شهری محسوب میشود که حجم مخزن آن بالغ بر 3 هزار مترمکعب است. در ساخت آبانبار حکیم، آجر، شفتهآهک و ساروج بهکار رفته و بر سردر این آبانبار قدیمی، کتیبهای به رنگ سفید نوشته شدهاست.