پاداش دفاع از درختان کهنسال

راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار

هنوز هم اهالی روستا برای برگزاری جشن شکرگزاری یا آیین‌های دیگر پای درخت جمع می‌شوند، درختانی که عمری به درازای تاریخ دارند و از روستا هم قدیمی‌ترند. همین درختان کهنسال چند‌هزار‌ساله درهم‌تنیده‌ای که سوژه نقاشی محسن جعفری بود او را با شگفتی دنیای درختان کهنسال گره زد، تا جایی که حالا بعد از یک دهه او را نه به‌عنوان فارغ‌التحصیل رشته گرافیک، بلکه به‌عنوان فردی که شاخه‌ای از گردشگری را با عنوان «کهن‌دار‌نگری» در ایران پایه‌گذاری کرده می‌شناسیم. مقصد این سفر دیدن درختی کهنسال و شنیدن قصه‌‌اش از زبان یکی از «کهن‌داربان»های بومی است. کهن‌دارنگری حالا یک شبکه 600نفری در کل کشور است که برای روستاییان و بومیان درآمدزایی و اشتغال‌زایی دارد. این شبکه در کرمان، فارس، خراسان و سمنان به‌دلیل داشتن درختان کهنسال دیدنی بیشتر دنبال می‌شود.

سفرهای درختی
پایه‌گذار کهن‌دارنگری در کشور که سفرهای درختی‌اش به شهرهای مختلف برای دیدن درختان آغاز شد، به همشهری می‌گوید: «قصه درختان را از یکی از اهالی می‌شنیدم. فقط افراد جامعه محلی هستند که از نیاکان خود قصه درختان چندهزارساله را شنیده‌اند.» آن‌طور که محسن جعفری توضیح می‌دهد، برای تماشای درختان کهنسال‌کهن‌دارنگری و یک شاخه جدید ایجاد شد. او با بیان اینکه کهن‌دارنگرها برای تهیه بذر بهترین گونه‌های درختان بومی هر اقلیم تلاش می‌کنند می‌گوید این کار داوطلبانه زیر نظر سازمان محیط‌زیست انجام می‌شود.
در حال حاضر، شبکه کهن‌دارنگرها در کشور 600نفر عضو دارد و به‌ گفته جعفری، 500درخت کهنسال از 2هزار درخت ثبت‌شده جاذبه بیشتری برای گردشگری دارند که در منطقه کرمان، فارس، خراسان و سمنان قرار گرفته‌اند.


جامعه محلی و کهن‌داربان‌ها
اهالی روستا و بومیان بهترین محافظان درختان کهنسال هستند، یعنی همان افرادی که کهن‌داربان‌ نامیده می‌شوند.
پایه‌گذار کهن‌دارنگری در کشور می‌گوید: «در هر روستا یک کهن‌داربان انتخاب شده.
او مراقب آفات درخت، آبیاری، صدمه نرساندن گردشگران و این موارد است.»
به ‌گفته محسن جعفری، جامعه محلی هم پای کار است. برای مثال، در یکی از برنامه‌های گردشگری 3روزه برای تماشای 10درخت بالای 2هزارساله در مسیر سمنان به مشهد کهن‌داربان‌ها قصه درختان را روایت می‌کنند و جامعه محلی هم برای فروش محصولات بومی و صنایع‌ دستی حضور دارد.‌