خشک شدن دریاچه ارومیه اقتصاد و محیط‌زیست را تهدید می‌کند

دریاچه ارومیه، یکی از بزرگ‌ترین پهنه‌های آبی داخلی ایران و نماد طبیعی و تاریخی این سرزمین، طی سال‌های اخیر با کاهش چشمگیر سطح آب مواجه شده است؛ بحرانی که نه تنها زنجیره زیستی منطقه را در معرض خطر قرار داده بلکه معیشت و اقتصاد مردم حوضه آبریز را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
زهرا خدادادی، نماینده مردم ملکان و لیلان در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با همشهری آنلاین، ضمن اشاره به اهمیت حیاتی دریاچه ارومیه، وضعیت کنونی آن را شکننده و هشداردهنده توصیف کرد و گفت: این دریاچه تنها یک منبع طبیعی نیست، بلکه ریه تنفسی اکوسیستم منطقه و شاهرگ حیاتی کشاورزی و گردشگری است. کاهش سطح آب طی سال‌های گذشته پیامدهای زیان‌باری در حوزه‌های مختلف برجای گذاشته است. خدادادی تأکید کرد که مشکلات دریاچه ارومیه ریشه در مجموعه‌ای از عوامل دارد که اصلی‌ترین آنها برداشت بی‌رویه و غیرمجاز آب است. وی افزود: بیش از ۷۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه حفر شده که برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی را تشدید کرده است. علاوه بر این، الگوی کشت نامناسب و مصرف نادرست منابع آبی در بخش کشاورزی، احداث جاده‌ها و سازه‌های غیرکارشناسی در حریم دریاچه و تأثیرات تغییرات اقلیمی، از دیگر عوامل کلیدی کاهش آب دریاچه به شمار می‌روند. نماینده مردم ملکان در مجلس افزود: کشاورزی سنتی و مصرف بالای آب در این بخش باعث شده تا منابع آب زیرزمینی به شدت تحت فشار قرار گیرد و این موضوع مستقیم و غیرمستقیم بر وضعیت دریاچه اثرگذار باشد.
خدادادی در ادامه به راهکارهای ضروری برای احیای دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: اصلاح الگوی کشت با جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین آبیاری، ضروری است. همچنین نظارت و مقابله جدی با حفر چاه‌های غیرمجاز باید در اولویت برنامه‌های مدیریت منابع آب قرار گیرد.
وی تصریح کرد که احیای دریاچه ارومیه بدون همکاری همه‌جانبه و بین‌بخشی امکان‌پذیر نیست؛ دولت، دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی و مردم باید دست به دست هم دهند و با هماهنگی و هم‌افزایی برنامه‌ریزی و اقدام کنند. مجلس نیز به عنوان نهاد قانونگذار و ناظر، آمادگی دارد موانع را بردارد و از برنامه‌های احیا حمایت کند. خدادادی افزود: اگر حمایت‌های لازم انجام نشود، نه‌تنها اکوسیستم منطقه دچار تخریب بیشتر خواهد شد، بلکه معیشت هزاران خانواده کشاورز، دامدار و فعالان گردشگری نیز با مخاطره جدی مواجه می‌شود. او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مسائل فعلی، فقدان هماهنگی و انسجام در مدیریت منابع آبی است که باعث شده سیاست‌ها به شکل پراکنده و غیرموثر اجرا شوند. این وضعیت نیازمند اصلاحات ساختاری و تقویت نهادهای متولی است. نماینده مردم ملکان در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با تاکید بر اهمیت نگاه بلندمدت به موضوع دریاچه ارومیه گفت: دریاچه ارومیه یک میراث ملی است که حفاظت و احیای آن باید اولویت تمامی دستگاه‌ها و مسئولان باشد. این مسئله فقط یک موضوع محیطی‌زیست‌ نیست، بلکه به امنیت غذایی و توسعه پایدار منطقه گره خورده است.
خدادادی همچنین از مسئولان خواست نگاه جامع، کارشناسانه و آینده‌نگرانه به موضوع داشته باشند و برنامه‌ریزی‌های کلان برای نجات این پهنه آبی بايد انجام شود.