امداد برای ترک اعتیاد

لیلا شریف- روزنامه‌نگار

اعتیاد به مواد‌مخدر حرف امروز و دیروز نیست و این مسئله قدیمی موجب شده است که در هر دوره‌‌ای با تکیه بر شیو‌ه‌های نوین، راهی برای نجات انسان‌ها از دام اعتیاد پیدا شود. از تیم‌های سیار گرفته تا ایجاد سرپناه شبانه و... بخشی از قدم‌هایی است که در مسیر کاهش آسیب‌های اعتیاد و بازگشت معتادان به جامعه برداشته شده تا از این طریق جمعیت 2میلیون و 800هزار نفری مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر -که از سوی ستاد مبارزه با موادمخدر مطرح شده بود- کم شود. تلاش برای کاهش آمار افراد درگیر با مواد‌مخدر از چنان اهمیتی برخوردار است که ستاد مبارزه با مواد‌مخدر نشستی در این رابطه برگزار کرد و ضمن ارائه آخرین آمار مرتبط با مواد‌مخدر از راهکارهای نوین برای مقابله با این مشکل پرده برداشت.

مبارزه‌ای به قدمت 116سال
شاید کمتر کسی بداند که مبارزه با مواد‌مخدر قدمتی 100ساله دارد. در سال 1909میلادی نخستین کنفرانس بین‌المللی مبارزه با مواد‌مخدر در چین برگزار شد تا رویکرد جدید کشورهای مختلف در مواجهه با افیون‌ها و مصرف‌کنندگان آن مشخص شود. اما اینکه ایران از چه زمانی وارد میدان مبارزه با مواد‌مخدر شد، موضوعی است که مجید قربانی، مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر، آن را اینگونه روایت می‌کند:« نخستین قانون رسمی ممنوعیت مصرف مواد مربوط به سال ۱۲۹۰ هجری شمسی (۱۹۱۱ میلادی) بود و از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۵۸ در ایران، بیش از ۵۵ قانون، نظام‌نامه و مصوبه درباره موادمخدر به تصویب رسید.»

کمک به یک میلیون و 820هزار معتاد
پا به پای مواد‌مخدر و روانگردان‌های جدیدی که راهی این بازار شوم می‌شوند، کم نیستند ناجیانی که با شیوه‌های نوین، مسیر را برای رهایی مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر مهیا می‌کنند. براساس قانون، 2مرکز ماده 15و 16برای این کار در نظر گرفته شده است؛ مراکز بازپروری ماده ۱۶ برای افرادی است که به تهاجر رسیده‌اند و فاقد سرپناه هستند؛ اما ماده ۱۵ مبارزه با مواد‌مخدر مربوط به معتادانی است که هنوز به تهاجر نرسیده‌اند و به‌طور معمول از طریق خانواده به این مراکز معرفی می‌شوند.



2میلیون نفر درگیر مواد‌مخدر
در مورد افرادی که از سر اشتباه زندگی خود را با مواد‌مخدر گره زده‌اند، نمی‌توان با آمار دقیق و جزئی صحبت کرد؛ چرا که همواره هستند کسانی که از روند شناسایی پژوهش‌ها جا می‌مانند. با وجود این شاید اطلاعات ستاد مبارزه با مواد‌مخدر را بتوان به‌عنوان مستند‌ترین آمار، مورد تأیید قرار داد. به‌گفته مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر«بنابر آخرین پایش پژوهش صورت گرفته 2میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مصرف‌کننده موادمخدر در ایران شناسایی شده‌اند.»

فعالیت 17میلیون نفر برای حل مسئله اعتیاد
کمک به افراد درگیر با مسئله اعتیاد کار چندان آسانی نیست و در تمام سال‌ها نیروهای درمانی و امنیتی در کنار خانواده‌ها پای در مسیر مشترکی گذاشته‌اند تا شاید برای آنهایی که زندگی‌شان با اعتیاد گره خورده، راه چاره‌ای پیدا کنند و بدنشان را از تسخیر افیون‌ها و روانگردان‌ها نجات دهند.
طبق اطلاعاتی که از سوی ستاد مبارزه با موادمخدر منتشر شده است، باید گفت: هر ایرانی که دچار اعتیاد می‌شود، نزدیک به 10نفر را به شکل مستقیم و غیرمستقیم درگیر این موضوع می‌کند. برای روشن شدن این نکته باید به صحبت‌های مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر تکیه کرد که گفته است: «هر معتاد ۱۰ نفر از نیروهای درمانی، امنیتی، انتظامی و خانواده و… را درگیر خود می‌کند. با احتساب آمار نزدیک به یک میلیون و ۷۰۰هزار نفر افراد پذیرش شده در مراکز ماده ۱۵ و ۱۶ باید گفت که حدود ۱۷میلیون نفر در کشور درگیر مسئله اعتیاد هستند.»

آمار جهانی مصرف مواد‌مخدر
گزارش‌های جهانی در رابطه با مصرف مواد‌مخدر نیز نشان از افزایش آمارهای مصرف‌کنندگان مواد دارد. غدا والی، دبیر اجرایی دفتر مقابله با مواد‌مخدر و جرم سازمان ملل متحد در گزارشی نسبت به افزایش 20درصدی مصرف مواد‌مخدر در 10سال اخیر هشدار داد.
به‌گفته او « تعداد افرادی که مواد مصرف می‌کنند در سال 2022 با افزایشی معادل ۲۰ درصد در بازه زمانی 10ساله به ۲۹۲ میلیون نفر رسیده است.»
دبیر اجرایی دفتر مقابله با مواد‌مخدر سازمان ملل در یک دسته بندی به تشریح تعداد مصرف‌کنندگان مواد در سراسر دنیا پرداخت:«کانابیس همچنان به‌عنوان بیشترین ماده مخدر مصرف شده در کل دنیا شناخته می‌شود (۲۲۸ میلیون مصرف‌کننده)، به‌دنبال آن مواد شبه افیونی (۶۰میلیون مصرف‌کننده)، آمفتامین (۳۰ میلیون مصرف‌کننده)، کوکائین (۲۳ میلیون مصرف‌کننده) و اکستاسی (۲۰ میلیون مصرف‌کننده) هستند.»


مکث
تفاهمنامه مشترک ستاد مبارزه با مواد‌مخدر و کانون‌های دانش‌آموزی

محمدهادی عسگری، مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر:  اعتیاد یک جنگ فاقد مرز است. ستاد مبارزه با موادمخدر با کانون‌های دانش‌آموزی و دانشجویی برای اقدامات فرهنگی، تفاهمنامه‌ای تهیه کرده است. باید قبول کنیم که شانس برنامه‌های کوتاه‌مدت برای تغییر رفتار و نگرش بسیار کم است و به همین دلیل نیازمند تعامل بسیار ویژه با وزارت آموزش و پرورش هستیم. در این تفاهمنامه سعی شده که تمام موارد و اضلاع موجود در فرایند نظام تعلیم و تربیت به‌صورت جدی دنبال شود.
متأسفانه بخش خصوصی تمایلی برای مشارکت در برنامه‌های پیشگیری ندارد و اگر بخواهیم به‌صورت ویژه شرایطی را به‌وجود آوریم تا کمک‌کننده اجرای برنامه‌های پیشگیری و همه‌گیر شدن آن باشد، باید به سمت ائتلاف‌سازی برویم.