رونق موتور برق!

فاطمه عسگری‌نیا- روزنامه نگار

« 5-4سال آینده هر ایرانی باید کنار یخچالی که در خانه دارد یک موتور برق هم داشته باشد»؛ این پیش‌بینی سیمپسون‌ها نیست! پیش‌بینی کسبه راسته موتور‌برق‌فروشان خیابان سعدی جنوبی تهران است که این روزها در سایه بود و نبود برق و قطعی‌های مکرر، پاخورِ راسته‌شان بیشتر شده است؛ کسانی که اگر در گذشته مشتریان پر و پا قرصشان خلاصه می‌شد به باغداران ، معدن‌داران و واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک و بزرگ امروز در میان مشتریانشان مدیر یک واحد مسکونی 5-4طبقه یا حتی اولیای مدارس و کسب‌وکارهای خرد و کلان هم دیده می‌شوند؛ از مرغ‌فروشان و گوشت‌فروشان گرفته تا سوپرمارکت‌ها ، نانواها و... . شاید به‌خاطر همین بازار عرضه و تقاضا ست که نه‌تنها قیمت‌های موتور برق نجومی شده بلکه خیلی‌ها هم که امروز سود را در این دسته و رسته حس کرده‌اند با کمی تغییر و تحول در کار و بارشان موتور برق‌فروش هم شده‌اند؛ مثل ابزار‌آلات‌فروشانی که در همسایگی بازار موتور برق سعدی هستند و با قراردادن چند موتور برق از پاخوری این بازار برای کسب سود بیشتر بهره می‌برند. بازار داغ خرید و فروش موتور برق در فضای مجازی و حقیقی ما را بر آن داشت تا یک گزارش میدانی از این بازار پر رمز و راز تهیه کنیم.

موتوربرق‌ها از کجا می‌آیند؟
برخلاف چیزی که مردم و خریداران فکر می‌کنند در حال حاضر ما در ایران شاهد تولید هیچ برندی از موتور برق نیستیم.حالا اگر بین اسامی و برندهایی که در بازارهست نام و نشان‌های ایرانی می‌بینید، احیانا قصه‌اش برمی‌گردد به ثبت برندهایی در داخل کشور و سفارش تولید به شرکت‌های چینی تحت این نام و برندهایی که در مقایسه با برندهای معروف قیمتشان خیلی هم کمتر و به قولی مقرون به‌صرفه‌تر است، اما کیفیت قابل‌قبولی ندارند. به اعتراف خیلی از غول‌های فروش موتور برق در ایران، موتوربرق‌های حرفه‌ای و با کیفیت، کره‌ای، ژاپنی یا چینی هستند. هر چند خیلی‌هایشان این نکته را هم متذکر می‌شوند که همان موتور برق ژاپنی یا حتی کره‌ای هم در چین تولید می‌شوند، اما چون به سفارش شرکت‌های ابرقدرت ژاپنی و کره‌ای تولید می‌شوند، چینی‌ها در کیفیت کم نمی‌گذارند. برخلاف کیفیت خیلی از موتوربرق‌های ساخت چینی که اغلب در بازار داخلی ما عرضه می‌شوند و این روزها در میان آگهی‌های دیوار و میان خرت و پرت‌های ابزار‌آلات فروشان بازار حسابی خوش رقصی می‌کنند.

