فینال جهانی چاشنی ایرانی

چلسی و پاری‌سن‌ژرمن تعیین‌کننده نخستین قهرمان جام‌جهانی باشگاه‌های فیفا در فرمت جدید هستند. البته امشب شانس پاریس خیلی بیشتر است، چون آنها بهترین و زیباترین تیم فعلی جهان هستند. مربیان هر دو تیم از دوستان گواردیولا هستند؛ لوییس انریکه در پی‌اس‌جی و انزو مارسکای ایتالیایی در چلسی.
پی‌اس‌جی در این فصل تیم‌های انگلیسی منچسترسیتی، لیورپول، استون‌ویلا و آرسنال را شکست داده و حالا لوییس انریکه برای کسب شش‌گانه فصل، 2تیم انگلیسی دیگر را پیش‌رو دارد؛ چلسی در فینال همین رقابت‌ها و تاتنهام در دیدار سوپرجام اروپا. البته این شش‌گانه یک روایت انحرافی است که رسانه‌های خارجی روی آن زوم کرده‌اند. اگر انریکه شش‌گانه می‌خواست، باید در سوپرجام ابتدای فصل 25-2024اروپا شرکت می‌کرد و برنده می‌شد. سوپرجام بین تاتنهام- پاری‌سن‌ژرمن در ابتدای فصل آینده انجام خواهد شد؛ بین قهرمانان لیگ قهرمانان و لیگ اروپای همین فصل.
پاریس، این تیم زیبا و پرهیجان با وجود شکست غیرمنتظره یک بر صفر مقابل بوتافوگو در مرحله گروهی، فرم فوق‌العاده‌‌اش را که منجر به کسب سه‌گانه (لیگ یک، جام‌حذفی فرانسه و لیگ قهرمانان اروپا) شده بود، درجام باشگاه‌های جهان نیز حفظ کرده‌ است. آنها اتلتیکومادرید، سیاتل ساندرز، اینترمایامی، بایرن‌مونیخ و رئال‌مادرید را با مجموع نتیجه ۱۶ بر صفر شکست دادند و به فینال رسیدند. درواقع پاری‌سن‌ژرمن از فینال جام‌حذفی فرانسه، 5بازی آخر خود در مراحل حذفی در تمام رقابت‌ها را با نتیجه مجموع ۱۸ بر صفر برده است، ازجمله 3بازی آخر خود در جام باشگاه‌های جهان۲۰۲۵ که با نتیجه ۱۰بر صفر مقابل حریفان به پیروزی رسیده‌ است.
هر دو تیم دیدار امشب یک شکست مقابل برزیلی‌ها داشته‌اند. چلسی در این رقابت‌ها با 3تیم برزیلی روبه‌رو شد. آنها در مرحله گروهی 3بر یک به فلامینگو باختند، البته آن باخت سبب خیر شد، چون اگر بازی را می‌بردند در مسیر رسیدن به فینال با جاده خدا روبه‌رو نمی‌شدند و به تور بنفیکا، پالمیراس و فلومیننزه نمی‌خوردند. چلسی در مرحله گروهی هم لس‌آنجلس و ای‌اس تونس را برد که هنر خاصی نبود.

همبازی بزرگان
بعد از افتتاحیه، حالا علیرضا فغانی قضاوت فینال جام‌جهانی باشگاه‌ها را هم بر عهده خواهد داشت. تعداد مسابقات مهمی که او داوری کرده، از شماره خارج است
به‌طور قطع علیرضا فغانی را باید یکی از مهم‌ترین مردان تاریخ ورزش ایران دانست؛ بچه شهرری تهران که در حوزه و حیطه کاری خودش به‌شدت درخشید و سر به طاق آسمان زد. سال‌هاست که دیگر کسی از داوری کردن او در مهم‌ترین مسابقات فوتبال جهان متعجب نمی‌شود، اما حالا و در آخرین سال‌های کارش، اعتماد فیفا به این قاضی ایرانی تا آن حد افزایش یافته که او در نخستین دوره جام‌جهانی باشگاه‌ها در فرمت مدرن و فعلی‌اش، هم سوت افتتاحیه را به‌دست می‌گیرد و هم مسابقه فینال را قضاوت می‌کند. رسیدن به چنین نقطه‌ای در دنیای داوری، هرگز کار آسانی نیست، اما استعداد، پشتکار و همت بسیار بالای فغانی باعث شده داور ایرانی همبازی همیشگی بزرگان باشد و شمار تصاویر به ثبت رسیده از او در کنار بزرگ‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال، از حساب خارج شود.

