موفقیت «من شهردارم» در گروی تداوم آن است

محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار

طرح «من شهردارم» در هر دوره اجرا، مخاطبان بیشتری را جذب کرده و آمار مشارکت را افزایش داده است. در دوره سوم این طرح که  امسال برگزار شد، بیش از  2میلیون نفر از شهروندان تهرانی نظر خود را درباره پروژه‌های دارای اولویت در محل زندگی‌شان بیان کردند. از برخی استادان دانشگاهی سؤال کردیم که این تعداد شرکت‌کننده چه سطحی از تعامل نهاد شهرداری و ساکنان پایتخت را نشان می‌دهد و چطور به نتیجه مطلوب خواهد رسید؟

نسبت رضایتمندی و بازخورد‌ها

 سید‌‌جواد حسینی، استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع): سومین دوره طرح «من شهردارم» در حال اجراست. در 2سال گذشته استقبال شهروندان از این طرح رو به افزایش بوده است و اکنون باید مراحل مختلف آن را برای کسب نتیجه مؤثرتر ارزیابی کرد. شهرداری باید کنشگری خدماتی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد و هدف نهایی نظرخواهی‌ها هم باید ایجاد رضایتمندی باشد. رضایتمندی به بازخورد‌های متوالی که شهروند از طرح درخواست خود دریافت می‌کند، بستگی دارد. در این صورت است که مشارکت واقعی شهروند در اداره شهر برایند مثبت خواهد داشت. در ادامه طرح «من شهردارم»، شهرداری باید رویداد‌هایی را رقم بزند که بتوان میزان استقبال شهروندان از آن را سنجید و فهمید که جامعه با آن همراهی دارد یا خیر. با توجه به حوزه کاری بزرگ شهرداری‌ها، از میزان فعال‌شدن مردم در برنامه‌های شهرداری یا فراگیر شدن موضوعات مشترک می‌شود فهمید که جامعه چقدر با مدیریت شهری همراهی دارد. هدف نهایی مردم در جامعه ارتقای کیفیت زندگی است و نهاد‌های شهری و کشور درصورتی موفق خواهند بود که بتوانند این ارتقای کیفیت را تامین کنند. شهرداری باید اول ابعاد خدماتی طرح‌ها را گسترش دهد و بعد به حوزه اجتماعی بپردازد و حوزه فرهنگی بعد از آن قرار دارد.

کارزار پیگیری اولویت‌ها

مصطفی زمانیان، استاد دانشگاه تهران:در 2دوره پیشین طرح «من شهردارم» ساکنان هریک از محله‌های شهر می‌توانستند پروژه‌های موردنظر خود را اولویت‌بندی کنند تا در برنامه کاری شهرداری قرار گیرد. اکنون سومین دوره این طرح در دست اجرا قرار دارد. طرح «من شهردارم» را باید در مقایسه با دیگر سامانه‌ها و راهکار‌های مشابه ارزیابی کرد. با نگاه به عملکرد سامانه‌ 137در گذشته، می‌بینیم که توانسته است تجربه موفقی را از خود به جا بگذارد؛ به این دلیل که هر تماس شهروندان با کد یکتا ثبت و بعد از آن تا رسیدن به نتیجه پیگیری می‌شد و نتیجه هم به اطلاع شهروند می‌رسید. در دیگر طرح‌هایی که ماهیت آنها کسب نظرات مردمی است، شهروندان باید این حس را داشته باشند که از مسیر بیان نظرات آنها، مشکلی حل می‌شود.از گذشته صندوق پیشنهاد‌ها و انتقادات در ساختمان‌های اداری وجود داشت، اما مورد توجه کسی قرار نمی‌گرفت. حالا که طرح «من شهردارم» به سومین سال خود رسیده است، شهرداری باید بتواند مسیر پیگیری اولویت‌های مردمی را از سوی آنها فراهم کند. وقتی یک شهروند در یک کارزار شرکت می‌کند، اهمیت مطالبه‌ها برای او بیشتر می‌شود. باید ابزار نظرخواهی و پیگیری هم از جنسی باشد که مردم آن را ابزار خود تصور کنند.

اهمیت طرح‌های بلندمدت در نگاه مردم

محمد منتظری، استاد مهندسی حمل‌ونقل : هر وقت مردم را درگیر مسائل شهری کردیم، نیاز‌های آنها را از زبان خودشان شنیدیم و حسن‌نیت مدیریت شهری را به آنها نشان دادیم، شاهد حمایت آنها از طرح‌های شهری بودیم. در برخورد‌هایی که با اقشار مختلف شهروندان دارم، حساسیت آنها درباره پروژه‌های حمل‌ونقل و مشکلات این بخش را می‌شنوم؛ به‌عنوان نمونه، حمل‌ونقل ریلی نسبت به انواع دیگر حمل‌ونقل مخصوصا در کلانشهر‌ها کاربرد بلندمدت خواهد داشت، اما هزینه اولیه آن هم زیاد است. زیرساخت‌های مترو از تونل و ایستگاه حدود 70سال و قطار‌ها بین 30تا 40سال بازده دارد. یک قطار مترو می‌تواند 2هزار نفر را جابه‌جا کند و آلودگی هوای خیلی کمتری ایجاد می‌کند. شهروندان عزیز ما هم در تعیین اولویت‌های «من شهردارم» به آن توجه دارند. موضوع دیگر، انجام چند طرح مؤثر و راهگشا به جای آغاز طرح‌های متعدد است. می‌بینیم که شهروندان در «من شهردارم» متقاضی به پایان رساندن و بهره‌برداری از طرح‌های نیمه‌کاره هستند. یک اصطلاح در مدیریت وجود دارد به نام «20ـ 80». در موضوع پروژه‌های شهری می‌توان گفت با اتمام 20درصد پروژه‌ها، 80درصد مشکلات موردنظر مردم رفع می‌شود.

رمز موفقیت «من شهردارم» در تداوم آن است
اعظم آهنگر، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران : اصل طرح جلب مشارکت مردم و دعوت از آنها برای اولویت‌بندی پروژه‌های سطح شهر، یک امتیاز خوب برای مدیریت شهری است، اما باید آن را به‌عنوان یک سیاست بلندمدت درنظر گرفت تا به موفقیت برسد. امسال شهرداری اعلام کرد که جمعیت مشارکت‌کننده‌ها از یک‌میلیون نفر گذشت و به حدود 2میلیون نفر رسید. اگر جمعیت تهران را 10میلیون نفر درنظر بگیریم، از هر 10نفر، 2نفر در این طرح شرکت کرده‌اند که دستاورد خوبی است. اگر بعد خانوار را 2و نیم درنظر بگیریم می‌بینیم که نزدیک نیمی از خانواده‌های تهرانی به‌نحوی با این طرح ارتباط برقرار کرده‌اند. همه اینها درصورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که باز هم ادامه پیدا کند. به‌خاطر دارم سال‌ها قبل استقبال از طرح «هبه» با استفاده از سامانه 137خیلی زیاد بود، اما ادامه پیدا نکرد. درباره طرح «من شهردارم» امیدوار هستیم که شهرداری آن را ادامه دهد و با تغییر افرادی که در شهرداری دارای مسئولیت هستند، عوض نشود. اصطلاحی وجود دارد به نام جامعه کلنگی به این معنا که طرح‌ها نباید مثل خانه کلنگی باشند که دائم خراب و از نو ساخته شوند، بلکه باید دوام پیدا کنند.