مذاکره با آمریکا؟ حالا وقتش نیست

علیرضا احمدی | روزنامه‌نگار

ایران و تروئیکای اروپایی در حالی قرار است گفت‌وگوهای هسته‌ای را ادامه دهند که موضوع «مذاکرات» همچنان اصلی‌ترین پرونده روی میز ایران و غرب به‌حساب می‌آید؛ مذاکراتی که حول محور «برنامه هسته‌ای ایران»، «مکانیسم ماشه»، «رفع تحریم‌ها» و «مدیریت تنش‌های منطقه‌ای» درحال انجام است.
در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها درباره نشست عصر سه‌شنبه ایران و 3کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در محافل رسانه‌ای همچنان ادامه دارد و بحث‌ها درباره «مکانیسم ماشه» بر پیچیدگی تحولات افزوده، طرف غربی می‌کوشد با افزایش فشارهای مذاکراتی با حربه «تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه»، رویکردهای زیاده‌خواهانه خود را پیش ببرد.
این درحالی است که در روزهای اخیر برخی منابع غربی ادعا کرده‌اند «بازگشت ایران به میز مذاکره با واشنگتن»، یکی از محورهای مذاکراتی ایران و تروئیکای اروپایی بوده‌است؛ موضوعی که پس از جنگ 12روزه به محور اصلی گمانه‌زنی‌ها در این زمینه تبدیل شده‌است.
با اینکه واشنگتن طی هفته‌های اخیر موضع مبهم و متناقضی درباره موضوع «مذاکره» داشته، اما تهران رویکردها و راهبردهای خود را در این زمینه بارها به‌صورت شفاف تبیین کرده‌است؛ موضعی که بیش از هرچیز از افزایش بی‌اعتمادی ایران به آمریکا حکایت دارد و عباس عراقچی، رئیس دستگاه دیپلماسی ایران نیز در روزهای اخیر بارها درباره آن شفاف‌سازی کرده‌است.

5شهریور
شرط اصلی مذاکره
گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز
 دیدگاه مردم ایران: بسیاری در داخل کشور معتقدند مذاکره با آمریکا بی‌نتیجه است. مردم به من می‌گویند: «دیگر وقتت را تلف نکن، فریبشان را نخور.»
 رویکرد تهران: تهران همچنان آماده مذاکره است، اما فقط درصورتی‌که واشنگتن تضمین دهد در طول گفت‌وگوها هیچ حمله نظامی‌ای انجام نخواهد شد.
 خواسته مهم تهران: ایران خواستار آن است که دولت ترامپ بپذیرد بابت خسارت‌های ناشی از جنگ به ایران غرامت بپردازد.
 آمادگی ایران: اگر اسرائیل و آمریکا دست به درگیری دیگری بزنند، با واکنش قوی‌تر ما مواجه خواهند شد.

4شهریور
آماده برای مذاکره عادلانه
گفت‌وگو با روزنامه عربستانی الشرق الاوسط
 آمادگی ایران: همچنان آمادگی داریم وارد مذاکراتی عادلانه و منصفانه درباره برنامه هسته‌ای خود شویم.
 شکل مذاکره: آمادگی «مذاکره غیرمستقیم» با آمریکا وجود دارد؛ «مستقیم مذاکره نخواهیم کرد.»
 کاری که آمریکا باید انجام دهد: آمریکایی‌ها باید اطمینان دهند که مانند گذشته در میانه مذاکرات، اقدام به حمله نظامی نخواهند کرد.
 شرط ضروری: باید مطمئن شویم اگر آنها برای مذاکره می‌آیند، برای یک مذاکره منصفانه و براساس منافع متقابل باشد.
 مذاکره نافرجام: اگر فکر می‌کنند چیزهایی که از طریق حمله نظامی نتوانستند به‌دست آورند، پشت میز مذاکره می‌توانند به‌دست آورند، چنین مذاکره‌ای شکل نخواهد گرفت.
 آمادگی ایران: احتمال همه‌چیز وجود دارد و برای هر وضعیتی آمادگی داریم.

