جراحی و درمان در اعماق زمین

علیرضا برازجانی، بوشهر

امروز، ۳ خرداد و آخرین روز از هفته میراث فرهنگی است. به بهانه این روز که مصادف با روز مقاومت، ایثار و پیروزی است و روز میراث فرهنگی، ایثار و مقاومت نامیده شده سراغی از بیمارستان زیرزمینی خارک که سنگر امن مجروحان و مردم خارک در جنگ نفتکش‌ها بود، گرفته‌ایم.
حسین مژده، یکی از برادران دوقلو و از خانواده شهید مژده از اهالی جزیره خارک که تلاش‌های زیادی برای ثبت این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران داشتند و با گردآوری اسناد و مدارک و مستندسازی آن که تحویل میراث فرهنگی بوشهر شد تا سرانجام مقدمات پرونده آن جهت ثبت ملی آماده شود، در این‌باره به همشهری می‌گوید: جزیره خارک به‌دلیل اهمیتی که در صادرات و انتقال نفت خام به بازارهای خارجی داشت، در طول جنگ تحمیلی مدام زیر حمله‌های موشکی و هوایی دشمن قرار داشت. بمباران‌های هر روزه ‌‌خارک، شرایط را برای اعزام مصدومان و مجروحانی که نیاز به مراقبت‌های درمانی بیشتری داشتند و امکانات درمانی در جزیره خارک جوابگوی سطح جراحت‌ها نبود، سخت می‌کرد و این موضوع منجر به تلفات زیادی از اهالی جزیره، کارکنان شرکت نفت و رزمندگان مستقر در جزیره شده بود. او ادامه می‌دهد: در این شرایط که اعزام هر روزه به نقاط خارج از جزیره میسر نبود، تصمیم گرفته شد بیمارستان مجهزی در زیر زمین احداث شود تا هم مجروحان و مصدومان بمباران‌ها و حمله‌های هوایی دشمن در آنجا درمان شوند و هم بیمارستان در عمقی از زمین باشد که تحت‌تأثیر این حمله‌ها نباشد.  مژده اضافه می‌کند: برای ساخت این بیمارستان در کمترین زمان ممکن، نهادهایی مثل جهاد سازندگی، قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه پاسداران و واحد ترابری صنعت نفت دست به‌کار شدند و با حجم بالای عملیات مهندسی شامل گودبرداری به عمق 3تا4متر در زمینی به مساحت 2هکتار، جانمایی سازه‌های بتنی پیش ساخته و بتن‌ریزی سقف آن به‌صورت آرمه پیوسته و یکپارچه در کمتر از یک سال انجام شد و پس از 2متر خاک‌ریزی روی این سقف، مجدداً سقف دوم از بتن آرمه پیش ساخته چیدمان و مجدداً خاک‌ریزی اجرا و اعتبار آن توسط صنعت نفت تامین و واگذار شد. بیمارستان زیر زمین جزیره خارک، اثر فرهنگی و تاریخی به شماره 213مورخ 31/6/ 1399در فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی (میراث دفاع‌مقدس) به ثبت رسید.‌