بدرقه اربعینی ها از آزادی

پروانه بهرام‌نژاد-دبیر شهری

غروب جمعه است و بوی اسپند همه‌جا پیچیده. گوشه‌گوشه میدان آزادی پر است از زنان و مردان پیر و جوانی که همگی آمده‌اند با کوله‌پشتی، چفیه، پرچم و قاب عکس‌هایی از حرم و شهدای اقتدار... جمع مشتاقی که جملگی دل در گروی کربلا دارند. برخی برای بدرقه آمده‌اند و دل‌هایشان راهی حرم امام حسین(ع) شده و جمعی هم خودشان مسافر کربلا هستند و بناست دل‌های جاماندگان را با خود به بین‌الحرمین ببرند. شب آخر سومین رویداد محرم‌شهر همزمان با برگزاری آیین بدرقه زائران اربعین شده است و دل‌های عاشق، از میدان آزادی عازم کربلای معلی.

بدرقه زائران سیدالشهدا ع 
مراسم بعد از اقامه نماز شروع می‌شود و رسالت بوذری، مجری درحالی‌که زمزمه می‌کند، «بر مشامم می‌رسد هر لحظه بوی کربلا/ بر دلم ترسم بماند آرزوی کربلا...» در جایگاه قرار می‌گیرد و از حاضرانی که جلوی باب‌القبله جمع شده‌اند، می‌خواهد دست راست‌شان را به نشانه احترام به ارباب بالا ببرند و بگویند: «اَلسَّلامُ عَلَیک یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَی الاَرْواحِ الَّتی حَلَّتْ بِفِناَّئِک عَلَیک مِنّی سَلامُ‌الله» و بعد با عرض سلام و ادب آیین بدرقه آغاز می‌شود. صدای نوای «یا حسین» هر چند دقیقه یک‌بار لرزه به میدان آزادی می‌اندازد و چشمان خیس می‌شود و لب‌ها لبیک‌گویان به نوای مداحی‌های مداحان، حاج‌حسین سیب‌سرخی، حاج‌عبدالرضا هلالی و کربلایی‌امین قدیم دل می‌سپارند.

با دلمان رهسپار کربلا می‌شویم 
در کنار سفینه‌النجاه، موکب‌های مردمی پذیرای زائران هستند، یکی چای صلواتی می‌دهد و دیگری لقمه‌ آماده کرده و برای زائران امام حسین(ع) آورده است. مرضیه خوش‌طینتی که امسال جزو جاماندگان است، با پشت دست اشک‌هایش را پاک می‌کند و می‌گوید: «روایت شده زائر امام حسین حق شفاعت دارد و چه خدمتی بالاتر و والاتر از بدرقه چنین آدم‌هایی. خدا اگرچه توفیق زیارت حضرت را نداده اما موهبت حضور در این جمع الحمدلله که نصیب من و فرزندم شد. حالا ما دلمان را با اینها رهسپار کربلا و بین‌الحرمین می‌کنیم.» شب آخر سومین رویداد محرم‌شهر همزمان با برگزاری آیین بدرقه زائران اربعین است. در این آیین در چند سال اخیر در آستانه ایام اربعین حسینی، میدان آزادی به یکی از مهم‌ترین مراکز اعزام زائران به کربلای معلی تبدیل می‌شود؛ میعادگاهی که نقطه آغاز یک سفر زمینی و تلاقی شور و عشق حسینی است؛ جایی که زائر امام حسین(ع) را با سلام و صلوات راهی می‌کنند و مشتاقان حضرت، با زمزمه «لبیک یا حسین»، راهی سرزمین نور می‌شوند.

نمودی از زیارت ارباب در اعمال
در ضلع جنوب میدان هم ده‌ها دستگاه ون‌ سفیدرنگ ‌به‌ردیف صف کشیده‌اند و زائران با نظم و آرامش پشت سرهم سوار می‌شوند. بعضی‌ها از پشت پنجره برای همراهانشان دست تکان می‌دهند، چندتایی هم چشم به آسمان دوخته‌اند تا اینگونه بغضشان را مخفی کنند و زیر لب دعا می‌خوانند. امیر محمدی یکی از آنهاست که امسال برای پنجمین سال راهی کربلا می‌شود. او می‌گوید: «هرسال که توفیق زیارت نصیبم می‌شود با خودم قرار می‌گذارم برای سال بعد هم زائر امام حسین باشم، مشروط به اینکه عمل و رفتارم نسبت به سال قبلش بهتر شده باشد، گره از کار خلق باز کرده باشم و نمودی از زیارت کربلا در عمل و رفتارم جاری و ساری باشد. امسال هم قرار گذاشتم به‌عنوان نوکر اباعبدالله کمک‌حال سالمندان باشم.» بعد بغض راهش را پیدا می‌کند. 

بدرقه اربعین، آغاز پویش «انا علی العهد» 
دکتر محمدامین توکلی‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران: برگزاری آیین‌های حسینی مانند محرم‌شهر، جشن‌های غدیر و سوگواری‌های عاشورا، نتیجه هماهنگی و تلاش همه معاونت‌ها و اداره‌های شهرداری است. اگر هریک از این حلقه‌ها حضور نداشته باشند، اجرای چنین برنامه‌های بزرگی ممکن نخواهد بود. امسال سومین سال اجرای محرم‌شهر و پنجمین سال برگزاری آیین بدرقه زوار اربعین بود، به همین دلیل هماهنگی ویژه‌ای تدارک دیده شد؛ به‌ویژه آنکه محرم‌شهر به ارتقای فضای فرهنگی میدان آزادی کمک کرده و برگزاری آیین بدرقه زوار اربعین نیز در این مسیر اثرگذار بوده است. از طرفی آیین بدرقه اربعین نقطه آغاز رسمی پویش «انا علی العهد» خواهد بود و برنامه‌های متعددی برای همه‌گیری این پویش طراحی شده است.

آیین بدرقه زائران چه برنامه‌هایی داشت؟ 
قرائت قرآن کریم: استاد حمید شاکرنژاد
سخنرانی: حسین یکتا
اجرا: رسالت بوذری
مداحی: حاج‌حسین سیب‌سرخی، حاج‌عبدالرضا هلالی و کربلایی‌امین قدیم 
برنامه‌های ویژه: اجرای سرود توسط گروه‌های هنری