‌برای دریاچه چه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این گفت‌وگوی تلویزیونی مطرح شد امید به احیای دریاچه ارومیه بود.

بخش خصوصی ورود کند

رئیس حوضه آبریز دریاچه ارومیه تأکید کرد: من معتقدم دریاچه احیا می‌شود، اما نه‌فقط با اقدامات دولتی، بلکه مردم هم باید به این موضوع ورود کنند. هرجا اقتصاد دولتی است، زمین خورده و باید بخش خصوصی وارد شود. در این بخش هم همین‌طور است. اگر قرار است دریاچه احیا شود، کار خود مردم است. دریاچه ارومیه برای همه
مردم ایران است.
احمد قندهاری با بیان اینکه مدتی قبل در یک نشست اندیشمندان موضوع مشارکت مردم مطرح شد اظهار کرد: این شده جمله‌ای کلیشه‌ای، اما هیچ‌کس آستین بالا نمی‌زند که مشارکت یعنی چه. مردم آموزش ندیده‌اند که مشارکت چطور محقق می‌شود.
او با اشاره به کارهای مطالعاتی یونسکو توضیح داد: مصرف آب برای آبیاری درخت در این حوزه مساوی با آبیاری برنج است که جزو پرمصرف‌ها محسوب می‌شود. این فرهنگسازی اما به‌زور نمی‌شود. باید توجیه کرد و آموزشش را جدی گرفت.
قندهاری با بیان اینکه این حوزه ۶میلیون نفر جمعیت دارد افزود: سرانه آب در این حوزه کمتر از هزار است و همین حالا هم این حوزه در تنش آبی است. معیشت مردم اطراف دریاچه به آب وابسته است. ۹۰درصد آب به صورت مجاز یا غیرمجاز در بخش کشاورزی استفاده می‌شود. استفاده از تکنولوژی برای بهبود معیشت مردم نه صرفا برای کشاورزی بسیار مؤثر است. تغییر زندگی و معاش مردم گام اول است.
رئیس حوضه آبریز دریاچه ارومیه تأکید کرد که با حل این مسائل دریاچه احیا خواهد شد و باید این اتفاق بیفتد، چون در غیر این صورت حوزه با مشکل مواجه می‌شود. این دریاچه و زیست‌بوم قرار است برای آیندگان بماند.

6راهکار برای آینده

مدیر اجرایی اندیشکده آب و محیط‌زیست دانشگاه صنعتی شریف هم تأکید کرد: اینکه مصرف آب کشت درخت شانه به شانه برنج است متوجه وزارت نیرو است و باید این معضل را حل می‌کرد.
علی حاجی‌مرادی با اشاره به اینکه 8‌ماه از دولت جدید گذشته است گفت:‌ زمان دارد از دست می‌رود. ما 6راهکار 8ماهه داریم.
او روی صحبت خود را به آینده دانست و توضیح داد: راهکار اول در مورد 170هزار هکتار اراضی کشاورزی است که با توجه به مطالعات صورت‌گرفته در سال‌های1396 و 1397 با کمک فائو، فاقد ارزشند و بهره‌وری اقتصادی ندارند. این زمین‌ها آبیاری می‌شوند، اما بهره‌وری خاکشان از نظر اقتصادی مناسب نیست و پیشنهاد ما اجرای طرح نکاشت و ایجاد مشاغل جایگزین است. این زمین‌ها می‌توانند تبدیل به نیروگاه خورشیدی شوند.
حاجی‌مرادی راهکار دوم را با توجه به آبیاری مدرن، فقط در 20درصد از اراضی کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه قابل اجرا دانست و بر اصلاح آبیاری در 80درصد بقیه زمین‌ها تأکید کرد.
او با بیان اینکه 105هزار هکتار زمین گندم در حوضه آبریز ارومیه فعال است که با ارقام قدیمی کشت می‌شود گفت: اگر 4رقم جدید گندم در این زمین‌ها جایگزین شود، 30درصد آب کمتر مصرف می‌شود و 2برابر بیشتر محصول خواهند داشت. جایگزینی ارقام در این زمین‌ها پیشنهاد سوم ماست.
راهکار چهارم برای احیای دریاچه ارومیه از نگاه مدیر اجرایی اندیشکده آب و محیط‌زیست دانشگاه صنعتی شریف تبدیل 44هزار هکتار باغ سیب با سن بیش از 30سال در حوضه دریاچه به باغ انگور با مصرف آب کمتر بود.
او همچنین جایگزینی ارقام جدید علوفه در 60هزار هکتار زمین به جای یونجه با پروتئین مناسب را جزو راهکار چهارم دانست و گفت:‌ 700میلیون مترمکعب مصرف چاه‌های غیرمجاز است و همین میزان هم مصرف غیرمجاز چاه‌های مجاز است که باید به‌عنوان راهکار پنجم مدیریت شود. راهکار ششم و نهایی حاجی‌مرادی برای احیای دریاچه ارومیه کاهش کشت چغندر قند به‌عنوان محصول پرآب‌بر بود که در این‌ باره توضیح داد: کشت چغندر قند بیش از نیاز 5کارخانه حوضه ممنوع است. نیاز این 5کارخانه 1.5میلیون تن در سال است، درحالی‌که سال گذشته 2.4میلیون چغندر در حوزه کشت شد. مدیر اجرایی اندیشکده آب و محیط‌زیست دانشگاه صنعتی شریف در پایان گفت: نوع امید من با دکتر قندهاری فرق می‌کند. من اتفاقا معتقدم دولت سهم پررنگی دارد. اگر رویکرد دولت چهاردهم و دولت‌های بعدی رویکرد هزینه کردن باشد، در بازه 12 تا 15ساله دریاچه ارومیه به تراز274 که تراز اکولوژیکش است، خواهد رسید.‌