
بازی با خوشههای برنج

محمود مولایی؛ روزنامهنگار
در مناطق برنجخیز شمال پس از پایان فصل برداشت برنج، سنتی جذاب و شاد برگزار میشود که پیوند دیرینه با فرهنگ کشاورزی مردم این منطقه دارد بهطوری که اشکل یا باقیمانده خوشههای بریده شده برنج در مزارع به ابزاری برای بازی و تفریح تبدیل میشود. یکی از اهالی لاهیجان در استانگیلان در اینباره به همشهری میگوید:«پس از بریدن خوشههای برنج و جمعآوری محصول، باقیمانده خوشهها یا اشکل در مزارع باقی میماند. جوانان، کودکان و حتی بزرگترها این اشکل را وسیلهای برای بازیهای دوستانه و سرگرمیجمع میکنند.»
حبیب خالدی توضیح میدهد: «در این بازی شالیکاران و خانوادهها با استفاده از خوشههای باقیمانده برنج به بازی میپردازند. گاهی هدف پرتاب آنها به نشانهای خاص است، گاهی ساختن شکلهای کوچک و گاهی ایجاد سرگرمیهای گروهی و مسابقهای.» بهنظر میرسد فلسفه این بازی فراتر از یک تفریح ساده است. خالدی عنوان میکند: «این فعالیت از یک سو، نشاندهنده قدردانی مردم از برکت زمین و محصول کشاورزی و شادمانی از یک فصل کاشت، داشت و برداشت محصول برنج است. خوشههای باقیمانده که ممکن است بیارزش بهنظر برسند در این بازی به ابزار شادی و پیوند اجتماعی تبدیل میشوند. از سوی دیگر، این سنت، حس همکاری، رقابت سالم و ارتباط نسلها با یکدیگر را تقویت میکند. کودکان با بزرگترها و همسالان خود در مزرعه، مفاهیمی مانند همدلی، صبر و خوش اخلاقی در بازی را تجربه میکنند.»
او اضافه میکند: «این بازی نشانهای از فرهنگ کشاورزی پایدار و شادی پس از کار سخت است؛ سنتی که همزمان با یادآوری ارزش محصول و زمین، فضایی دوستانه و خلاقانه برای اهالی فراهم میآورد.»