مشتریان قدیمی چه کسانی بودند؟
استفاده از موتور برق برای تامین روشنایی و نیاز به برق کار تازه‌ای نیست، بلکه از قدیم هم خیلی از مردم برای تامین روشنایی و زندگی از موتور برق استفاده می‌کردند؛ مثل مردمی که در حاشیه تهران و در روستاها بودند. غیر از این گروه بخشی از ویلاداران و باغداران هم برای تامین برق مورد نیاز خود‌ ‌باید موتور برق تهیه کنند، اما بخشی از مشتریان پر و پا قرص موتور برق از گذشته تا به امروز که اگر موتور برق نبود چرخ کسب‌وکارشان نمی‌چرخید معدنکاران بوده و هستند و در کنار معدنکاران، بیمارستان‌ها مشتریان قدیمی موتور برق و ژنراتورها بوده‌اند. برخلاف امروز که کم‌کم موتور برق در حال تبدیل‌شدن به یکی از ملزومات زندگی مردم شده است؛ مثلا ترس از قطع برق هنگام آزمون‌های خرداد‌ماه، خیلی از مدارس را به فکر خرید موتور برق برای مدرسه انداخت تا جایی که دست یاری به سمت خانواده دانش‌آموزان برای تامین هزینه‌های خرید آن دراز کردند یا حتی خیلی از ساکنان واحدهای مسکونی کوچک و بزرگ این نیاز را در سایه قطعی‌های مکرر برق احساس کرده و نماینده‌های ساختمان خود را برای خرید موتور برق به بازار فرستاده‌اند. البته در کنار همه اینها نمی‌شود چشم روی مالکان فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها، نانوایی‌ها و کسبه‌ای بست که  اگربرق نباشد کاسبی‌شان تهدید می‌شود؛ گروه‌هایی که امروز جزو مشتریان جدید و البته پر و پا قرص موتور برق شده‌اند. به‌خاطر همین هجمه متقاضیان است که فروشندگان موتور برق مدعی هستند در 5- 4سال آینده در کنار یخچال هر خانه یک موتور برق قرارخواهد گرفت! در تشریح این ادعایشان هم می‌گویند این اتفاق خیلی هم دور از ذهن نیست،چون همین الان بعضی ازمردم در آمریکا و استرالیا و حتی اروپا در خانه‌هایشان موتور برق دارند، چرا که قطعی برق در آن کشورها هم به‌خاطر توفان‌ها و حوادثی که پیش می‌آیدمحتمل است!

کلاه سرتان نرود
این روزها که خیلی‌ها معتقدند نباید به‌خاطر قطعی برق از زندگی عقب بمانند و به هر طریقی سعی می‌کنند با خرید یک موتور برق از بی‌برقی و مصائبش خلاص شوند باید حواسشان باشد که در دام شیادان این بازار گرفتار نشوند؛ این پند و نصیحتی است که مدیر یکی از برندهای معروف موتور برق در بازار تهران به همه می‌کند. به‌گفته او امروز موتوربرق‌های حرفه‌ای و استاندارد اگر در کنار تمام محاسن خودشان از طرف خریدار هم خوب نگهداری و مراقبت شوند سال‌های سال مثل بنز کار می‌کنند؛ موتور برق‌هایی‌که قیمتشان از 70میلیون تومان شروع می‌شود و تا 130میلیون تومان هم ادامه دارد و قدرت روشن کردن 212لامپ 40وات را دارند، یعنی مناسب مدارس، آپارتمان‌ها، مغازه‌ها و ... هستند. او تأکید می‌کند هر آنچه زیر این قیمت در بازار به اسم موتور برق فروخته می‌شود دارای سیم‌پیچی آلومینیومی است که سریعا با نوسانات برق دچار سوختگی شده و کلا از مدار مصرف خارج می‌شود. او و همکارانش که از قدیمی‌های بازار موتور برق در تهران هستند می‌گویند متأسفانه کسانی که امروز وارد بازار موتور برق شده‌اند، با اجناس بی‌کیفیت‌وبه راه انداختن بازی‌های قیمتی، موتور برق را با قیمت 25تا 30میلیون تومان هم به مشتریان می‌فروشند. 

مکث
خوراک موتوربرق‌ها

موتور برق‌ها معمولا 3نوع سوخت را مصرف می‌کنند؛ البته مشاهدات ما در بازار سعدی جنوبی حکایت از آن داشت که موتور برق سه‌سوخته هم داریم، اما همین سه سوخته‌ها هم اولویتشان مصرف بنزین است. البته این نکته را هم یادآوری کنیم که موتوربرق‌هایی که این روزها پایشان به زندگی معمولی ما آدم‌های شهری باز شده سوختشان همان بنزین است ،چرا که گازوئیل و گاز عمدتا خوراک موتوربرق‌های صنعتی و بزرگ هستند.