
صنعت منحصربهفرد یک محله کهن

محله نفرآباد - هاشمآباد شهرری پیشینه کهنی در حرفههای صنعتی دارد. برخی از مشاغل برای نخستین بار در تهران در این محله ایجاد و به دنبال آن کالاهایی تولید شد. برای مثال زنجیرسازی، یکی از مشاغل منحصربهفرد اهالی نفرآباد و هاشمآباد است که نزدیک به یک قرن قدمت دارد. حسین موسوی، ریپژوه، درباره پیشینه تاریخی این شغل و علت انجام آن در این محله میگوید: «هاشمآباد - نفرآباد فاصله بسیار کمی به نخستین و بزرگترین تکیه زنجیرزنی تهران یعنی هیئت محمدهاشم (نام پدر حاج امیر کاظمی، بانی هیئت) داشت. این هیئت تاریخچه بسیار ویژهای دارد. اکنون سالهاست در ایام محرم مخصوصا روز عاشورا و تاسوعا این هیئت دسته عزاداری بسیار بزرگی تشکیل میدهد که نزد اهالی تهران هم معروف است. در گذشته عزاداران حسینی از میدان شوش تا خود تکیه به راه میافتادند و زنجیرزنی میکردند. از آن دوران تاکنون تعداد زنجیرزنان از 5 هزار تا 20هزار نفر متغیر است. همین موضوع زنجیرزنی باعث شد، صنعت زنجیرسازی در جوار تکیه محمدهاشم شکل بگیرد و طولی نکشید این شغل و صنعت رونق ویژهای پیدا کرد، چون برخی از عزادارانی که برای مراسم به این محل میآمدند به زنجیر نیاز داشتند یا گاه فراموش میکردند زنجیرهایشان را همراه بیاورند. به همینخاطر بیشتر آهنگریها نزدیک این ایام زنجیر میساختند. یکی از افراد شاخص هم در این زمینه اکبر زنجیرساز بود.»
رضا عبداللهفرد، فرزند حاج اکبر و از ساکنان قدیمی این محله، درباره حرفه پدرش میگوید: «پدرم حاج اکبر کاوه یکی از آهنگران محله نفرآباد بود. آن روزها به همه آهنگرها لقب کاوه میدادند. او زنجیر و علامت برای عزاداری سیدالشهدا(ع) میساخت. آهنگریها چند قدم بیشتر با تکیه نفرآباد فاصله نداشتند و کار و کسب آنها چند ماه مانده به محرم حسابی رونق داشت. زنجیر برای بزرگسالان با شمار زنجیرهای بیشتر و متراکمتر و برای کودکان کمتر بود.»
بهگفته موسوی هیئت زنجیرداران متوسل به حضرت علیاکبر معروف به هیئت محمدهاشم، نخستین و بزرگترین هیئت زنجیرزنان تهران در شهرری و در جنوبیترین نقطه تهران، یعنی در کوی اعتمادی، خیابان حرم حضرت عبدالعظیم حسنی واقع شده است. این هیئت سال 1327شمسی به ثبت رسید، اما خیلی پیشتر از این سال، هیئت در این مکان تشکیل میشد.