شهر آینده با مدیریت اهالی محله

نیلوفر ذوالفقاری-روزنامه‌نگار

در روزهای گذشته یزد، شهر بادگیرها، میزبان دومین همایش ملی شهر آینده بود؛ همایشی که با محوریت حکمرانی یکپارچه شهری برگزار شد. مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران هم مهمان ویژه این همایش به شمار می‌آمد و روسای شوراهای اسلامی کلانشهرها و مراکز استان‌های کشور او را همراهی کردند. مهدی چمران در این سفر بر موضوعاتی مانند ضرورت تفکیک وظایف سیاسی و کلان کشور از اداره امور محلی تأکید کرد که خلاصه آن در زیر آمده است.

ضرورت واگذاری امور به مردم
مردم هر منطقه بهتر از هر مقام خارجی می‌توانند امور خود را مدیریت کنند و این منطق اساس تشکیل شوراها بوده است. تجربه‌های خودجوش شوراهای محلی در ابتدای انقلاب، مانند تقسیم عادلانه نفت و خواربار توسط مردم، قابل توجه است. این تجربه‌ها نشان داد که مردم خودشان بهترین مدیران امور محلی هستند.

تسهیل فعالیت شوراها
واگذاری امور محلی به شوراها مزایای زیادی دارد. اگر وزارت کشور بخواهد برای 1100شهر، شهردار تعیین و بودجه شهرداری‌ها را تأمین کند، با مشکلات مالی و اجرایی عدیده‌ای مواجه خواهد شد، اما شوراها با اخذ عوارض از مردم همان شهر، خودشان شهردار را انتخاب و امور را مدیریت می‌کنند. این روش، بار سنگینی را از دوش وزارت کشور برمی‌دارد و به نفع همه است.

رضایت مردم، وابسته به شوراهاست
70درصد مردم در شهرها زندگی می‌کنند و رضایت آنها از مدیریت شهری، چه در حمل‌ونقل و چه ساخت‌وساز، مستقیما به شوراها مرتبط است؛ حتی در بسیاری از مواقع مردم کشور نمی‌توانند مسئولیت‌ها را از هم تفکیک دهند؛ بنابراین اگر چالشی وجود داشته باشد همه را مسئول می‌دانند؛ بنابراین همه باید در خدمت‌رسانی به مردم همپوشانی داشته باشیم.

لزوم توجه به حکمرانی یکپارچه شهری
حمایت همه‌جانبه از حکمرانی یکپارچه شهری برای آینده کشور ضروری است. این مهم، از موضوعات مظلوم در کشور است. مانند پژوهش و فرهنگ، حکمرانی یکپارچه شهری نیز مورد بی‌مهری قرار گرفته است؛ به‌طوری که در برنامه سوم توسعه، ۲۲مورد برای واگذاری به مدیریت شهری ذکر شد، اما اجرا نشد. این موضوع در برنامه‌های بعدی کمرنگ و در برنامه ششم حذف شد. اگر دولت با جدیت آن را اجرا کند، شاهد تحولات خوبی در اجرای امور خواهیم بود.

تخلف در شوراها ممنوع
تخلف در شوراها نباید رخ دهد؛ اگر کارمندی از دولت هم خطایی کند، قابل انتظار نیست، اما از نمایندگان مستقیم مردم در شوراها که با رأی مردم انتخاب شده‌اند، هرگز انتظار تخلف نداریم؛ چرا که چنین خطایی خیانت به اعتماد مردم و تخریب جایگاه انتخاب مردمی است. اگرچه چالش‌هایی مانند تخلفات معدود برخی اعضای شوراها وجود دارد، اما با این حال، از ۱۳۰هزار عضو شورای شهر و روستا، تنها حدود صد و چند نفر تخلف کرده‌اند که نباید بهانه‌ای برای زیر سؤال بردن کلیت شوراها شود؛ هر دو نوع تخلف ناپسند است.

راه‌حل افزایش رضایت مردم
تفکیک وظایف سیاسی از مدیریت محلی ضرورت دارد. حکمرانی یکپارچه شهری راه‌حل جلوگیری از هدررفت بودجه‌ها و افزایش رضایت مردم است. ناهماهنگی‌های کنونی، قطعا موجب تلف شدن سرمایه‌های کشور و عاملی برای نارضایتی مردم از مسئولان دولتی و مدیریت‌های شهری خواهد بود. مسائل کلان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که باید در مجلس شورای اسلامی بررسی و قانونگذاری شود، تفاوت ماهیت دارد. مدیریت‌های محلی که بر عهده شوراها و شهرداری‌های برخاسته از شوراها گذاشته شده، با مصالح کلان کشور متفاوت است.