اینجا خانه مقاومت است

سیدسروش طباطبایی‌پور

مقاومت، واژه‌ای است که در سراسر جهان و میان آزادگان عالم، مفهومی مشترک دارد؛ واژه‌ای ارزشمند که اگر روح جمعی یک ملت آن را انتخاب کند، کشورش آباد و آزاد می‌شود. در ایران دوست‌داشتنی ما، این واژه لااقل در قرن اخیر و 8سال دفاع‌مقدس متبلور شد و همگان دست به‌دست هم دادند تا در برابر ظلم، سر فرود نیاورند و با نثار جان و مال خویش فداکاری کردند. چهارم خرداد هر سال را روز مقاومت و پایداری می‌دانیم و به پاس تمام انسان‌های سروقامتی که برای ایران جانفشانی کردند، تمام‌قد می‌ایستیم. در اینجا به موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس در منطقه عباس‌آباد تهران سری می‌زنیم و قصه مقاومت مردم این سرزمین را با هم مرور می‌کنیم.    این موزه در سال 1384پی‌ریزی و از سال 1385، عملیات عمرانی‌اش آغاز شد و پس از گذشت 4سال در سوم خرداد سال 1389، نخستین فاز آن در اراضی عباس‌آباد تهران افتتاح شد. طراحی این موزه را دانشجویان معماری دانشگاه تهران انجام دادند و به همت شهرداری تهران، این پروژه عظیم در مساحتی به وسعت 22هکتار و زیربنایی به اندازه 42هزار مترمربع ساخته شد که در 7تالار، تاریخ مقاومت این سرزمین را در دوره معاصر تا پایان جنگ روایت می‌کند.

تالار آستانه
در آستانه ورود به موزه، با تالار آستانه مواجه می‌شویم که در قسمتی از آن، نمونه‌هایی از تلفیق تمدن ایران با معارف اسلامی به نمایش درآمده و شما می‌توانید نمونه‌هایی چون چغازنبیل، سازه‌های آبی شوشتر و بناهای ایران باستان و دوره اسلامی را از نظر بگذرانید. آنگاه در بخش دیگری از این تالار، مقاومت مردمانی به نمایش درمی‌آید که در جریان انقلاب مشروطه و قیام 15خرداد حماسه آفریدند و حرکتشان منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.‌

نقطه حیرت
اینجا، نقطه آغاز جنگ تحمیلی است و از در‌و‌دیوار، صدای انفجارهای مهیب و عبور هواپیماها و صدای آژیر خطر شما را سر جای خود میخکوب می‌کند؛ این حیرت بازدیدکنندگان، تقریباً معادل همان شوکی است که در روزهای آغاز حمله عراق به ایران، مردم آبادان و خرمشهر را غافلگیر کرد. در این تالار، ماکتی از پالایشگاه آبادان و مسجد جامع خرمشهر هم به چشم می‌آید.

تجربه جنگ
شب است و فضای تالار پر از سکوت و تنها صدای آب کارون به گوش می‌رسد و پای رزمندگانی که آهسته در حال پیشروی‌اند که یکهو، موشک‌ها به شکلی شبیه‌سازی شده، آسمان شب را می‌شکافند و آشوب به پا می‌کنند. خلاصه که در این تالار، جنگ را از نزدیک می‌چشی و برای لحظاتی سختی‌هایش را تجربه می‌کنی. در این بخش، ویترین هدایای مردمی، اعزام نیروهای داوطلب به جبهه‌ها و ایستگاه صلواتی هم خوش نشسته‌اند.

مکث
اتاق فکر

اگر می‌خواهید از اتاق فکر عملیات‌های دفاع‌مقدس خبردار شوید، باید سراغ این سالن بروید. روایتی از شهید آوینی، سید شهیدان اهل قلم از جنگ، عملیات‌های آبی و خاکی و نقشه‌ها و رمزهایشان و نمایشی از نقش منافقین در ناامنی‌های دهه 60، ازجمله بخش‌های جذاب این تالار است. در بخش پایانی این تالار هم نمایه‌هایی از شلیک موشک‌های کاتیوشا، نمایش پهپادها و میدان‌های مین، شما را میخکوب می‌کند.

پلاک
ابتدا با پلی معلق از جنس چوب و پلاستیک مواجه می‌شوید و صدا و تصاویر رزمندگانی که از روی آن در حال عبور‌ند و شهید همتی که دلاوری می‌کند. در این تالار علاوه بر شهدا، به جانبازان و نقش مؤثرشان در جنگ و البته مشکلات زندگی روزمره‌شان پس از جنگ اشاره می‌شود و درپایان، با دیواری پلاک‌پوش روبه‌رو خواهید شد که مزین به نام برخی شهدا به تفکیک استان است.

پیروزی
تصاویری از شادی مردان و زنانی که در شهرهای بزرگ و کوچک، نفسشان به نفس رزمندگان گره خورده و با پیروزی یک عملیات، در شهر‌ها غریو شادی سر می‌دهند، به ما یادآوری می‌کند که در جبهه و پشت جبهه، همه دست به‌دست هم دادند تا پیروزی حاصل شود. حتی وقایع پس از قبول قطعنامه 598و نامردی منافقین در عملیات مرصاد هم در این تالار به نمایش گذاشته می‌شود.

بازگشت
در این تالار، فضای سرپوشیده به پایان می‌رسد و تو به نور خواهی رسید؛ جایی که هفت شهر عشق را طی کرده‌ای و پله‌های خروج، تو را به قله اوج هدایت می‌کنند؛ جایی در بیرون فضای موزه که همه‌جای موزه، زیر پای توست و پرچم سه رنگ ایران، پیش رویت. در این سالن، تصاویری از بازگشت آزادگان، یادبودی از شهدای هسته‌ای و ماکت‌هایی از سانتریفیوژها به چشم می‌آیند. در تالاری مجزا به نام تالار پروانه‌ها هم آثاری موزه‌ای و تصاویر سه‌بعدی از فرماندهان شهید پیش روی ماست.