فرصتی برای زنان در شهرهای جهان
رانندگی اتوبوس در شهرهای مختلف جهان مخصوص مردان نیست
محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار
با پیشرفت صنایع حمل‌ونقل و تغییرات فرهنگی حوزه اشتغال زنان، امکان استفاده از فرصت رانندگی زنان راننده در بخش‌هایی مانند اتوبوس‌های درون‌شهری فراهم شده است. اگرچه در کشورهای دیگر جهان بخشی از رانندگان حمل‌ونقل درون‌شهری زنان هستند، اما تعداد آنها قابل مقایسه با مردان راننده نیست. در سال‌های اخیر شهرداری‌های برخی کلانشهر‌های جهان در مقاطع خاصی توانسته‌اند تعداد زنان راننده را افزایش دهند. در شهرداری تهران نیز نمونه‌هایی از رانندگی زنان در شبکه اتوبوسرانی آزمایش شده بود و اخیرا مدیران شهر مجددا انجام این کار را ممکن دانسته‌اند.
کلمبیا
زنان، راننده اتوبوس برقی
در پایتخت کلمبیا، شبکه اتوبوسرانی شهری 2تحول را به‌صورت همزمان اجرا کرد؛ واردات اتوبوس‌های برقی از چین و استخدام زنان راننده برای هدایت آنها. در سال 2022یک پایانه اتوبوسرانی بزرگ به نام «لارولیتا» شروع به‌کار کرد که شامل 300راننده و تعمیرکار زن بود.
در شهر 8میلیون نفری بوگوتا، تعداد کلی تصادف رانندگان زن کمتر از رانندگان مرد است و شهرداری تأکید کرد که باید زنان را به حوزه کاری اتوبوس‌های عمومی که تا‌کنون فضای مردانه تلقی می‌شد، وارد کرد. رانندگانی که باید اتوبوس‌ها را در خیابان‌های شهر هدایت کنند ساعت کاری متغیر دارند تا با زندگی شخصی‌شان سازگار باشد، زیرا بیشتر آنها سرپرست خانواده، دارای فرزند یا در حال تحصیل هستند. یک مهد کودک هم در محل پایانه پیش‌بینی شد تا رانندگانی که فرزند خردسال دارند بتوانند با خیال آسوده به‌کار بپردازند.
رانندگی در محله‌های سخت
تغییرات در حمل‌ونقل عمومی بوگوتا از سال 2020شروع شد و شهرداری طرحی را به اجرا گذاشت که براساس آن تا سال 2030نیمی از اتوبوس‌ها برقی می‌شوند و تا سال 2050دیگر هیچ اتوبوس گازوئیلی در شهر حرکت نخواهد کرد. اتوبوس‌های برقی ساخت کمپانی بی‌وای‌دی چین، از همان ابتدا با رانندگان زن در پایانه‌ای که تقریبا همه کارکنان آن زن هستند، شروع به‌کار کرد و مخالفت‌های احتمالی به این شکل خنثی شد. اتوبوس‌های برقی که قبلا وارد شده بود به رانندگان مرد سپرده شد، ولی با این تغییر رویه راه ورود زنان به حرفه رانندگی باز شد. مسیر حرکت اتوبوس‌هایی که راننده زن دارند به‌عمد محله‌های فقیرنشین و معابر پر از پستی و بلندی انتخاب شده است که قبلا از اتوبوس‌های حمل‌ونقل عمومی شهرداری محروم بود و مسافران آن از کمبود حمل‌ونقل و همچنین نبود امنیت شکایت داشتند.
سوئد
راننده زن به جای راننده کم‌سن
استخدام رانندگان زن در اتوبوسرانی استکهلم بعد از آن افزایش پیدا کرد که موضوع کمبود راننده اتوبوس در شمال اتحادیه اروپا و مخصوصا سوئد مطرح شد. کمبود تعداد رانندگان آنقدر بود که اتحادیه رانندگان سوئد پیشنهاد کرده بود حداقل سن لازم برای گرفتن گواهینامه اتوبوس کاهش پیدا کند تا بتوان رانندگان بسیار جوان را استخدام کرد. حداقل سن برای نشستن پشت فرمان اتوبوس در کشورهای مختلف اروپایی بین 21تا 24سال بود و آمار‌ها نشان می‌داد که اگر نسل جدید رانندگان وارد حمل‌ونقل عمومی نشوند کمبود راننده تا سال 2028چند برابر می‌شود. نسل جوان مردان اشتیاق زیادی به راندن اتوبوس‌ها نشان ندادند، زیرا دریافت مجوز و طی کردن دوره آموزشی مشکل بود، اما یک گروه دیگر آماده استفاده از فرصت بودند.
اینجا بود که رانندگان زن توانستند وارد حرفه رانندگی اتوبوس‌های شهری شوند. مشکل از سال 2022شروع شد و با موافقت شهرداری استکهلم و تلاش این نهاد برای برابر کردن فرصت‌های شغلی برای زنان و مردان، تا سال 2024رانندگان زن راه خود را به پشت فرمان اتوبوس‌ها بازکردند.
40درصد حمل‌ونقل شهری
تعداد زنان راننده در چند سال اخیر بیشتر به چشم آمد و اکنون نزدیک به 30تا 40درصد رانندگان اتوبوس‌ها در شهر‌‌هایی مانند استکهلم زنان هستند. حمل‌ونقل عمومی در شهر 1.4میلیون نفری استکهلم، با حدود 950دستگاه اتوبوس انجام می‌شود که در 80خط مشغول کار هستند. نخستین راننده زن اتوبوس نزدیک 90سال قبل در سوئد مشغول کار شد، زمانی که میانگین سرعت در خیابان‌های این کشور 20کیلومتر بر ساعت بود. اکنون در این کشور زنان به‌عنوان رانندگان خودرو‌های سنگین از اتوبوس و کامیون تا ماشین‌آلات راهسازی فعالیت می‌کنند هرچند که تعداد آنها کمتر از رانندگان مرد است.
در همینه زمینه :
یادداشت
میراث جهانی
