
شهر بهارنارنج

امروز، روز شیراز است؛ شهر بهارنارنج. عطر بهارنارنج از میانه فروردین از همهجای شیراز به مشام میرسد. اصلا شیراز است و بهار نارنجهایش. سعید صیادی باغبان 55سالهای است که در نارنجستانهای شیراز و میان همین بهارنارنجها کار میکند؛ از باغ «جهاننما» تا «دلگشا» و «باغگلها». او متولد 1349است و از 20سال پیش در شهرداری شیراز مشغول بهکار شده و حالا سر و کارش بیش از هر چیز با درختهای بهارنارنج است.
شیرازیهای خونسرد
سعید صیادی، باغبان 55ساله شیرازی البته قبلتر هم کار باغبانی و گل و گیاه میکرده، اما حالا همه زندگیاش شده نارنجهایی که عطرشان از نیمه فروردین در شیراز میپیچد و بهویژه در روز شیراز که این شهر میزبان گردشگران است عطر و بوی دیگری به شهر شعر و ادب میبخشد.
این باغبان به همشهری میگوید: عطر بهارنارنج یک تسکیندهنده اعصاب است. علاوه بر آن برای پاکیزگی هوای شیراز هم مفید است. اصلا هیچوقت به این فکر کردهاید که شیرازیها چرا خونسرد هستند و با همین خونسردی مشهور شدهاند؟ بهخاطر همین بهارنارنج است. او البته تأکید میکند شیوه نگهداری بهارنارنج و دیگر گیاهان با هم تفاوتی ندارد، اما آنچه این گیاه را متفاوت کرده همین عطر و بوست که موجب شده شیراز، شهری برای عاشقان و گردشگران باشد. همه جای شیراز از قدیم بهارنارنج میکاشتند؛ از حیاط خانهها گرفته تا کوچه و خیابانها و حالا هم حاشیه بلوارها و فضای سبز. سعید صیادی توضیح میدهد: اگر این نارنجها نبودند با این همه گرفتاریهای اقتصادی حتما دچار مشکلات روحی و روانی میشدم، اما از صبح تا شب که سر کار هستم و به درختان بهارنارنج رسیدگی میکنم، نه خسته میشوم و نه فشاری احساس میکنم.
او معتقد است اگر بهارنارنجی نبود، شیراز هم شیراز نبود. مسئول پارکها و بوستانهای شیراز هم با بیان اینکه درخت نارنج از گونه مرکبات بومی بخشی از استان فارس است که با آب و هوای معتدل شیراز و بارندگی متوسط بالای 300میلیمتر سازگار است به همشهری میگوید: بقیه گونه ها شاید به سرما حساستر باشند، اما نارنج مقاومت بیشتری دارد؛ بهویژه در سالهای اخیر با توجه به تغییرات آب و هوایی نارنج در شیراز جواب میدهد.
فرهاد دهقانپور با بیان اینکه کشت بهارنارنج از دورههای گذشته رواج داشته است، میافزاید: باغهای نارنج شیراز حداقل عمر 300ساله دارند. البته قبل از آن هم بهارنارنج کشت میشده است.
او با تأکید بر اینکه عطر بهارنارنج شیراز زبانزد و یکی از جاذبههای شیراز است، توضیح میدهد: علاوه بر عطر و بو خانوادههای شیرازی از همهچیز بهارنارنج استفاده میکنند؛ عرقیات، مربا، میوه نارنج، عصاره و شربت و.... بهدلیل همین فرهنگ، استقبال زیادی از بهارنارنج میشود. او با اشاره به سرسبزی دائمی بهارنارنج، از ویژگیهایی چون نیاز آبی متوسط، منظر زیبا، قابلیت هرس و فرمدهی و سازگاری با اقلیم شیراز یاد میکند که موجب محبوبیت بهارنارنج حتی در توسعه بوستانها و فضای سبز هم شده است.
مکث
نارنج، میوهای است سرشار از خصوصیتهای غذایی که به واسطه طعم و بوی بینظیرش، همواره در سفره ایرانیها و خصوصا شیرازیها ایفای نقش میکند؛ بهطوری که شیرازیها در کنار اغلب غذاها از افشره آن استفاده میکنند. نارنج بهعلت سرشار بودن از ویتامین سی، در مقابله با کمبود این ویتامین و تقویت بدن در پیشگیری از سرماخوردگی و درمان سرفههای خشک مؤثر است. بهارنارنج، شکوفهای که در انتها به نارنج بدل میشود هم خود مملو از خاصیت است. همه قسمتهای میوه نارنج در شیراز کاربرد خوراکی دارد؛ آبمیوه، پوست میوه و گلهای آن. میوه آن دارای ترکیبات مختلفی ازجمله املاح، ویتامینها، فلاونوئیدها، اسیدهای گیاهی و اسانس و آثار محرک هضم، ضدیبوست، انرژیزا، خلطآور، ضدسرفه، آرامبخش، برطرف کردن بدخوابی و تسکین شوک است.