
بلندترینموجود زنده ایران رابشناسید

مجید جباری، روزنامهنگار
بلندقامتترین درخت ایران و بلندترین بلوط جهان، درختی کهن از گونه بلوط «بلندمازو» است که در منطقه بندپی شرقی شهرستان بابل در مازندران رشد کرده و با ارتفاع ۶۰ متر و ۴۰ سانتیمتر، عنوان مرتفعترین درخت کشور را بهخود اختصاص داده است. سن درخت بلوط مازندران متفاوت گزارش شده است. برخی آن را حدود ۶۰۰ سال و برخی دیگر تا ۱۴۰۰ سال تخمین زدهاند. این درخت بهعنوان یکی از برجستهترین نمونههای تنوع زیستی جنگلهای هیرکانی، در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده است. دکترای سیستماتیک گیاهی با اشاره به اهمیت درختان بلوط در جنگلهای ایران گفت: «بلوط مهمترین جنس درختی در تیره راش است و بیشترین تنوع گونهای آن در جنگلهای زاگرس دیده میشود. هرچند در شمال کشور نیز گونههایی از بلوط دیده میشود، اما این گونهها پراکندگی محدودی دارند و اغلب انحصاری مناطق هیرکانی، ارسباران و قفقاز هستند.»
فرزانه حبیبی با اشاره بهگونه خاص بلندمازو گفت: «بلندمازو از گونههای انحصاری شمال ایران و کوههای منطقه قفقاز و یکی از گونههای اصلی جنگلهای هیرکانی است که از جلگه تا ارتفاعات پراکندگی دارد. جنگلهای بلندمازو پس از راشستانها از باارزشترین تیپهای جنگلی در جنگلهای هیرکانی هستند. این جنگلها بهدلیل مصارف متنوع صنعتی و سنتی از گذشته تاکنون بهشدت مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند.» او ادامه داد:«روند رو به رشد تخریب منابع جنگلی کشور بسیار نگرانکننده است. بهرهبرداریهای بیرویه و نادرست، تبدیل اراضی جنگلی به زمینهای کشاورزی، زراعت زیر اشکوب جنگل، چرای بیرویه دام و همچنین گرمایش جهانی ازجمله عوامل اصلی نابودی این منابع ارزشمند به شمار میروند.» این گیاهشناس گفت: «در جلگههای دامنه شمالی البرز، بلوط بلندمازو اغلب همراه با گونههایی مانند انجیلی، ممرز، لیلکی و ازگیل مشاهده میشود که ترکیب منحصربهفردی از تنوع زیستی را شکل میدهند.درختان بلوط، بهویژه گونه بلندمازو، از مهمترین ذخایر ژنتیک و زیستی جنگلهای شمال کشور محسوب میشوند. این گونه درختی که رشد خیلی کند و عمری طولانی دارد به واسطه ساختار ریشهای گسترده و مقاوم، نقش مهمی در تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش ایفا میکند.»