از فنایی تا فغانی
برای سال‌های طولانی، یکی از حس‌های خوشایند و دوست‌داشتنی نزد اهالی فوتبال ایران، به حضور محمد فنایی در کادر داوری فینال جام‌جهانی1994بین برزیل و ایتالیا مربوط می‌شد. فنایی در آن دیدار، به‌عنوان کمک داور کنار ساندروپوهل مجارستانی حضور داشت و همه کیف می‌کردیم اگر دوربین برای یک لحظه هم که شده، هموطن موفق‌مان را به تصویر می‌کشید. با تقدیر از فنایی، حالا اما باید گفت فغانی این سطح را به‌مراتب ارتقا داده و رد پایی از خودش در این حرفه باقی گذاشته که نزدیک شدن به آن اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود. فغانی 47ساله در کارنامه داوری‌اش سابقه قضاوت در مهم‌ترین مسابقات فوتبال دنیا را دارد، غیراز فینال جام‌جهانی که قسمتش نشد و البته در همین تورنمنت هم بازی رده‌بندی را سوت زد. اینکه یک نفر بتواند با این همه مشقتی که در فوتبال ایران موج می‌زند، با دستمزدهای بسیار اندک و نیز نگاه نه‌چندان جالبی که به داوران وجود دارد، خودش را تا این سطح بالا بکشد، حقیقتا حیرت‌آور و شایسته تحسین است.

لیست بلند بالا
چنان که گفتیم سیاهه قضاوت‌های فغانی در مسابقات مهم جهانی بسیار طولانی است. در همین جام‌جهانی باشگاه‌ها، این دومین فینالی است که او سوت می‌زند. مرتبه قبلی، 10سال پیش فغانی قضاوت دیدار بارسلونا و ریورپلاته را در همین تورنمنت بر عهده داشت که آبی‌اناری‌ها با 3گل به پیروزی دست یافتند. جز این، فغانی داوری در فینال المپیک، جام ملت‌های آسیا و لیگ قهرمانان آسیا را هم تجربه کرده و امشب نیز قاضی دیدار چلسی و پاری‌سن‌ژرمن در فینال جام‌جهانی باشگاه‌ها خواهد بود. خودش مدت‌ها قبل گفته بود حسرت قضاوت در هیچ مسابقه‌ای را ندارد و به‌نظر هم می‌رسد حق داشته باشد.

سلام آقای افشاریان!
در نهایت هر زمان علیرضا فغانی به افتخار جدیدی در حوزه داوری دست می‌یابد، نام خداداد افشاریان هم در محافل ورزشی پرتکرار می‌شود؛ رئیس پیشین کمیته داوران فدراسیون فوتبال که نام فغانی در دوره او از فهرست داوران بین‌المللی کشور حذف شد. امروز فغانی کجاست و افشاریان کجا؟!

   آخرین باری که این دو تیم به مصاف هم رفتند، در مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا در فصل 16-2015بود که در مجموع 2بازی، پاری‌سن‌ژرمن با نتیجه 4بر 2به پیروزی رسید و به مرحله بعد صعود کرد.