31مرداد
پایبندی به مسیر دیپلماسی
گفت‌وگوی تلفنی عراقچی با وزرای خارجه 3کشور اروپایی 
 دیپلماسی مقتدرانه: ایران همانطور که در دفاع از خود مقتدرانه عمل می‌کند، مسیر دیپلماسی را نیز هیچ‌گاه ترک نکرده‌است.
 راه‌حل دیپلماتیک: ایران برای هر راه‌حل دیپلماتیک که حقوق و منافع مردم را تضمین کند، آمادگی دارد.

29مرداد
نیاز به بلوغ
گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری‌اسلامی ایران
 تصمیم‌سازی مذاکراتی: اینکه سیاست کلی چه باشد و در چه محدوده‌ای می‌توان حرکت کرد، همه در شورای‌عالی امنیت‌ملی تصمیم‌گیری می‌شود.
 مذاکره در زمان مناسب: مذاکره با آمریکا باید در زمان خود انجام شود.
 نیاز به بلوغ مذاکراتی: هنوز به نقطه «بلوغ مذاکراتی» نرسیده‌ایم که یک مذاکره مؤثر با آمریکا صورت گیرد.
 وضعیت آمریکایی‌ها: معتقدم آمریکایی‌ها هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌اند که وارد یک مذاکره برابر شوند.
 نیت طرف مقابل: اگر دنبال مذاکره هستند، می‌خواهند چیزی را که در صحنه نظامی نتوانستند به‌دست آورند، پشت میز مذاکره بگیرند که نخواهند توانست.

15مرداد
مذاکره براساس مصالح ملی
گفت‌وگو در برنامه «تهران، ایران، جهان» شبکه تهران
 اقتضای مصالح ملی: هرگونه مذاکرات بستگی به اقتضای مصالح ملی دارد.
 عرصه‌ای برای هماوردی: مذاکره بخشی از عرصه هماوردی ما با بقیه دنیا و دراین مورد خاص با آمریکاست. هرجا لازم باشد، می‌جنگیم؛ هرجا که لازم باشد، مذاکره می‌کنیم.
 یک محاسبه اشتباه: اگر آمریکایی‌ها فکر می‌کنند با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، موضع ما تغییر کرده است یا کوتاه خواهیم آمد، اینطور نیست.

9مرداد
3شرط اساسی ایران
گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز
 شروط محوری ایران: تنها درصورت «جبران خسارت‌های جنگ»، «تضمین عدم‌تکرار حمله» و «پذیرش حق غنی‌سازی» وارد مذاکره با آمریکا خواهیم شد.
 عدم‌بازگشت به روند عادی مذاکرات: ایران پس از جنگ 12روزه با رژیم‌صهیونیستی، دیگر حاضر به ادامه روند عادی مذاکرات نیست، چراکه آمریکا درحال مذاکره با ایران بود که وارد جنگ شد.
 راه باریک مذاکرات: راه مذاکره باریک است، اما غیرممکن نیست. باید مقام‌های بالادستی‌ را قانع کنم اگر مذاکره کنیم، طرف مقابل برای یک توافق برد-برد وارد می‌شود.

31تیر
اعتمادسازی ایران
گفت‌وگو با «بِرِت بِر» مجری شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز
 مذاکره؛ فقط غیرمستقیم: برای گفت‌وگو با آمریکا آماده هستیم، اما نه برای مذاکره مستقیم.
 راه‌حل برد - برد: اگر آنها برای دستیابی به یک راه‌حل برد - برد جلو بیایند، آماده تعامل با آنها هستیم.
 شرط توافق: شرط توافق، دستیابی ایران به حقوق مسلم خود، ازجمله غنی‌سازی اورانیوم است.
 خط قرمز ایران: هرگز از توان موشکی خود دست نمی‌کشیم.