قاچاق «کاناپه» عیاری

فیلم سینمایی «کاناپه» کیانوش عیاری 8 سال مجوز اکران نگرفت و حالا بعد از 8 سال این فیلم به شکل قاچاق دیده می‌شود؛ فیلمی که دلیل مجوز نگرفتنش کلاه‌گیس بازیگران بود؛ ‌کلاه‌گیسی که در این 8 سال بسیاری از کارگردانان برای سریال‌ها و فیلم‌هایشان از آن استفاده کرده‌اند. در این سال‌ها نسخه قاچاق فیلم برای فیلم‌های توقیفی یک موضوع تکراری است.

«کاناپه» دومین فیلم کیانوش عیاری بعد از «خانه پدری» است که قاچاق شد با این تفاوت که «کاناپه» هیچ‌وقت مجوز اکران نگرفت و «خانه پدری» بعد از کش‌وقوس‌های زیاد مدت کوتاهی اکران و در نهایت یک روز به پایان اکران این فیلم، به شکل قاچاق توزیع شد.

قاچاق نسخه اکران‌شده یا توقیفی فیلم‌ها به
دهه 80 برمی‌گردد.آن زمان معروف‌ترینش «سنتوری» داریوش مهرجویی بود.  در این سال‌ها فیلم‌هایی بودند که از روی پرده قاچاق شدند؛ از فیلم‌های «سرخپوست» و«دینامیت» گرفته تا «شبی که ‌ماه کامل شد» و «علفزار».بیش از 10فیلم سینمایی در طول این سال‌ها از روی پرده به شکل قاچاق به خانه‌ها رسیدند.  بعضی‌ فیلم‌های سینمایی هم بعد از اکران آنلاین قاچاق شدند که می‌توان به فیلم‌های «زیرنظر»، ‌«طلا» و «حکایت دریا» و... اشاره کرد.

«دیدن این فیلم جرم است» به کارگردانی رضا زهتابچیان در سی‌و‌هفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. قرار بود این فیلم پس از 2سال بلاتکلیفی، زمانی که هنوز کرونا وجود داشت ‌اکران شود، اما 3 روز بعد از اکران عمومی فیلم قاچاق شد. «متری شیش‌ونیم» از دیگر فیلم‌هایی بود که هنوز اکرانش به پایان نرسیده، نسخه قاچاقش منتشر شد.«زندگی خصوصی»، ‌«گشت ارشاد 2»، ‌«ابد و یک روز» هم در امان نماندند و نسخه قاچاق آنها نیز منتشر شد.

بسیاری از فیلم‌هایی که به شکل قاچاق منتشر شدند فیلم‌های سینمایی‌ای بودند که بعد از تولید نتوانستند مجوز نمایش بگیرند.  در سال‌های 1402- 1401بیشترین نسخه قاچاق فیلم سینمایی منتشر شد. ابتدا نسخه قاچاق فیلم‌های «برادران لیلا» به کارگردانی سعید روستایی و «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی منتشر شد‌ که آن زمان با توجه به کیفیت فیلم‌ها و ‌درج نشدن لوگو روی این آثار پیش‌بینی شد که منشأ انتشار این فیلم‌ها در حوزه بین‌الملل باشد. درست بعد از
2 هفته فیلم‌های دیگر نیز قاچاق شد.

در آن سال‌ها قاچاق 3 فیلم در 5 روز یک رکورد در تاریخ سینمای ایران محسوب شد. «تفریق» مانی حقیقی بعد از اکران جهانی به شکل قاچاق در ایران منتشر شد و در فاصله کمتر از یک هفته از قاچاق و انتشار «تفریق»، فیلم سینمایی «بی‌رؤیا» به کارگردانی آرین وزیر دفتری و تهیه‌کنندگی هومن سیدی و سعید سعدی قاچاق شد. پس از این اتفاق، فیلم «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی نیز قاچاق و در تلگرام منتشر شد.

بعد از قاچاق 5 فیلم در یک سال، فیلم سینمایی «اورکا» ازسحر مصیبی قاچاق شد، اما تنها این فیلم‌ها نبودند که نسخه قاچاق آنها منتشر شد. از جمله می توان به «خرس» خسرو معصومی بعد از 9سال انتظار برای اکران اشاره کرد. سال 98فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش به شکل اینترنتی پخش شد. سال 96هم نسخه قاچاق «عصبانی‌ نیستم» رضا درمیشیان واکنش سازندگان فیلم را به‌دنبال داشت.

5 سالی است که از ساخته شدن «قاتل و وحشی» نعمت‌الله می‌گذرد؛ فیلمی که قرار بود در جشنواره امسال به نمایش درآید، اما این امر ممکن نشد و ‌حالا خیلی‌ها پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به اکران خارج از کشور این فیلم نسخه قاچاق آن به ایران برسد؛ تجربه‌ای که در طول این سال‌ها نشان داده هر فیلمی که مجوز نمایش نگیرد بالاخره روزی به شکل قاچاق به نمایش درمی‌آید. چه بسا این موضوع برای فیلم «پیر پسر» هم اتفاق بیفتد.

واکنش کیانوش عیاری
کیانوش عیاری در واکنش به انتشار نسخه قاچاق «کاناپه» متنی در اختیار خبرآنلاین گذاشت که در بخش‌هایی از آن آمده است: «قاطعانه اعلام می‌کنم که از نمایش غیرقانونی و قاچاق این اثر در پلتفرم‌های غیرمجاز ناراضی هستم. فیلم کاناپه در سال‌1395با هزینه‌ زیادی ساخته شد‌ و با توجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی کنونی، هرگونه نمایش غیرقانونی آن زیان جبران‌ناپذیری برای من به همراه دارد. از تمامی دوستداران سینما و مخاطبان آثارم تقاضا دارم که از تماشای نسخه‌های قاچاق کاناپه خودداری کنند. اگر در فضای مجازی به این فیلم برخورد کردید، با وجدانی آسوده از انتشار و تماشای آن بپرهیزید و نسخه‌های موجود را پاک کنید. این تنها راهی است که می‌توانم در آینده، در شرایطی عادلانه و در فضایی مناسب، این فیلم را به‌طور رسمی و شایسته به نمایش بگذارم.»‌