   10گل آخر آبی‌های لندن در جام باشگاه‌های جهان (به استثنای گل به‌خودی) توسط 9بازیکن مختلف به ثمر رسیده است و ژائو پدروی تازه وارد، تنها کسی است که در این مدت بیش از یک گل زده است. پدرو هر دو گلش را در نخستین بازی خود برای چلسی و در پیروزی 2بر صفر مرحله نیمه‌نهایی مقابل فلومیننزه به ثمر رسانده است.
   ژائو پدرو شروع خوبی در باشگاه جدیدش داشته. او در 9بازی آخرش در تمام رقابت‌ها برای برایتون و چلسی، 7گل به ثمر رسانده است. اگر ژائو در بازی امشب در ترکیب اصلی باشد و 2گل دیگر هم بزند، پس از گابریل مارتینلی، دیگر بازیکن برزیلی آرسنال در سال2019، به نخستین بازیکنی تبدیل خواهد شد که در هر دو بازی اولش برای یک باشگاه لیگ برتری، 2گل یا بیشتر به ثمر می‌رساند.
   کول پالمر نیز بازیکنی است که پی‌اس‌جی باید مراقب او باشد. در این دوره از جام باشگاه‌های جهان فقط 2بازیکن بیشتر از پالمر در جریان بازی موقعیت‌ ایجاد کرده‌اند (۹موقعیت). این بازیکن ملی‌پوش انگلیسی در مرحله نیمه‌نهایی و در بازی با فلومیننزه، 3موقعیت گل خلق کرد و هر ۲۷پاس خود را به مقصد رساند و پس از رایان آیت - نوری برای منچسترسیتی در پیروزی مقابل یوونتوس، به دومین بازیکن در مسابقات امسال تبدیل شد که بیش از 3موقعیت ایجاد کرده و دقت پاس ۱۰۰درصد (به همراه ۲۰پاس موفق) داشته است.

   ویتینیا در خط میانی پاریس عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته است. این ستاره پرتغالی در 5بازی جام باشگاه‌های جهان امسال حداقل ۱۰۰پاس موفق داده است. تنها بازیکن دیگری که در بیش از یک بازی ۱۰۰پاس موفق داده، توسین آدارابیویو (۲بازی) از چلسی است.
   پاریس بعد از بنفیکا دومین حریف اروپایی چلسی است و چلسی پس از 2تیم مادریدی سومین حریف هم‌قاره‌ای پاریزین‌ها.
   پاری‌سن‌ژرمن در این فصل ۴۸برد کسب کرده و رکورد جدیدی ثبت کرده و از بهترین رکورد قبلی خود که ۴۷برد در فصل 16-2015بود، پیشی گرفته است.
   لوییس انریکه پس از جدایی امباپه(و نیمار و مسی) گفته بود ترجیح می‌دهد به جای اینکه یک بازیکن برایش 40گل در یک فصل بزند، 4بازیکن داشته باشد با 12گل زده در یک فصل. گلزنان پاری‌سن‌ژرمن در این فصل: دمبله 35گل، بارکولا 21گل، راموس 19گل، دوئه 16گل و کواراتسخلیا 13گل (از نیم‌فصل اضافه شد).
   علیرضا فغانی به‌عنوان داور دیدار بازی فینال انتخاب شد. فغانی پیش از این ۳بازی اینترمایامی - الاهلی (افتتاحیه)، بایرن مونیخ - بوکاجونیورز و چلسی - پالمیراس را در این مسابقات قضاوت کرده بود. او تاکنون این مسابقات مهم را داوری کرده است: یک‌هشتم جام جهانی، فینال المپیک، نیمه‌نهایی کنفدراسیون‌ها، نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان آسیا، فینال لیگ قهرمانان آسیا، فینال جام ملت‌های آسیا و حالا فینال جام جهانی باشگاه‌ها.

   مویزس کایسدو، هافبک دفاعی و محوری چلسی که در بازی نیمه‌نهایی مقابل فلومیننزه مصدوم شده بود، به این بازی می‌رسد اما رومئو لاویادو با مشکلات عضلانی دست و پنجه نرم می‌کند، وضعیت بنوا بادیاشیله نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و نونی مادوئکه برای مذاکرات و قرارداد با آرسنال اردوی تیم را ترک کرده است. جیمی بینو-گیتنز و استوائو، خریدهای جدید چلسی در این مسابقه مجوز بازی ندارند، اما مارسکا می‌تواند از لوی کولویل و لیام دلاپ که برای بازی نیمه‌نهایی محروم بودند، استفاده کند.
   در اردوی پاری‌سن‌ژرمن بازیکن مصدومی وجود ندارد، اما 2مدافع میانی این تیم یعنی پاچو و لوکاس ارناندس به‌دلیل دریافت کارت قرمز در بازی با بایرن‌مونیخ 2بازی محروم شده‌اند و در این بازی نیستند. برالدو در کنار مارکینیوش در قلب خط دفاع بازی خواهد کرد.

