سرگیجه در واشنگتن

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

استمرار سردرگمی طرف آمریکایی در قبال مذاکرات غیرمستقیم با ایران، علاوه بر اینکه سبب به تعویق افتادن دور چهارم گفت‌وگوها شده، تردیدهای قابل‌توجهی را نیز درباره اراده واشنگتن در پیشبرد صادقانه رایزنی‌ها با ایران به‌وجود آورده‌است.
در شرایطی که همه‌چیز برای برگزاری دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا فراهم و رم به‌عنوان محل این دور از گفت‌وگوها معرفی شده بود، انتشار خبر به تعویق افتادن این مذاکرات زمینه‌ساز بروز گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای در محافل سیاسی – رسانه‌ای بین‌المللی شده‌است.
درحالی‌که لفاظی‌ها و اقدام‌های ضدایرانی واشنگتن همچنان ادامه دارد، برخی کارشناسان براین اعتقادند که بروز شکاف‌های اساسی در دولت ترامپ، از عمده‌ترین دلایل سردرگمی‌ کاخ‌سفید در قبال مذاکرات با ایران است؛ تا جایی که عده‌ای اختلاف‌ها درباره مذاکره با ایران را از مهم‌ترین دلایل برکناری مایک والتز از سمت مشاور امنیت ملی کاخ‌سفید می‌دانند.
در این میان مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا در حالی همزمان نقش مشاور امنیت ملی را نیز برعهده گرفته که تناقض‌گویی‌ها در کاخ‌سفید در قبال ایران، چشم‌انداز مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن با نقش‌آفرینی عمان را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است؛ آن‌هم در شرایطی که ناظران غربی اذعان دارند ایران از آمادگی و اراده لازم برای پیشبرد گفت‌وگوها برخوردار است. در این میان اما، به‌نظر می‌رسد عوامل گوناگونی در آشفتگی کنونی در کاخ‌سفید دخیل هستند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

   موافقان مذاکره
  جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور
  تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی
  استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در خاورمیانه
  تاکر کارلسون، از چهره‌های نزدیک به ترامپ
  سوزی وایلز، رئیس دفتر ترامپ

   گزاره موافقت
  توافق محدود بهتر از تنش‌ و درگیری در منطقه است.
  توقف برنامه هسته‌ای مذاکرات را به بن‌بست می‌کشاند.
  نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران مناسب است.
  تسلیحات هسته‌ای ایران «تهدید فوری» نیست.
  درگیری با ایران برای آمریکا هزینه‌ساز خواهد بود.

   مخالفان مذاکره
  مارکو روبیو، وزیر امورخارجه
  پیت هگست، وزیر دفاع
  مایکل کوریلا، فرمانده سنتکام
  مایک والتز، مشاور سابق امنیت ملی

مبهم‌گویی‌های ترامپ
یکی از نقاط مبهم در موضوع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، نوع موضع‌گیری‌ها و اقدام‌های متناقض در قبال جمهوری‌اسلامی، آن‌هم در کوران مذاکرات است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
اعمال تحریم‌های تازه: 10اردیبهشت‌ماه بود که وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد 7نهاد مرتبط با تجارت فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی ایران را تحریم و ۲ کشتی را به‌عنوان اموال مسدود شده شناسایی می‌کند. در آخرین روزهای فروردین‌ماه و در آستانه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد یک فرد و چند نهاد مستقر در هند و امارات را در ارتباط با ایران تحریم کرده‌است.
استمرار لفاظی‌ها: طی هفته‌های اخیر و در شرایطی که تهران و واشنگتن مشغول مذاکرات غیرمستقیم بودند، اظهارنظرهای متناقضی ازسوی مقام‌های آمریکایی، ازجمله ویتکاف، روبیو و... منتشر شد که به ابهام‌ها درباره اراده کاخ‌سفید در پیشبرد مذاکرات دامن زد.
ادعاهای تازه ترامپ: درحالی‌که رئیس‌جمهور آمریکا 5اردیبهشت‌ماه تأکید کرده بود «مذاکرات با ایران خوب پیش می‌رود»، روز پنجشنبه ادعاهای خصمانه تازه‌ای را در قبال ایران مطرح کرد. ترامپ در کاخ سفید ضمن طرح ادعاهای واهی درباره ایران، تأکید کرد که تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده که براساس آنها، هر کشوری از ایران نفت خریداری کند، اجازه فعالیت اقتصادی در ایالات متحده را نخواهد داشت.
ادامه تهدیدها: وجه دیگری از لفاظی‌های کاخ‌سفید معطوف به مناسبات اقتصادی تهران و پکن است. واشنگتن تأکید دارد که «رئیس‌جمهور آمریکا متعهد است صادرات غیرقانونی نفت و پتروشیمی ایران، ازجمله صادرات به چین را تحت فشار حداکثری خود به صفر برساند».
دولت پنهان: درحالی‌که لفاظی‌های تازه ترامپ علیه ایران بازتاب بین‌المللی گسترده‌ای داشته، جونیور ترامپ در واکنش به مطلبی که خبر از عملیات تبلیغاتی بنیاد صهیونیستی «دفاع از دمکراسی‌ها» علیه ویتکاف و مذاکرات ایران و آمریکا داده، نوشت:«نئومحافظه‌کاران دولت پنهان، استیو ویتکاف را تخریب می‌کنند، چون به‌دنبال تضعیف دستورکار سیاست‌خارجی پدرم هستند. دولت پنهان خواهان جنگ ابدی است».