چلسی به‌دنبال تکیه بر رکورد عالی اخیر خود در فینال‌های بین‌المللی است، چرا که از سال2013به بعد 5قهرمانی (به استثنای سوپرجام اروپا) به‌دست آورده است؛ شامل پیروزی ۴ بر یک مقابل رئال بتیس در فینال لیگ کنفرانس در ‌ماه مه. آخرین شکست آنها در یک فینال بین‌المللی، سال 2012در نخستین سال حضورشان در جام باشگاه‌های جهان و شکست یک بر صفر مقابل کورینتیانس رقم خورد.

پاری‌سن‌ژرمن هم بازیکنان خطرناک زیادی دارد که هیچ‌کدام به اندازه عثمان دمبله مؤثر نیستند. گل و پاس‌گل او در پیروزی قاطع مقابل رئال‌مادرید در نخستین بازی‌اش در این تورنمنت، تعداد گل‌هایش در سال2025را به 36گل (27گل و 9پاس‌گل) رساند که حداقل 5گل بیشتر از هر بازیکن دیگری از 5لیگ برتر اروپا از ابتدای سال است. دمبله مدعی اصلی توپ طلای2025است.

بردلی بارکولا امیدوار است بتواند انریکه را متقاعد کند که او را در ترکیب اصلی قرار دهد. با اینکه بارکولا در ۲۶بازی از ۴۱بازی پاری‌سن‌ژرمن در سال۲۰۲۵ در ترکیب اصلی بوده، در این سال تقویمی ۱۸پاس گل به نام خود ثبت کرده است و 4پاس گل بیشتر از هر بازیکن دیگری در 5لیگ برتر اروپا دارد. او سال۲۰۲۵ به‌طور میانگین هر ۱۲۹دقیقه یک پاس گل می‌دهد.

 لوییس انریکه با یک پیروزی دیگر می‌تواند با بهترین رکورد خودش در تعداد پیروزی در یک فصل برابری کند، اما به رکورد گواردیولا نخواهد رسید. بیشترین پیروزی در یک فصل از ابتدای قرن ۲۱: 
منچسترسیتی: ۶۱بازی و ۵۲پیروزی فصل 19-2018
 بارسلونا: ۶۰بازی و ۵۰پیروزی فصل 15-2014
 پورتو: ۵۸بازی و ۴۹پیروزی فصل 11-2010
 لیورپول: ۶۳بازی و ۴۹پیروزی فصل 22-2021
 پاری‌سن‌ژرمن: ۶۴بازی و ۴۹پیروزی فصل 25-2024
 الهلال: ۵۳بازی و ۴۸پیروزی فصل 24-2023
 بارسلونا: ۶۴بازی و ۴۷پیروزی فصل 12-2011
 پاری‌سن‌ژرمن: ۵۹بازی و ۴۷پیروزی فصل 16-2015
 منچسترسیتی: ۶۱بازی و ۴۷پیروزی فصل 21-2020

 با توجه به سرعت شروع برخی از بازی‌های پاری‌سن‌ژرمن، به‌خصوص مقابل رئال‌مادرید، نیمه اول بازی امشب می‌تواند بسیار مهم باشد. آنها در جام باشگاه‌های جهان امسال 10گل در نیمه‌اول به ثمر رسانده‌اند و از این نظر تنها بایرن (11) آمار بیشتری دارد. در حالی آنها تا پایان نیمه‌اول بازی‌ها 5.85گل مورد انتظار (xG) داشته‌اند که فقط منچسترسیتی (6.18) آماری بهتر از آنها ثبت کرده‌ است. با این حال، آنها مقابل چلسی قرار می‌گیرند که در مسابقات این جام در نیمه‌اول گلی دریافت نکرده است. یاران انزو مارسکا در نیمه‌اول فقط 0.85گل مورد انتظار به حریفان خود داده‌اند که با وجود انجام بازی‌های بیشتر، در رده چهارم است.

ترکیب احتمالی پاری‌سن‌ژرمن: 
دوناروما، حکیمی، مارکینیوش، برالدو، مندس، نوس، ویتینیا، فابیان روییس، کواراتسخلیا، دمبله و دوئه.

ترکیب احتمالی چلسی: 
سانچس، گوستو، چالوبا، کولویل، کوکوریا، انزو فرناندس، کایسدو، نتو، پالمــــــــــــر، نکـــونکو و پدرو.